________________
SAECCASSAGASANA
“भमराइ पंचवण्णाई णिच्छिए जम्मि वा जणवयस्स । अत्थे विनिच्छओ जो विनिच्छियत्थुत्ति सो गेझो॥१॥ बहुयर-IP उत्ति व तं चिय गमेइ संतेवि सेसए मुयइ । संववहारपरतया बवहारो लोगमिच्छंतो ॥२॥" ति, ततोऽयमाशयः- 'कालो सभाव नियई पुवकयं पुरिसकारणेगंता । मिच्छत्तं ते चेव उ समासओ होंति सम्मत्तं ॥ १॥ इत्यागमवचनतः सर्वस्यानेककारणत्वेऽपि कर्मकृतं लोकवैचित्र्यमिति प्रायः प्रसिद्धेर्यत् कर्म कारयिष्यति तत्करिष्याम इत्युक्तेश्च कमैव कारणमित्याह, तचाचेतनत्वेनाजीव एवेति । 'जीवदच'तुशब्दस्यैवकारार्थत्वात् जीवद्रव्यमेव |'शेषाणाम्' ऋजुसूत्रशब्दसमभिरूद्वैवम्भूतानां पर्यायनयानां मतेन, हेतुरिति गम्यते, अयमर्थः-जीवद्रव्येण परीषह उदीर्यत इत्येष एवैषां भङ्गोऽभिमतः, ते हि पर्यायास्तिकत्वेन परीषयमाणमेव परीपहमिच्छन्ति, परीपहणं चोपयोगात्मकम् , उपयोगस्य च जीवस्खाभाव्यात् जीवद्रव्यमेव सन्निहितमव्यभिचारि च कारणं, तद्विपरीतं तु अजीवद्रव्यं दण्डादीत्यकारणं, जीवद्रव्यमिति तु द्रव्यग्रहणं पर्यायनयस्यापि गुणसंहतिरूपस्य द्रव्यस्येष्टत्वात् , तदुक्तम्-"पर्यायनयोऽपि द्रव्यमिच्छति गुणसन्तानरूप"मिति गाथार्थः ॥७१॥ सम्प्रति समवतारद्वारमाह
१ भ्रमयदीन पञ्चवर्णान् निश्चिते (नेच्छति) यस्मिन् वा जनपदस्य । अर्थे विनिश्चयो यो विनिश्चितार्थ इति स ग्राह्यः॥१॥ बहुतरक इति वा तमेव गमयति सतोऽपि शेषान्मुञ्चति । संव्यवहारपरतया व्यवहारो लोकमिच्छन् ।।२।। १ कालः खभावो नियतिः पूर्वकृवं पुरुषकारण मेकान्तात् । मिथ्यात्वं त एव समासतो भवति सम्यक्त्वम् ॥ १॥
Education international
For Personal & Private Use Only
www.janelibrary.org
