Kalpasutram Part_1

SR No.: 600023
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti Rajkot
Publication Year: 1958
Total Pages: 594
Language: Sanskrit, Hindi, Gujarati
Classification: Manuscript & agam_kalpsutra
File Size: 21 MB

Page 166

श्रीकल्प
कल्प
लतरुतले विराजमान, शुभध्यानमग्नं, मुनिजनायं, जिनवरधर्मस्वस्तिका सदोरकमुखवत्रिका चन्द्रश्चन्द्रिकामिव मुखे धरन्तं, कर्मचयं रिक्तं कुर्वन्तं, शारदेन्दुप्रसन्नवदनं, धवलवसन, ज्ञाननिधानम्, अकिञ्चनं कचन मुनिमपश्यत् ।।०५।।
टीका–'तए णं' इत्यादि--
ततः खलु सघनं-निबिडं वनं निरीक्षमाणस्य पश्यतःबुभुक्षमाणस्य-बुभुक्षोः तस्य नयसारस्य मध्याह्न आसीत मध्याहो जातः । तदा तस्मिन् मध्याह्नकाले प्रचण्डमार्तण्डः प्रखरकिरणमूर्यः प्रज्वलितानल:=पदीप्ताग्निः इव यथा महता-उग्रेण तेजसा तपति । तस्मिन् समये स नयसारो वनगहनभूतले बनस्य कठिनभूमितले, इतस्ततः परिभ्रमन् भाग्यवशात् पूर्वकृतसुकृतमभावात् कञ्चन मुनिम् अपश्यत्-दृष्टवान् । कीदृशं मुनिम् ? इत्याह--तपस्त
मञ्जरी
॥१५३॥
टीका
कल्याणकारी जिनधर्म को मूचित करनेवाली डोरासहित मुखवस्त्रिका को मुख पर इस प्रकार धारण किये हुए थे, जैसे चन्द्रमा चांदनी को धारण करता है। आत्मा से कर्मों के संचय को दूर करने में तत्पर थे । उनका बदन शरद् ऋतु के चन्द्रमा के समान प्रसन्न था। श्वेत बस पहने हुए थे। ज्ञान के निधान थे, किन्तु अकिंचन-अपरिग्रह थे ॥मू०५।।
टीका का अर्थ-सघन वनकी देखरेख करते हुए, क्षुधा से पीडित नयसार को वन में ही मध्याह्न हो गया। उस समय अत्यन्त तीव्र किरणों वाला मूर्य धधकती हुई आग की तरह उग्र तेज से तपने लगा। ऐसे समय में वन के विषम प्रदेशों में इधर-उधर भ्रमण करते हुए नयसार को पूर्वोपार्जित पुण्य के प्रभाव से एक मुनि दृष्टिगोचर हुए। वह मुनि कैसे थे ? सो कहते हैं-वे तपस्या कर रहे थे।
नसार कथा
ધ્યાનમાં મગ્ન હતા. મુનિજનેમાં ઉત્તમ હતા. કલ્યાણકારી જિનધમને સૂચિત કરનારી દોરા સાથેની મુખત્રિકાને મુખપર એવી રીતે ધારણ કરી હતી કે જેમ રદ્રમા ચાંદનીને ધારણ કરે છે. આમાથી કર્મોના સંચયને દૂર કરવામાં
તત્પર હતા. એમનું વદન શરદૂ-ઋતુના ચંદ્રમાની પેઠે પ્રસન્ન હતું. શ્વેતવઓ પહેર્યા હતાં. જ્ઞાનના નિધાન હતા, र परन्तु यिन-मपरिव ता. (सू०५)
ટીકાને અર્થગાઢ વનની દેખરેખ કરતાં અને ભૂખથી પીડાતા નયસારને વનમાં જ મધ્યાહન થઈ ગયો. છે. એ વખતે અતિતીવ્ર કિરણોવાળે સૂર્ય, ભભૂકતી આગની પેઠે ઉગ્ર તેજથી તપવા લાગ્યા. એ સમયે વનના વિષમ આ પ્રદેશમાં આમ-તેમ ભ્રમણ કરતા નયસારને પૂર્વોપાર્જિત પુણ્યના પ્રભાવથી એક મુનિ નજરે પડયા. એ મુનિ
॥१५३॥
or Private Versonal Use Only
w.jainelibrary.org