________________
247 वोत्कृष्टं ज्ञानम् येनात्माऽनादितोऽनासादितात्मसुखमनुजवति, शेषेण वाग्विस्तारेण भूयसाऽपि संवेद-* जनज्ञानेन न निर्बन्धः निश्चयः स्वट्पमप्यमृतकपमनादिकर्मरोगापगममिति ॥
वादाँश्च प्रतिवादाँ वदन्तोऽनिश्चितास्तथा । तत्त्वान्तं नैव गवन्ति, तिलपीलकवतौ ॥२॥ | वादान् पूर्वपक्षरूपान् प्रतिवादान् उत्तरपदरूपान् परपराजयस्वजयेष्ठया वदन्तो विवादं कुर्वन्तः । | तत्त्वान्तं तत्त्वस्य वस्तुधर्मरूपस्यान्तं पारं नैव गन्बन्ति, ( तथा ) अनिर्धारितपदार्थस्वरूपान् वदन्तः |
तत्तत्त्वं स्वीयात्यन्तिकाकृत्रिमात्मज्ञानानुलवरूपं नैव खजन्ते । किंवत् ? गतौ गमने तिलपीलकवृषनवत् किञ्चित्स्थानान्तरं न लजन्ते, एवं तत्त्वज्ञानाननिलाषी अनेकशास्त्रश्रमं कुर्वन् न तत्त्वानुलवं स्पृशति ॥ | अत एव सप्त नयाः स्वेच्छया ज्ञानस्वरूपं वदन्ति-नामज्ञानं शब्दालापरूपं, स्थापनाज्ञानं सिमच-15 क्रादौ स्थापित, अव्यज्ञानमनुपयोगेन जणनं, तत्त्वार्थे अव्यज्ञानं पुस्तकन्यस्तम्, अप्रवाऽनुप्रेदाहीनः ।
स्वाध्यायः, नावज्ञानमुपयोगपरिणतिः। तत्र नैगमेन ज्ञाननाषादिस्कन्धो ज्ञानम् १ । सङ्ग्रहेण सर्वजीवा | ६ ज्ञानम् , अनेदोपचारात् । व्यवहारेण पुस्तकादिज्ञानम् ३ । शजुसूत्रेण तत्परिणामसङ्कटपरूपं ज्ञानम् । ।। अथवा ज्ञानहेतुवीर्य नैगमेन, सङ्ग्रहेण श्रात्मा, व्यवहारेण दयोपशमीजूतज्ञानव्यवहारप्रवृत्तिः,
जुसूत्रेण वर्तमानबोधः यथार्थायथार्थरूपमुन्नयज्ञानम् । शब्दनयेन सम्यग्दर्शनपूर्वकयथार्थबोधलदणं PI कारणकार्यसापेदं स्वपरप्रकाशकं स्यापादोपेतं ज्ञानम् ५ । समनिरूढनयेन सकलज्ञानवचनपर्यायश
१ विचारणारहितः.
SHAHISISHUSHUSHISEISLUSSES
Jain Education International 2010_05
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org
