Page Text
________________
श्रीकल्प
कल्प
मुत्रे
मञ्जरी
॥३३२॥
टीका
छाया- तस्य राज्ञ इन्द्राणीव गुणखनिस्त्रिशलाऽभिधाना महिष्यासीत्, तस्या नयनसुषमा समीक्ष्य लजितं कमलं जले न्यमजदिव, वदनं विलोक्य विधुरम्बरमवालम्बतेव, वाणीमधुरिम्णा लज्जितः कोकिलः काननमाश्रयदिव।
सा च सदोरकमुखवस्त्रिका मुखे बद्ध्वा त्रिकालं सामायिकं कुर्वाणाऽऽसीत , उभयतःकाले आवश्यकं च, दीनहीनजनोपकारिणी पातिव्रत्यधारिणी धर्मविचलितजनमनसि धर्मसञ्चारिणी श्रुतगुरुवाक्यश्रद्धाधारिणी पियधर्मा दृढधर्मा कारुण्यवर्मसंरक्षितहृदयमर्मा नवतत्त्वपञ्चविंशतिक्रियाविदुषी द्वादशव्रतमुपेयुषी धर्मधारिणी धर्मस्वमदर्शिनी
मूल का अर्थ- 'तस्स रनो' इत्यादि। उन राजा (सिद्धार्थ ) की इन्द्राणी के समान गुणों की खान त्रिशला-नामक महारानी थी। उनके नेत्रों के सौन्दर्य को देखकर मानो लज्जित हुआ कमल, जल में डूब गया, मुख को देखकर चन्द्रमाने मानो आकाश का अवलम्बन किया और वाणी की मधुरिमा से मानो लज्जित होकर कोयल ने कानन का आसरा पकड़ा।
महारानी त्रिशला डोरासहित मुखपत्रिका मुख पर बाँध कर त्रिकाल सामायिक और उभयकाल आवश्यक क्रिया करती थी। वह दीन-हीन जनों की उपकारिणी, पतिव्रतधर्म की धारिणी, धर्म से विचलित होने वाले जनों के मन में धर्म का संचार करने वाली, गुरु के वाक्यों पर श्रद्धा रखने वाली, मियधर्मा तथा दृढ़धर्मा थी। करुणा के कवच से अन्तःकरण के मर्म की रक्षा करने वाली, नौ तच और पच्चीस क्रियाओं के विषय में कुशल, बारह प्रकार के श्रावकधर्म को धारण करनेवाली, धर्मधारिणी, धर्म का
भजन -"तस्स रन्नो" त्याहि. सिद्धानन्द्राणीना नेवी शनी माय, प्रिया નામની મહારાણી હતી, તેમના નયનેનું સૌદર્ય જોઈને લજિજત થયેલું કમળ જાણે પાણીમાં ડુબી ગયું, મુખને જોઈને ચન્દ્રમાએ જાણે આકાશને આશ્રય લીધે અને વાણીની મીઠાશથી લજિજત થઈને જાણે કે વનને આશ્રય લીધે.
મહારાણી ત્રિશલા દોરા સાથે મુહપત્તી મોઢે બાંધીને ત્રણ વખત સામાયિક અને બે સમય આવશ્યક ક્રિયા કરતી હતી. દીન-હીન જને પર ઉપકાર કરનારી, પતિવ્રત ધર્મ પાળનારી, ધમથી વિચલિત થનારા માણસેના
મનમાં ધમને સંચાર કરનારી, ગુરુના વાક પર શ્રદ્ધા રાખનારી, ધર્મ પર પ્રેમ રાખનારી અને ધર્મમાં દઢ હતી. હ કરુણાના કવચ વડે અન્તઃકરણના મર્મનું રક્ષણ કરનારી, નવ તત્વ અને પચીશ ક્રિયાઓના વિષયમાં કુશળ, બાર
त्रिशलामराज्ञीवर्णनम्
॥३३॥
Jain Education intonal
For Private & Personal Use Only
wow.jainelibrary.org.
| SR No. | 600023 |
| Book Title | Kalpasutram Part_1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti Rajkot |
| Publication Year | 1958 |
| Total Pages | 594 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Manuscript & agam_kalpsutra |
| File Size | 21 MB |