________________
उत्तराध्य.
बृहद्वृत्तिः
॥४५६॥
लाक्षणिकः, अपिशब्दस्य गम्यमानत्वात् 'दन्तशोधनादेरपि' अतितुच्छस्यास्तामन्यस्य, तथाऽनवद्यैषणीयस्य दत्तस्या-18 मृगापुत्रीपीति गम्यते 'गिण्हण'त्ति ग्रहणमिति तृतीयव्रतदुष्करत्वोक्तिः । 'कामभोगरसण्णुण'त्ति कामभोगाः-उक्तरूपा-11, || स्तेषां रसः-आखादः कामभोगरसः यद्वा रसाः-शृङ्गारादयस्ततः कामभोगाश्च रसाश्च कामभोगरसास्त्रज्ञन, तदज्ञस्य । हि तदनवगमात्तद्विषयोऽभिलाष एव न भवेत् तथा च सुकरत्वमपि स्यादित्याशयेनैवमभिधानम् , अनेन चतुथे-18 व्रतदुष्करत्वमुक्तम् । परिग्रहः-सत्सु खीकारस्तद्विवर्जनं, तथा सर्वे-निरवशेषा ये आरम्भाः-द्रव्योत्पादनव्यापारास्तत्प-| रित्यागः, अनेन निराकाङ्क्षत्वमुक्तं निर्ममत्वं च, गम्यमानत्वाच्चस्य, सर्वत्र ममेति बुद्धिपरिहारः, अनेन पञ्चमहाव्रत-| दष्करतोक्ता । संनिधीयते नरकादिष्वनेनात्मेति संनिधिः-घतादेरुचितकालातिक्रमेण स्थापनं स चासी सञ्चयश्च संनिधिसञ्चयः स चैव वर्जयितव्य इत्येतत्सुदुष्करम् , अनेन षष्ठव्रतदुष्करत्वमुक्तं, दिवागृहीतदिवाभुक्तादिभङ्गचतुष्टयरूपत्वात्तस्य । 'छुहे'त्यादिना परीपहाभिधानम् , अत्र च 'दंशमशकवेदना' तद्भक्षणोत्थदुःखानुभवरूपा 'दुःख
शय्या च' विषमोन्नतत्वादिना दुःखहेतुर्वसतिः, 'ताडना' करादिभिराहननं 'तजना' अङ्गुलिनमणभ्रत्क्षेपादिरूपा है वधश्च-लकुटादिप्रहारो बन्धश्च-मयूरबन्धादिस्तावेव परीषहौ वधबन्धपरीषहौ, ‘याचा' प्रार्थना चकारोऽनुक्ता- ४५६॥
शेषपरीषहसमुच्चयार्थः, दुःखशब्दश्चेह क्षुहुःखमित्यादि प्रत्येक योजनीयः, इह च वन्धताडने वधपरीषहेऽन्तर्भवतः, तर्जना आक्रोशे, भिक्षाचर्या च याञ्चायां, भेदोपादानं च व्युत्पत्त्यर्थमिति भावनीयं, कपोताः-पक्षिविशेषास्ते
Jain Education
a
nd
For Privale & Personal use only
A
helibrary.org
