Pravachan Pariksha Part 01

SR No.: 600171
Original Sutra Author: Dharmsagar
Publisher: Rushabhdev Kesarimal Jain Shwetambar Sanstha
Publication Year: 1937
Total Pages: 498
Language: Sanskrit
Classification: Manuscript
File Size: 12 MB

Page 358

श्रीप्रवचनपरीक्षा ४विश्रामे ॥३२४॥
BIRAININAGA
प्रभावकचरित्रं श्रीअभयदेवमरिश्रीहेमचन्द्रसूरिप्रभृतीन् जिनशासनप्रभावकत्वेन प्रभणन्त एव खरतरं स्तनिकपती प्रक्षिप्तवन्तः,
श्रीअभययत एवं तस्मादुत्सूत्रमार्गपतितः प्रभावको न भवति, कुतो?-विरोधाद्, विरोधस्त्वेवम्-उत्सूत्रमार्गपतितो यद्यपि कदाचिदन्य- देवा न
खायाः तीथिकैरपि सहासंभविनमपि जयमवाप्योन्नतिमवामोति तथापि न प्रवचनप्रभावकः, किंतु स्वाश्रितमार्गस्यैवोद्दीपकः,स चोद्दीपितो। मागों विशेषतः प्रवचनोपघाती स्याद् , यथा दिगम्बरपक्षीयो जयी जातः सन् गर्वितात्मा श्वेताम्बरपक्षमुच्छेत्तुमेव समीहते, तस्मादुत्सूत्रमार्गाश्रितत्वप्रवचनप्रभावकत्वयोरन्योऽन्यं शीतोष्णस्पर्शयोरिव सहानवस्थानलक्षणो विरोधः, तथा च कुतः खरतरनामाड्कितः स सूरिरिति गाथार्थः।।८८।। अथैवमुक्तो कोऽप्यन्यथाभावमापन्नोऽपि कीदृग् स्यादिति प्रदर्शनाय गाथायुग्ममाह| एएण कोइ मूढो मच्छरगसिओ हु होइ वायालो । अन्भासवत्तिओ वा नेहंतो तंमि मुहरि सिआ ।।८।
एसो न दूसिअवो न दृसिओ जेण पुत्वसूरीहिं। सोऽवि मुहमुद्दिओ वलु आणाभंगाइवयणेहिं ॥१०॥ एतेन-प्रागुक्तयुक्तिप्रकारेण सोऽपि मुखमुद्रितो भवतीतिसंबन्धः,सः कः?, यः कोऽपि मूढः-प्रवचनपरमार्थानमिज्ञःअथवा मत्सरग्रस्तः यद्यन्यैरयं तिरस्क्रियते तर्हि मयाऽयमुपष्टम्भनीय इत्येवं मत्सरग्रस्तः वाचालो भवेद् , अथवा खरतरैः सहालापसंलापादिनाऽभ्यासवशतस्तस्मिन् खरतरे स्नेहयन् खरतरो मां मित्रं जानात्वितिधिया मुखरीस्याद् , वाचालत्वं चोल्लिखन्नाह-'एसोने'त्यादि एषः-खरतरो न दूषयितव्यः, येन कारणेन पूर्वसूरिभिः कैश्चिदपि न दूषित इत्येवं वक्ता मुखं मुद्रितं जातं यस्येति मुखमुद्रितो जातो विज्ञेयः, खलुरवधारणे, वक्तुमशक्त एवेत्यर्थः, कैः?-आज्ञाभङ्गादिवचनैः-"आज्ञाभङ्गान्तरायोत्थानन्तसंसारनिर्भय" रित्यादिभिः श्रीमुनिसुन्दरमरिप्रभृतिसम्मतिवचनैः,प्रागुक्तः,अयं भावः-न हि स्वयमेव कुतश्चिकृत्रिमनिमित्ताद्दषयामः, किंतु सुविहि- ||३२४॥
R ILALPRILARIMIL
in contemton
For Person and Private Use Only
www.jinyong