________________
अध्यात्म
RP:
॥२६२॥
Jain Education International
क्तरीत्या प्रतिविम्बोदयवशात्, प्रकृतिपुरुषयोरमेदभ्रमो भवति, अत एव प्रकृतौ क्रियासुखादों जाते सति, पुरुषस्यैवं मासते, अहं क्रियां करोमि सुख्यस्मि प्रकृतौ पुरुषत्वाऽभावे सत्यपि अमेदस्य भ्रमहेतुना तस्याः प्रकृतेरपि एवमेव भासते "क्रिया न करोमि" अहं सुख्यस्मीत्यादि, इदमत्र हृदयम् = बुद्धयहंकारादयो मे धर्माः प्रकृतेः सन्ति ते धर्माः पुरुषस्य निजे भासन्ते इति भ्रमो भवति, पुरुषे च यच्चैतन्यमस्ति जडप्रकृतौ स्वस्यां मासनभ्रमो भवति एतद्भ्रमस्य मूलकारणं पुरुषप्रकृतयोर्भेदाऽवहः ॥ ४५ ॥ सायमताऽभिमतानि पञ्चविंशतिस्तत्त्वान्युच्यन्ते'प्रथमः परिणामोsस्या बुद्धिर्धर्माष्टकाऽन्विता । ततोऽहङ्कारतन्मात्रे-न्द्रियभूतोदयः क्रमात् ॥ ४६ ॥
-
णामः,
टीका:- (१) पुरुषोऽपरिणामी (२) प्रकृतिः परिणामिनी, नित्या, (3) बुद्धि: - प्रकृतेः प्रथमः परिधर्माष्टकाऽन्विता-धर्म-ज्ञान-वैराग्यैश्वधर्माज्ञानावैराग्यानैश्वर्यात्मकधर्माष्टकाऽन्विता, (४) अहस्कारः बुद्धिजन्यं तत्वं (५) षोडश गण: = अहङ्कारजन्यः (शब्दस्पर्शरूपरसगन्धात्मिका - तन्मात्रा (५) श्रोत्रादीनि पञ्चेन्द्रियाणि बुद्धीन्द्रियाणि (५) वाक्पाणिपादपायूपस्थात्मकानि कर्मेन्द्रियाणि (१४) सङ्कल्पस्वरूपं मनः (१६)पश्ञ्चतन्मात्राऽऽत्मकशब्दस्पर्शरूपरसगन्धेभ्यः क्रमश आकाशवायुतेजोजल पृथिव्यो जायन्ते ॥४६॥
For Private & Personal Use Only
॥२६२॥
ainelibrary.org
