________________
5
अम्ब०४ ॥२६॥
+
व्याख्या-'सुप्तेषु' द्रव्यतः शयानेषु, भावतस्तु धर्म प्रत्यजाग्रत्सु, 'च: पादपूरणे, 'अपि:' सम्भावने, ततोऽयमर्थ:-सुप्तेष्वउचराध्य
प्यास्तां जानत्सु, प्रतिबुद्धः-द्रव्यतो निद्रारहितो भावतस्तु यथावस्थितवस्तुज्ञानवान् , जीवतीत्येवं शीलः प्रतिबुद्धजीवी, अयं भावा- यनस्त्रम् ॥२६४॥
द्विधा सुप्तेबपि निर्विवेकजनेषु विवेकी न गतानुगतिकतया स्वपिति, किन्तु द्विधापि प्रतिबुद्ध एव यावज्जीवमास्ते, अत्र च द्विधा| प्यप्रमत्ततायां अगडदत्त उदाहरणं, तत्र चायं सम्प्रदायः । तथाहि
अत्रैव भरते पुण्य-पीयूषकमलाकरे ॥ पद्माश्रितं पद्ममिवा-ऽभवच्छङ्कपुरं पुरम्॥१॥न्यायान्यायक्षीरनीर-विवेचनविचक्षणः॥ 'राजहंसोऽभवत्तत्र, गुणैर्नाम्ना च सुन्दरः॥२॥ शक्रस्येव शची तस्य, सुलसाख्या महिष्यभूत् ॥ सर्वाङ्गसुभगालोक-नेत्रीध्वगमधाप्रपा ॥३॥ यथामनोरथं भोगा-नुपभुञ्जानयोस्तयोः ॥ बभूवागडदत्ताहो, नन्दनः सुन्दराकृतिः॥ ४ ॥ पित्रोमनोरथैः सार्ध, वर्धमानः क्रमेण सः ॥ प्राप तारुण्यमस्वर्ण-रत्नं सर्वाङ्गभूषणम् ॥५॥ लोकम्पृणस्य तस्योर्वी-दयितस्य सुतोऽपि सः ॥ जनोद्वेगकरो
जझे, मानोः पुत्र इवान्तकः ॥६॥ स हि हिंसाप्रियोऽलीक-वादी धर्मार्थवर्जितः ॥ रममाणोऽन्यरामामि-निःश गर्नपर्वतः ॥७॥ । मांसाशी मद्यपो चूत-रतिव्यूतो वृतो विटैः ॥ वेश्यावृन्दैरनुगतो-ऽन्वहं तत्राप्रमत्पुरे ॥ ८॥ [ युग्मम् ] ततो विमुक्तमर्याद, महो
न्मादमुदीक्ष्य तम् ॥ व्याकुलाः सकलाः पौरा, भूपायेति व्यजिज्ञपन् ॥९॥ स्वामिस्त्वदीयपुत्रेण, षण्ढवत्स्वैरचारिणा ॥ उद्वेजिता हवयं भूरि-भुजगेनेव मूषकाः ॥१०॥ न च वाच्यं मत्सुतो का, कथमुद्वेजयेदिति ? ॥ क्षीरोदादपि सम्भूतः, कालकूटो न हन्ति किम् ॥ ११ ॥ अनाचारा न ये स्वप्ने-ऽप्यभवन् भवतां पुरे ॥ ते सर्वेपि तदाचार्य-णेवानेन प्रवर्तिताः ॥ १२॥ न चैवं चेष्ट
, राजनेछ । २ अध्वमः मुसाफरः । । पृथ्वीपतेः। ४ यमः । ५ मांसभक्षकः ।
कम+5
