________________
216
॥ ए३ ॥
उपदेशप्रा. नयनिपादिना बहुविधो ज्ञेयः । तत्र नामस्थापने सुगमे । इव्येण धनमदिरापानादिना इत्याद्यज्यूह्यं, | अथवा प्रव्यमग्नो दिधा - श्रागमतो मन्नपदार्थज्ञाताऽनुपयोगी, नोयागमतः पूर्ववत्, तद्व्यतिरिक्तस्तु मूढः शून्यो जरुः । जावमग्नो द्विविधः - अशुद्धः शुद्धश्चेति, तत्राशुद्धः क्रोधादिमग्नो विजवजवि - तात्मा, शुद्धश्च द्विविधः - साधको वस्तुस्वरूपानिमुखश्च । श्राद्यनयचतुष्टये तु विध्युपेतो बाह्यसाधनप्र - वृत्तिमान् वस्तुस्वरूपप्रक टनेलकः स्यात् । शब्दादिनयमग्नस्तु सम्यग्दर्शनज्ञान संयमाद्यात्मसमाधिमग्नः, सिद्धमनस्तु संपूर्ण वस्तुस्वरूपे निरावरणे मग्नो निष्पन्न इति । छात्र हि ज्ञानादिस्वरूपानन्दमन्नत्वगुणान्वितो ज्ञेयो न परजावरक्तः । यतः -
Jain Education International 2010_05
स्वनावसुखमग्नस्य, जगतत्त्वावखोकिनः । कर्तृत्वं नान्यजावानां साक्षित्वमवशिष्यते ॥ १ ॥ स्वनावसहजं सुखं तन्मयस्य जगलोकस्तस्य तत्त्वं तत्तद्धर्मं यथार्थतया दर्शनशीलस्य नरस्य अन्यजावानां ज्ञानावरणादिकर्मणां बाह्यस्कन्धादान निक्षेपाणां कर्तृत्वं न, किंतु ज्ञायकस्वभावत्वात्साचित्वमेव । तत्र कर्तृत्वमेकाधिपत्ये क्रियाकारित्वं तच्च जीवे एव, जीवगुणानामेव हि चेतनावीर्योपकरण का | रकचक्रोपकरणे, यत एकाधिपत्यक्रियाशून्येषु धर्मादिप्रव्येषु न कर्तृत्वं । जीवस्यापि कर्तृत्वं स्वकार्यस्य, न हि जीवः कोऽपि जगत्कर्ता, किंतु स्वकार्यपारिणामिकगुणपर्यायप्रवृत्तेरेव कर्ता, परजावानां कर्तृत्वे| Sसदारोप सिध्य जावादयो दोषा ज्ञाता अत एव नायं परजावकर्ता, किंतु स्वभावमूढोऽशुद्धपरिणति प्रवृतोऽशुद्ध निश्चयेन रागादिविजावस्याशुचव्यवहारेण च ज्ञानावरणादिकर्मणां कर्ता जातोऽपि स एव
For Private & Personal Use Only
स्तंच. २१
॥ ए३ ॥
www.jainelibrary.org
