Page Text
________________
८ शतके उद्देशः२ ज्ञानाज्ञानाधिकार सू३१०
व्याख्या- अभावा जाव अणंता भवसिद्धिया अणंता अभवसिद्धिया अणंता सिद्धा अणंता असिद्धा पन्नत्ते'ति, अस्य च सूत्रस्य या प्रज्ञप्ति
सङ्ग्रहगाथा-"भावमभावा हेऊमहेउ कारणमकारणा जीवा। अज्जीव भवियाऽभविया तत्तो सिद्धा असिद्धा य ॥१॥" अभयदेवी- | इत्येवंरूपा तस्याः खण्डमिदमेतदन्तं श्रुतज्ञानसूत्रमिहाध्येयमिति ॥ज्ञानविपर्ययस्त्वज्ञानमिति तत्सूत्रम्-तत्रच अन्नाणेत्ति यावृत्तिः
नञः कुत्सार्थत्वात् कुत्सितं ज्ञानमज्ञानं, कुत्सितत्वं च मिथ्यात्वसंवलितत्वात् , उक्तञ्च-"अविसेसिया मइच्चिय सम्मदिहिस्स ॥३४४॥
|सा मइन्नाणं । मइअन्नाणं मिच्छद्दिहिस्स सुयंपि एमेव ॥१॥"'विभंगणाणे'त्ति विरुद्धा भङ्गा-वस्तुविकल्पा यस्मिंस्तद्विभङ्गं तच्च तज्ज्ञानं च अथवा विरूपो भङ्गः-अवधिभेदो विभङ्गः स चासौ ज्ञानं चेति विभङ्गज्ञानम् , इह च कुत्सा विभङ्गशब्देनैव गमितेति न ज्ञानशब्दो नजा विशेषितः, 'अत्थोग्गहे यत्ति अर्थ्यत इत्यर्थस्तस्यावग्रहः अर्थावग्रहःसकलविशेषनिरपेक्षानिर्देश्यार्थग्रहणमेकसामयिकमिति भावार्थः, 'वंजणोग्गहे य'त्ति व्यज्यतेऽनेनार्थः प्रदीपेनेव घट इति व्यञ्जनं तच्चोपकरणेन्द्रियं शब्दादिपरिणतद्रव्यसङ्घातो वा, ततश्च व्यञ्जनेन-उपकरणेन्द्रियेण व्यञ्जनानांवा-शब्दादिपरिणतद्रव्याणामवग्रहो व्यञ्जनावग्रहः, अत्रार्थावग्रहस्य सुलक्ष्यत्वात् सकलेन्द्रियार्थव्यापकत्वाच्च प्रथममुपन्यासः, 'एवं |जहेवे'त्यादि, यथैवाभिनिबोधिकज्ञानमधीतं तथैव मत्यज्ञानमप्यध्येयं, तच्चैवम्-'से किं तं वंजणोग्गहे १, २ चउबिहे पन्नत्ते, तंजहा-सोइंदियवंजणोग्गहे घाणिंदियवंजणोग्गहे जिभिदियवंजणोग्गहे फासिंदियवंजणोग्गहे'
१-भावा अभावा हेतवोऽहेतवः कारणान्यकारणानि जीवा अजीवा भव्या अभव्यास्ततः सिद्धा असिद्धाः॥ (द्वादशागीरूपगणिपिटके)। 21-अविशेषिता मतिरेव सा सम्यग्दृष्टेमतिज्ञानं मिथ्यादृष्टेमत्यज्ञानं श्रुतमप्येवमेव ॥१॥
॥३४॥
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 600225 |
| Book Title | Bhagwati sutram Part 02 |
| Original Sutra Author | Abhaydevsuri |
| Author | |
| Publisher | Agamoday Samiti |
| Publication Year | 1919 |
| Total Pages | 664 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Manuscript & agam_bhagwati |
| File Size | 13 MB |