________________
१५०
विहङ्गावलोकन
अनुसन्धान- ७०
-
उपा. भुवनचन्द्र
अनु. ६७
I
आ अङ्कनी प्रथम कृति 'कालविचारशतक' ए जैन ज्योतिषशास्त्र साथे सम्बन्धित रचना छे. सं. टिप्पण उपरान्त संशोधक द्वारा समजूती पण अपाई छे । ते पछीनी त्रण प्राञ्जल रचनाओ रसप्रद छे । आगळनी 'अहो वर ! बोलि' एक तद्दन नवीन प्रकारनी रचना छे । जान मांडवे आवी होय त्यारे कन्या पक्षवाळा पोताना कुलनी गौरवरूप वस्तुओनी घोषणा करता होय एवं आ रचनानुं स्वरूप छे । दरेक कण्डिकामां 'अहो वर' एवं सम्बोधन आवे छे । थोडी कण्डिकाओमां 'अहो शालिक' एवं साळा प्रत्येनुं सम्बोधन पण छे तेथी वरपक्षवाळा पण सामे घोषणा करता होय एवं लागे छे । पोतानी कुलपरम्परानी उत्तम वातोनी आवा प्रसंगे गौरवगाथा गावानी प्रथा क्यारेक हशे । पछी आ ज प्रथाए 'फटाणां'नुं रूप लीधुं होय एम बन्युं होय । पृ. ३० पर नीचेथी १० मी पं. मां ' आराधीता - पूजीता' छे ते कर्मणि व. कृ. नो प्रयोग छे. 'आराधाता - आराधवामां आवता' वो अर्थ छे । आ ज प्रकारना प्रयोग आगळ पण आवे छे पण त्यां वाचनभूलथी खोटुं छपायुं छे । पृ. ३१, पं. नीचेथी १३ मां 'वर्णवी तउ' एम छे ते 'वर्णवीतउ', पृ. ३२, पं. नीचेथी १२ मां 'आराध्यता' छे त्यां 'आराधीता' वांचवु जोईए । पं. २ मां 'रंढ रावण' छे त्यां 'रणरावण' होवानी शक्यता छे ।
'धरणविहार-युगादिस्तव' विद्वत्तापूर्ण प्रौढ स्तोत्रकृति छे । 'वृषभजिनस्तवन' पण एवी ज पाण्डित्यपूर्ण छतां रसिक रचना छे । ‘देलउलालङ्कार-ऋषभजिनस्तोत्र' घणा स्थाने अस्पष्ट रहे छे । श्लो. १७ मां 'क्षितिरुद्भविष्यति' एवो पाठ छे त्यां 'क्षतिरुद्भविष्यति' पाठ बेसे छे । 'वृषभजिनस्तवन' संस्कृत - प्राकृत बे भाषामां निबद्ध प्रासादिक रचना छे ।
I
'अषाढाभूतिप्रबन्ध' नामक रासकृतिमां तेना कर्ताए कथारसने घूंटवामां सफलता मेळवी छे । वाचना शुद्धप्रायः छे । क्यांक पाठ समजायो न