Page Text
________________
हम
धर्मसंस्कारश्चारित्रप्रासादक्षान्तिमुक्तिप्रभृतिसोपानावस्खलितोऽपि ऋषभदेवगुणग्रामगानरश्मिमवलम्बमानो नो सर्वथा मिथ्यात्वभूतलपदेशे पतितः, यत उच्छलइयाऽमृतधारः स भविकजनान् जिनोपदिष्टं चारित्रधर्म मुहुर्मुहुरुपदिश्य प्रभुसमीपे प्रव्रज्यार्थ प्रेषयति । सत्यम्, जनानां हृदयतः पूर्वसंस्कारः कृमिकराग इव प्रायेण न निवर्तते ॥मू०११ ॥
टीका-'एगया' इत्यादि। संयममार्गे विहरन् तिष्ठन् सम्मरीचिः एकदा-एकस्मिन् काले अशुभकर्मोदयेन शीतोष्णादिपरीषहैः
कल्प
सूत्रे
मञ्जरी टीका
॥१७६||
तथापि वह पूर्णरूप से मिथ्यात्व के धरातल पर नहीं पहुंचा। उसके हृदय में तीर्थंकर द्वारा उपदिष्ट धर्म के संस्कार बचे थे। वह चारित्ररूपी महल की क्षमा, मुक्ति (निर्लोभता) आदि सोपानों से स्खलित हो चुका था, फिर भी ऋषभदेव के गुणगण के गान की रस्सी का सहारा ले रहा था। क्यों कि उसके हृदय से अनुकम्पारूपी अमृतकी धारा उछल रही थी। वह भव्य जनों को जिनप्ररूपित चारित्रधर्म का पुनः पुनः उपदेश देकर प्रव्रज्या के लिए प्रभु के समीप भेजता था। सच है। प्रायः मनुष्यों के हृदय से पूर्व का संस्कार कृमिकराग की तरह दूर नहीं होता ।। सू०११॥
टीका का अर्थ-संयम मार्ग में प्रवृत्ति करता हुआ मरीचि, किसी समय, अशुभ कर्म के उदय से शीत-उष्ण आदि के परीषहों से पराजित-पराभूत होकर संयम में खेद मानता हुआ, संयम को
महावीरस्य मरीचिनामकः
तृतीयो भवः।
છે
॥१७६॥
અષભદેવ ભગવાનથી નકકી થયેલ સાધુવેષ આચાર આદિને ત્યાગ કરી “વિદડી'ને વેષ ધારણ કર્યો. તે પણ તે પૂર્ણ રૂપથી મિથ્યાત્વના ધરાતલ પર પહોંચ્યું નહીં. તેનાં હૃદયમાં તીર્થકર દ્વારા ઉપદેશેલા ધર્મના સંસ્કારે બચેલા હતા. તે ચારિત્રરૂપી મહેલના ક્ષમા, મુકિત (નિર્લોભતા) આદિ પગથીયાઓથી ખલિત થઈ ચૂકી હતું, તે પણ રાષભદેવના ગુણ-સમૂહના ગાનની દેરીને આધાર લીધેલ હતો, કારણ કે તેના હૃદયમાંથી અનુકંપા રૂપી અમૃતની ધારા ઉછળી રહી હતી. તે– ભવ્યજંનેને જિનપ્રરૂપિત ચારિત્ર ધર્મને ફરી ફરીને ઉપદેશ દઈને પ્રવજ્યાને માટે પ્રભુની પાસે મોકલતે હતે. સાચું છે કે સામાન્ય રીતે મનુષ્યના હદયમાંથી પૂર્વના સંસ્કાર
કૃમિકરંગની (પાકા રંગની ) જેમ દૂર થતાં નથી. dain Educationyasional लावार्थ- तो माती वेष पसटी यो त २a 'मामपरिणति' ४२५९ मस्ती
Neww.jainelibrary.org
| SR No. | 600023 |
| Book Title | Kalpasutram Part_1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti Rajkot |
| Publication Year | 1958 |
| Total Pages | 594 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Manuscript & agam_kalpsutra |
| File Size | 21 MB |