________________
TO-સરળ ગુજરાતી ભાવાર્થ. ******c
પ્રાકૃત-પ્રાકૃત - ૩ : આમાં પૂર્વ-પશ્ચિમ અને ઉભય ભાગોથી ચંદ્ર સાથે યોગ કરનારા નક્ષત્રોનું નિરૂપણ છે.
નિરૂપણ છે.
પ્રાકૃત - ૧૨ :
આમાં પાંચ પ્રકારના સંવત્સરોના મુહૂર્ત, દિવસ-રાતવગેરે, છ ઋતુઓ, ક્ષયતિથિવૃદ્ધિતિથિ વગેરેના વર્ણન પછી પાંચ પ્રકારના સંવત્સરોના યોગ, યોગકાળ વગેરે વર્ણન છે.
પ્રાકૃત-પ્રાકૃત - ૪: આમાં યુગારંભે યોગ કરનારા નક્ષત્રોના પૂર્વાદિ વિભાગોનું વર્ણન છે. પ્રાકૃત-પ્રાકૃત - ૫ : આમાં નક્ષત્રોના કુળ - ઉપકુળ – કુળોપકુળ નું નિરૂપણ છે. પ્રાકૃત-પ્રાકૃત - ૬ : આમાં ૧૨ પૂર્ણિમા તેમજ ૧૨ અમાવાસ્યામાં નક્ષત્રોના યોગ તયા તેમના નક્ષત્રોના કુળ – ઉપકુળ – કુળોપકુળનું વર્ણન છે. પ્રાકૃત – પ્રાકૃત - ૭ : આમાં એક્સરખા નક્ષત્રોથી યુક્ત પૂર્ણિમા અને અમાવાસ્યાનું નિરૂપણ છે.
પ્રાકૃત-પ્રાકૃત - ૮-૯ : આ બંનેમાં અનુક્રમે નક્ષત્રોના સંસ્થાન અને તારાઓનું વર્ણન છે.
પ્રાકૃત-પ્રાભૃત - ૧૦ : આમાં વર્ષા, હેમંત તેમજ ગ્રીષ્મ ઋતુઓમાં માસ ક્રમાનુસાર નક્ષત્રોના યોગ તથા પૌરુષી પ્રમાણનું વર્ણન છે.
પ્રાકૃત-પ્રાકૃત – ૧૧ : આમાં દક્ષિણ-ઉત્તર અને ઉભયમાર્ગે ચંદ્ર સાથે યોગ કરનારા નક્ષત્રો તથા નક્ષત્રરહિત ચંદ્રમંડળ, સૂર્યરહિત ચંદ્રમંડળ વગેરે વાતો છે. પ્રાકૃત-પ્રાકૃત - ૧૨ : આમાં નક્ષત્રોના દેવતા જણાવ્યા છે. પ્રાકૃત-પ્રાકૃત - ૧૩ : આમાં ૩૦ મુહૂર્તોના નામ આપ્યાં છે.
:
પ્રાકૃત-પ્રાકૃત - ૧૪-૧૫ : આ બંનેમાં અનુક્રમે ૧૫ દિવસ તથા ૧૫ રાત્રિઓના તેમજ તેમની તિથિઓના નામ બતાવ્યા છે.
પ્રાકૃત-પ્રાકૃત – ૧ ૬ - ૧૭ : આ બંનેમાં અનુક્રમે નક્ષત્રોના ગોત્ર તેમજ તે નક્ષત્રોમાં ભોજન – વિધાનનું નિરૂપણ છે. પ્રાકૃત-પ્રાકૃત - ૧૮ : આમાં એક એક યુગમાં ચંદ્ર-સૂર્ય સાથેના નક્ષત્રોના યોગનું વર્ણન છે.
પ્રાકૃત-પ્રાકૃત - ૧૯ : આમાં સંવત્સરના માસ તથા લૌકિક અને લોકોત્તર માસના નામ આપ્યાં છે.
