________________
द्विधा, तद्यथा-जीवद्रव्यस्यानुयोगोऽजीवद्रव्यखानुयोगश, एकैकोऽपि चतुर्धा, तद्यथा-न्यतः क्षेत्रतः कालतो भावत, उहं च-"दवस्स उ अणुयोगो, जीवहवस्स वा अजीवस्सा एकेकंमिय एत्तो, हवंति दवाइया चरो॥१॥” (वि. १३९३) तत्र द्रव्यतो जीव एकं द्रव्यं क्षेत्रतोऽसोवप्रदेशावगाडः काठतोऽनाद्यपर्यवसितः भावतोऽनन्तज्ञानानन्तदर्शनचारित्रदेशचारित्राचारित्रागुरुलघुपर्यायवान् , एस बीवद्रव्यस्य द्रव्यादिमेदाचतुर्दाऽनुयोगः, अजीवद्रव्याणि परमाण्वादीनि, तत्राजीवद्रव्यस्य द्रव्यादि र्दाऽनुयोग एवं-द्रव्यतः परमाणुरेकं द्रव्यं क्षेत्रतो एकप्रदेशावगाढः कालतो जघन्येनकं समयं द्वौ वा उत्कर्षतस्त्वसलेया उत्सपिण्यवसर्पिणीर्यावत् भावतस्त्वेकरस एकवर्ण एकगन्धो द्विस्पर्श इति, एतेषां स्वस्थानेऽनन्ता रसादिपर्याया एकगुणतिकादिमेदेन द्रष्टव्याः, एवं घणुकादीनामपि अनन्ताणुकस्कन्धावसानानां स्वरूपं द्रष्टव्यम् । उको द्रव्यस्यानुयोगः, साम्प्रतं द्रव्याणामनुयोगोऽभिधीयते, सोऽपि द्विधा-जीवद्रव्याणामजीवद्र
व्याणां च, एकैकोऽपि चतुर्धा, तद्यथा-द्रव्यतः क्षेत्रतः कालतो भावतश्च, तत्र अनन्तानि जीवद्रव्याणि इति द्रव्यतः, भाजीवद्रव्याणि सर्वलोकापन्नानीति क्षेत्रतर, अनाद्यनिधनानि जीवद्रव्याणि इति कालतः, तथा अनन्तानि परमाण्वादीन्यजीवद्रव्याणि इति द्रव्यतः तानि समस्तलोकाश्रितानीति क्षेत्रतः तत्तत्सामग्रीवशात् तथा २ सादिपर्यवसानानि | अनाद्यनिधनानि धर्मास्तिकायादिनीति वा कालत:, भावतोऽनुयोगो जीवद्रव्याणामजीवद्रव्याणां च यथा प्रज्ञापनायां,
तथा च तत्र सूत्रम्-"कइविहा गं भंते! पजवा पन्नचा!, गोयमा ! दुविहा पन्नचा, तंजहा-बीवपजवा य अजीव-13 तापजवाय, जीवपजवाणं भंतेसिंजा असंखेजा भणंता, गोयमानो संखेजा नो असंखेजा अणंता, एव
+SAMAR
Jain Education Internet
For Private & Personal use only
how.jainelibrary.org
