Visheshavashyak Bhashya Part 06

SR No.: 600167
Original Sutra Author: Jinbhadragani Kshamashraman
Author: Chaturvijay
Publisher: Harakchand Bhurabhai Shah
Total Pages: 202
Language: Sanskrit
Classification: Manuscript & agam_aavashyak
File Size: 13 MB

Page 83

Receolacsca
बदत्तिः।
पुवपवण्णोऽणाहारगो दुगं सो भवंतरालम्मि । चरणं सेलेसाइसु इयरो त्ति दुगं अपजत्तो ॥ २७१८ ॥ विशेषा. गतार्था, नवरं 'चरण सेलेसाइसु त्ति' आदिशब्दात् समुद्धातपरिग्रहः । ततश्च शैलेश्यां समुद्धाते च केवल्पनाहारकश्चरणस्योप
लक्षणत्वात् सम्यक्त्वसामायिकं चारित्रसामायिकं चाश्रित्य पूर्वप्रतिपन्नः प्राप्यते । इतरस्त्वपर्याप्तको देवादिजन्मकाले सम्यक्त्व श्रुतलक्षण॥१०८१॥ सामायिकद्विकमाश्रित्य पूर्वप्रतिपन्नो लभ्यत इति ॥ २७१८ ॥
सांप्रतं सुप्त-जन्मद्वारद्वयव्याचिख्यास येदमाह
निदाइ भावओवि य जागरमाणो चउण्हमण्णयरं । अंडयं तह पोय-जरो-ववाइ दो तिणि चउरो वा॥२७१९॥
इह सुप्तो द्विविधः- द्रव्यसुप्तः, भावमुप्तश्च । एवं जाग्रदपीति । तत्र द्रव्यसुप्तो निद्रया, भावसुप्तस्तु मिथ्यादृष्टिः। तथा द्रव्य जागरो निद्रारहितः, भावजागरः सम्यग्दृष्टिः । तत्र निद्रया भावतोऽपि च जाग्रचतुर्णा सामायिकानामन्यतरत् प्रतिपद्यते । 'पूर्वप्रति
पन्नस्त्वस्त्येव' इत्यध्याहारः । अपिशब्दो विशेषणे । किं विशिनष्टि ।। भावजागरः सम्यग्दृष्टि आद्यसामायिके प्रतीत्य पूर्वप्रतिपन्न KO एव व्यवहारनयमतेन भवेत् , निश्चयनयमतेन तु तत्प्रतिपत्तापि भवति । चरणं देशविरतिं चाश्रित्य पूर्वप्रतिपन्नः प्रतिपद्यमानकश्च | भवति । निद्रासुप्तस्तु चतुर्णामपि प्रतिपनो भवति, न तु प्रतिपद्यमानकः, निद्रासुप्तस्य तथाविधविशुद्धयादिसामग्यभावात् । भावसुप्तस्तूभयविकलः, तस्य मिथ्यादृष्टित्वात : वक्ष्यति च- "मिच्छो उ भावसुत्तो न पवजई" इति । अथवा, नियमतो निश्चय-व्यवहारनयाभिप्रायात् स भावसुप्तः सम्यक्त्व-श्रुतसामायिकद्वयप्रतिपत्तिकाले सम्यग्दृष्टिा मिथ्यादृष्टिाऽभिहितः; तथा च वक्ष्यते- 'सोऽहवा नयमयाओ, सम्मो वा मिच्छो वा निच्छय-ववहारओऽभिहिओ' इति । इदमुक्तं भवति-निश्चयनयस्य सम्यग्दृष्टिः सम्यक्त्वं प्रतिपद्यते, व्यवहारनयस्य तु मिथ्यादृष्टिः सम्यक्त्वं प्रतिपद्यते । अतो व्यवहारनयमतेन भावसुप्तो मिथ्यादृष्टिः सम्यक्त्वादिसामायिकद्वयस्य प्रतिपत्ता लभ्यत इति । जन्म चतुर्विधम्- अण्ड जम् , पोतजम् , जरायुजम् , औपपातिकं चेति । तत्राण्डजा हंसादयः, पोतना हस्त्यादयः, जरायुजा मनुष्याः, औपपातिका देव-नारकाः । एतेषां यथासंभवं द्वे, त्रीणि, चत्वारि वा सामायिकानि भवन्ति । तत्र हंसादयो द्वे त्रीणि वाऽऽद्यसामायिकानि कदाचित् प्रतिपद्यन्ते पूर्वप्रतिपन्नास्त्वेषां ते नियमतः सन्येव । एवं पोतजा हस्त्यादयोऽपि वक्तव्याः ।
॥१०८१॥
Paneer
p esaas
पूर्वप्रपन्नोऽनाहारको द्विकं स भवान्तराले । चरणं शलेश्यादिवितर इति हिकमपर्याप्तः ॥ २७१८॥ २ निद्या भावतोऽपि च जागच्चतुर्णामन्यतरत् । अण्ड तथा पोत-जरो-पपाता दे त्रीणि चत्वारि वा ॥ २७१९॥ ३ गाथा २७२१ ।
Jain Educationa.Inte
For Personal and Price Use Only
aalaww.jainelibrary.org