પ્રાકૃત - ૧૩:
આમાં કૃષ્ણ શુક્લ પક્ષમાં ચંદ્રની હાનિ-વૃદ્ધિ તથા ચંદ્ર- સૂર્યનો રાહુ સાથે યોગ વગેરે વર્ણન છે.
પ્રાકૃત – ૧૪
આમાં કૃષ્ણ-શુક્લ પક્ષમાં ચંદ્રપ્રકાશ અને અંધકારનું પ્રમાણ છે. પ્રામૃત – ૧૫
આમાં ચંદ્ર વગેરે જ્યોતિષી દેવોની ગતિ, મંડલગતિ, નક્ષત્રમાસ તેમજ ચંદ્રમાસ વગેરેમાં સૂર્ય વગેરેની મંડલગતિ તેમજ ચંદ્ર, સૂર્ય વગેરે ગ્રહોની એક યુગમાં મંડલગતિ વગેરે વર્ણન છે.
પ્રાકૃત-પ્રામૃત - ૨૦ : આમાં સંવત્સર, નક્ષત્ર સંવત્સર, યુગ સંવત્સર, પ્રમાણ સંવત્સર, લક્ષણ સંવત્સર તથા શનૈશ્વર સંવત્સરના પ્રકાર – પેટાપ્રકારનું નિરૂપણ છે. પ્રાકૃત-પ્રાકૃત – ૨૧ : આમાં નક્ષત્રોના દ્વાર વગેરે વિષે પાંચ પ્રતિપત્તિઓનું નિરૂપણ છે. પ્રાકૃત-પ્રાકૃત – ૨૨ : આમાં બે-બે ચંદ્ર-સૂર્ય તથા તે બંનેની સાથે યોગ કરનારા નક્ષત્રો, તેમનો પાંચ પ્રકારના સંવત્સરમાં યોગ, તેમનું કાલપ્રમાણ વગેરે વર્ણન છે. પ્રાકૃત - ૧૧:
પ્રાકૃત – ૧૬
આમાં ચંદ્રિકા, તડકો તેમજ અંધકારના પર્યાયો આવ્યા છે.
પ્રાકૃત – ૧૭
આમાં ચંદ્ર--સૂર્યના ચ્યવન-મરણ તેમજ ઉપપાત-જન્મ વગેરે વિષે ૨૫ પ્રતિપત્તિઓનું નિરૂપણ છે.
પ્રભુત – ૧૮
આમાં ભૂમિથી ચંદ્ર, સૂર્ય વગેરેની ઊંચાઈનું પરિમાણ અને તે વિષે ૨૫ પ્રતિપત્તિઓ, જ્યોતિષીદેવો, દ્વીપો વગેરેના એક બીજાથી અંતર તે દેવોની રાણીઓ વગેરે તેમજ તે રાણીઓની જધન્ય - ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ વગેરે વર્ણન છે.
પ્રાકૃત – ૧૯
આમાં ચંદ્ર- સૂર્યના પ્રકાશિત વિભાગ વિષે ૧૨ પ્રતિપત્તિઓ તેમજ લવણ સમુદ્ર, ઘાતકીખંડ, કાલોદધિ, પુષ્કરદ્વીપ અને પુષ્કરાર્ધ વગેરેના સંસ્થાન, આયામ વગેરે તેમજ ત્યાંના ચંદ્ર – સૂર્ય વગેરેના વર્ણનને અંતે સ્વયંભૂરમણદ્વીપ પર્યન્ત વર્ણન છે. પ્રાકૃત – ૨૦
આમાં ચંદ્ર-રાહુ-સૂર્ય ના નામ વિષયક, તેમના જઘન્ય - ઉત્કૃષ્ટ કાળ, માનવભોગોની તુલના અને ૮૦ ગ્રહોના નામ હતા બંને આ પ્રજ્ઞપ્તિના પાત્ર- અપાત્ર આમાં પાંચ પ્રકારના સંવત્સરોના આરંભ અને અંત તથા તેમાંના નક્ષત્રોના યોગનુંઅને વીરવંદનાથી ઉપસંહાર કરવામાં આવ્યો છે.
f
श्री आगमगुणमंजूषा - ४१
5739呎
