________________
सामायिके कालत्रयं
सीव सप्तचत्वारिंशदधिकं भङ्गशतं भवति, उतं च-"लद्धकलमाणनेयं भंगा उ भांति अउणपन्नासं । तीयाणागयसंपइगुणियं मलयगि कालेण होइ इमं ॥१॥ सीयालं भंगसयं कह ? कालतिएण होइ गुणगाओ। तीयस्स पडिकमणं पञ्चुप्पण्णस्स संवरणं वृत्तौ सूत्र-13॥२॥पञ्चक्खागस्स तहा होइ एसस्स एव गुणणाओ। कालतिएणं भणियं जिणगणहरवायगेहे च ॥३॥ एवं तावत् स्पर्शिका गृहस्थप्रत्याख्यानभेदाः प्रतिपादिताः, सम्प्रति साधुप्रत्याख्यानभेदान् सूचयति-तिविहेणंति, अयमत्र भावार्थः-त्रिविधं ६ ॥५८२॥
त्रिविधेनेत्यनेन सर्वसावद्ययोगप्रत्याख्यानादर्थतः सप्तविंशतेभेदानाह, ते चैवं भवति-इह सावद्य योगः प्रसिद्ध एव हिंसादिः, तं स्वयं न करोति न कारयति कुर्वन्तमप्यन्यं न समनुजानाति, एकैकं करणत्रिकेण मनसा वाचा कायेनेति नवभेदाः, अतीतानागतवर्तमानकालत्रयसम्बन्धाच सप्तविंशतेरिते, इदं च प्रत्याख्यानभेदजालं 'समितिगुत्तीहिंति समितिगुप्तिभिर्निष्पद्यते, तत्र ईर्यासमितिप्रमुखाः प्रवीचाररूपाः पञ्च समितयः, गुप्तयस्तु प्रवीचाराप्रवीचाररूपा मनोगुस्यादयस्तिस्रः, अन्ये व्याचक्षते-किलैता अष्टौ प्रवचनमातरः सामायिकसूत्रेण गृहीताः, तत्र 'करेमि भंते ! सामाइयंति पञ्च समितयो गृहीताः, "सबं सावजं जोगं पच्चक्खामी ति तिस्रः गुतयः, अत्र समितयः क्रियायाः प्रवर्त्तने निग्रहे गुप्तयः, एताः खल्वष्टौ प्रवचनस्य मातर इव मातरः, सामायिफकूत्रत्य चतुर्दशपूर्वाणां चात्रैव परिसमाप्तत्वात् , उक्तं च“एआओ अट्ठ पवयणमायाओ जासु सामाइयं चउद्दस पुवाणि अ मायाणि, माउगातोत्ति मूलं भणियं होइ॥" इहैव प्रायः सूत्रस्पर्शिकनियुक्तिवक्तव्यताया उक्तत्वात् मध्यग्रहणे च तुलादण्डन्यायेनाद्यन्तयोरप्याक्षेपात् इदमाह-'सुत्तप्फा
CRECORRRRREGAORE
REACHERE
॥५८२॥
JainEducational
For Private Personal use only
