Pind Niryukti

SR No.: 600233
Original Sutra Author: Abhaydevsuri
Publisher: Devchand Lalbhai Pustakoddhar Fund
Publication Year: 1918
Total Pages: 366
Language: Sanskrit
Classification: Manuscript & agam_pindniryukti
File Size: 7 MB

Page 35

केई एकेक्कनिास संवासेउं तिहा परिच्छंति । पाउणइ जइ न लग्गंति छप्पइया ताहि धोवंति ॥ ३१ ॥
व्याख्या केचिद् एके सूरय एवमाहुरेकैकां ' निशां' रात्रि 'त्रिधा' त्रिभिः प्रकारैः पूर्वोक्तः संवास्य तद्यथा-एकां निशां शोधनीयं कल्पं बहिः प्राणोति, द्वितीयां निशां संस्तारकतटे स्थापयति, तृतीयां तु निशां स्वपन् स्वापस्थानस्योपरि लम्बमानमधोमुखं प्रसारितं शरीरलग्नपायपर्यन्तं स्थापयति, एवं त्रिधा संवास्य 'परीक्षन्ते ' दृष्टया निभालयन्ति, निभालिताश्चेन्न दृष्टास्ततः सूक्ष्मषदपदिकाविशोधनार्थ शरीरे प्रावृण्वन्ति, प्राकृते च यदि 'न लगति' न लग्नाः प्रतिभासन्ते पदपदिकास्ततः प्रक्षालयन्ति, लगन्ति चेत्तर्हि भूयो भूयस्तावदृष्टया शरीरप्रावरणेन च परीक्षन्ते यावन्न सन्तीति निश्चितं भवति, ततः प्रक्षालयन्तीति, एषोऽपि विधिरदूषणात्समीचीन इवाऽऽचार्यस्य प्रतिभासत इति मन्यामहे ।। वस्त्रप्रक्षालनं च जलेन भवति, अतो जलग्रहणे विधिविशेषमाह
निव्वोदगरस गहणं केई भाणेसु असुइ पडिसेहो । गिहिभायणेसु गहणं ठिय वासे मीसगं छारो ॥ ३२॥ | ___व्याख्या-वर्षासु गृहच्छादनप्रान्तगलितं जलं नवोदकं तस्य, इह यदि वर्षाकालादक सर्वोऽप्युपधिः कथञ्चित्सामग्र्यभावतो न| प्रक्षालितस्तर्हि प्राप्ते वर्षे सति साधुभिनींवोदकस्य-गृहपटलान्तोत्तीर्णस्य जलस्य वस्त्रपक्षालनार्थ 'ग्रहणम्' आदानं कर्त्तव्यं, तद्धि रजोगु|ण्डितधूमधूम्रीकृतदिनकरातपसम्पर्कसोष्मतीव्रसंस्पर्शतः परिणतत्वादचित्तम् , अतस्तदहणे न काचिद्विराधना, नीबोदकस्य ग्रहणे केचिदाहुः-'भाजनेषु' स्वपात्रेषु नीबोदकस्य ग्रहणं कर्त्तव्यमिति, अत्राऽऽचार्य आह–'अमुइ पडिसेहो' 'असुइ' ति भावप्रधानोऽयं निर्देशः,ततोयमर्थः-'अशुचित्वाद् ' अपवित्रत्वात्परोक्तविधिना नीबोदकग्रहणस्य प्रतिषेधः, नीबोदकं हि मलिनं मलिनत्वाचाशुचि ततः कथं येषु पात्रेषु भोजनं विधीयते तेषु तस्य ग्रहण पपन्नं भवति ?, मा भूत लोके प्रवचनगर्दा यथाऽमी अशुचय इति, ततः 'गृहिभाजनेषु' गृहिसत्केषु कु