________________ कोट्याचार्य वृत्तौ // 18 // | अभावरूपाचीनत्वादपि वस्तुसत्तायाः, ततव नास्तित्वेन घटपर्यायसम्बन्धिना सहाकारस्य का सम्बन्धः,तस्याभावत्वात खरविषाणवदिति दृष्टान्तदाान्तिकयोवैधुर्यम् , अत्रेदमेकमुत्तरं-यद्यकारस्य तदभावादसम्बन्धो न,यद्यकारस्य परभावाभावः पर्यायो न, हन्त / तर्हि खपरपर्या | यविचार: प्रतिषेधाभावे विधिप्राप्तितो भावसम्बन्धप्राप्त्या अकारघटयोरेकत्वप्रसंगः प्राप्तः, अथवा द्वितीयमुत्तरं-न वैधुर्य प्रतिषेधस्य सद्विषयत्वात , है तथाहि-तेऽस्य न सन्तीति,किमुक्तं भवति ,त एते खपर्यायत्वेन न सन्ति, तथा तेऽस्य सन्तीति,किमुक्तं भवति ?,तस्य घटस्य पर्याय // 18 // त्वेन सन्ति, एवं घटस्थापि स्वपर्यायतया सन्ति परपर्यायतया न सन्तीति, किं चेह कस्य सर्वात्मना भवेत् ? नहि घटस्य रूपादयः | खतत्त्वेनैव भवन्ति, पारिमाण्डल्यस्य गुणित्वात् , तेषां च गुणत्वात् , गुणगुणिनोत्र पृथग्व्यपदेशात्, अपिच-नास्तित्वपर्यायोऽपि न सर्वथैवाभावः, पर्यायान्तरेण व्यपदेशात् प्रागभाववत् , तथाहि-मृत्पिण्डशिवकस्थासकोशकुशूलादि मृत्पर्यायो भावः सन् घटाकारभावमात्रविशेषणात्, पागुत्पत्यभावो मण्यते, घटाकारोपरमविशेषणाद्वा कपालादिपर्यायः प्रध्वंसाभावः, एतदुक्तं भवति-पर्यायान्त-18 रापनास्ते न सन्ति, न तु सर्वथैवाभावः, तस्यानमिलाप्यत्वात् , खरविषाणादयः खल्वभावत्वे सति कस्मादभिलप्यन्ते / इति चेत्, उच्यते, तेऽपि च कृतसंकेतैर्विवक्षुमिरमिलाप्यार्थाभावप्रत्यायनार्थमपदिश्यन्ते, न तु तेषां सर्वथैवाभावः खरविषाणमिति शब्दमात्रसाक्षात्करणाद् ,अत एतावन्तमर्थ हदि व्यवस्थाप्याह-जं तम्मी'त्यादि गाथार्थः॥४८२॥ प्रमाणमाह-चायेंत्यादि, पुव्वद्धं, अ. साक्षरघटना-तस्स-अकारस्स -जम्हा ते 'उवउज्जति' स्वरूपं पोषयन्ति, कथं ?, 'चायेण' तृतीयायाः प्रत्येकाभिसम्बन्धात्, तथा 'सपनायविसेसणेण ये' आदिशन्दः खमेदप्रख्यापकः, प्रमाणद्वयं चैवं-परपर्याया अप्यकारस्य पर्यायाः, त्यागेन पुष्टिजनः नादात्मनो नेत्रादिरोगवत्, तदत्यागोपयोगे च ख इति व्यपदेचायोगाव, तथा तेऽस्य परपर्याया अपि सन्तः सामान्यतः पर्यायाः,