Apragat Madhyakalin Krutio

Author(s): Kumarpal Desai
Publisher: Yashovijay Jain Granthmala

Page 7

અભિપ્રાય આનંદઘન : એક અધ્યયન
શ્રી કુમારપાળ દેસાઈના આ પુસ્તક દ્વારા સંશોધનનું કામ કેટલું કપરું છે અને કેટલી બધી ખંત સાથેની મહેનત માગે છે તે સહુ કોઈ સ્પષ્ટ કળી શકે એમ છે. લેખકને સંશોધન પ્રેમ, વગર કંટાળે સંશોધનની પ્રવૃત્તિ અને જેટલી સામગ્રી સંશોધનની પિષક દેખાય તે બધી સામગ્રી આપવાની ખંત – એ તમામ માટે “આનંદઘનઃ એક અધ્યયન' એ પુસ્તક પ્રત્યક્ષ પુરાવારૂપ છે.
જેઓ શ્રી આનંદઘનજી વિશે અભ્યાસ કરવા ઇચ્છતા હોય તેમને માટે આ પુસ્તકમાં ભરપૂર માહિતી આપેલ છે. સમગ્ર પુસ્તક વાંચતાં મન ઉપર એવી છાપ પડે છે કે લેખકની સંશોધનશક્તિ ઘણું ઊંડાણ સુધી પહોંચેલ છે.
– પં. બેચરદાસ દોશી શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત સ્તબક
પ્રાચીન ગુજરાતીના સંશોધનક્ષેત્રે વિરલ વ્યક્તિઓ જ જ્યારે કામ કરે છે ત્યારે શ્રી કુમારપાળ જેવા આ ક્ષેત્રમાં પણ પોતાની શક્તિ અજમાવવા તૈયાર થયા છે તે મારે મન એ ક્ષેત્રમાં રસ લેનાર માટે પ્રેરક બને એવું છે. આનંદઘનનાં સ્તવનોના જ્ઞાનવિમલસૂરિએ રચેલા સ્તબક માટે જે અને જેટલા પરિશ્રમની આવશ્યકતા હતી તે તેમણે આમાં કર્યો છે અને તેમાં સફળ પણ થયા છે.
- શ્રી દલસુખભાઈ માલવણિયા શબ્દસંનિધિ
કોઈ આખો લેખક હોય, લેખકની એક દીર્ધ કૃતિ હોય અથવા એક નાની કવિતા કે ટૂંકી વાર્તા, કુમારપાળ ઔચિત્ય પૂર્વક આસ્વાદ કરાવી શકે છે. સૈદ્ધાંતિક ચર્ચામાં પણ તેઓ ઊતરી શકે છે. તશ્ય-મૂલક સંશાધકની વૃત્તિ પણ જોવા મળે છે. લેખકની શૈલી સર્વત્ર સુખપાથ રહી છે, એ આનંદની વાત છે.
શ્રી કુમારપાળની વ્યાપક રૂચિ તેમને સાહિત્યસમીક્ષાના તુલનાત્મક અભિગમ ભણી લઈ જાય છે. કબીર, મીરાં અને અખાના સંદર્ભમાં આપણું એક અ૬૫વિચિત પણ અતિ સમૃદ્ધ કવિ આનંદઘનની કવિતાની વાત કે ગોવર્ધનરામ અને મુનશીનાં સ્ત્રી પાત્રોની તુલના કુમારપાળમાં રહેલા તુલનાત્મક સમીક્ષકની સંભાવનાની દ્યોતક છે.
સમગ્રપણે સંગ્રહના લેખો શ્રી કુમારપાળ શબ્દની સંનિધિમાં હેવાના પ્રત્યયરૂપ છે.
- શ્રી ભેળાભાઈ પટેલ