Ashtsahastri Part 2

Author(s): Vidyanandacharya, Gyanmati Mataji
Publisher: Digambar Jain Trilok Shodh Sansthan

Page 493

४२४ ]
अष्टसहस्री
पृष्ठ नं०
उद्धृत श्लोक किचिन्निर्णीतमाश्रित्य विचारोन्यत्र वर्तते । सर्वविप्रतिपत्तौ तु क्वचिन्नास्ति विचारणा ॥१२६॥ २४३ तत्र शौद्धोदनेरेव कथं प्रज्ञापराधिनी । बभूवेति वयं तावद्व विस्मयमास्महे ॥१२७॥ तत्राद्यापि जडासक्तास्तमसो नापरं परम् । विभ्रमे विभ्रमे तेषां विभ्रमोऽपि न सिद्ध्यति ॥१२॥ १४७ हेतुमदनित्यमव्यापि सक्रियमनेकमाश्रितं लिंगम्। साक्यवं परतन्त्रं व्यक्त विपरीतमव्यक्तम् ॥१२६॥ २५२ अभिलापतदंशानामभिलापविवेकतः ।
अप्रमाणप्रमेयत्वमवश्यमनुषज्यते ।।१३०।। २६७ यदेवार्थक्रियाकारि तदेव परमार्थसत् । अन्यत्संवृतिसत् प्रोक्ते ते स्वसामान्यलक्षणे ॥१३१॥ २६८ अर्थोपयोगेपि पुनः स्मार्त शब्दानुयोजनम् । अक्षधीर्यद्यपेक्षेत सोर्थो व्यवहितो भवेत् ॥१३२॥ २७१ ज्ञानोपयोगेपि पुनः स्मार्त शब्दानुयोजनं । विकल्पो यद्यपेक्षेताध्यक्ष व्यवहितं भवेत् ॥१३३॥ २७२ यः प्रागजनको बुद्धरुपयोगाविशेषतः । स पश्चादपि तेन स्यादर्थापायेऽपि नेत्रधीः ।।१३४॥ २७३ यः प्रागजनको बुद्धे रुपयोगाविशेषतः । स पश्चादपि तेनाक्षबोधापायेपि कल्पना ॥१३५।। २७३ न सोस्ति प्रत्ययो लोके य: शब्दानुगमादृते । अनुविद्धमिवाभाति सर्व शब्दे प्रतिष्ठितम् ।।१३६॥ ३०३ वाग्रूपता चेदुत्क्रामेदवबोधस्य शाश्वती । न प्रकाशः प्रकाशेत सा हि प्रत्यवमशिनी ॥१३७॥ ३०३ साध्याभिधानात्पक्षोक्तिः पारम्पर्येण नाप्यलम् । शक्तस्य सूचकं हेतुवचोऽशक्तमपि स्वयम् ॥१३८॥ ३०६ प्रत्यक्षं विशदं ज्ञानं मुख्यसंव्यवहारतः । परोक्षं शेषविज्ञानं प्रमाणे इति संग्रहः ॥१३६॥ ३२३ अनेकमेकं च पदस्य, वाच्यं, वृक्षा इति प्रत्ययवत्प्रकृत्याः ॥१४०॥ ३३५ स्वार्थमभिधाय शब्दो निरपेक्षो द्रव्यमाह समवेतम् । समवेतस्य तु वचने लिंग संख्यां विभक्तीश्च ।।१४१॥ ३३६ आकांक्षिणः स्यादिति वै निपातो, गुणानपेक्षे नियमेऽपवादः ।
गुणप्रधानार्थमिदं हि वाक्यं, जिनस्य ते तद्विषतामपथ्यम् ॥१४२।। ३३६ क्वचिदृष्टेपि यज्ज्ञानं सामान्यार्थं विकल्पकम् । असमारोपितान्यांशे तन्मात्रापोहगोचरम् ॥१४३।। ३५१ गुणानां सुमहद्रूपं न दृष्टिपथमृच्छति । यत्तु दृष्टिपथप्राप्तं तन्मायेव सुतुच्छकम् ।।१४४॥ ३६६ सर्व पुरुष एवेदं नेह नानास्ति किंचन । आरामं तस्य पश्यन्ति न तं कश्चन पश्यति ॥१४५।। ३६६ नानोपाध्युपकारांगशक्त्यभिन्नात्मनो ग्रहे ।सर्वात्मनोपकार्यस्य को भेदः स्यादनिश्चित: ।।१४६।। ४०० एकोपकारके ग्राह्ये नोपकारास्ततो परे । दृष्ट यस्मिन्नदृष्टास्ते तद्ग्रहे सकलग्रहः ।।१४७॥ ४०० धर्मोपकारशक्तीनां भेदे तास्तस्य कि यदि ? नोपकारस्ततस्तासां तथा स्यादनवस्थितिः ॥१४८॥ ४०१ तस्माद् दृष्टस्य भावस्य दृष्ट एवाखिलो गुणः । भ्रान्तेनिश्चीयते नेति साधनं संप्रवर्तते ॥१४६॥ ४०६