Page Text
________________
श्रीकल्प
मृत्रे ॥१४॥
टीका-अस्थि गं' इत्यादि
अस्ति खलु मध्यजम्बूद्वीपे मध्यजम्बूद्वीपनामके द्वीपे नररत्नगेहपश्चिममहाविदेहदीमे-नररत्नानां महापुरुषाणां गेहं स्थानं यः पश्चिममहाविदेहः-महान्तो महापुरुषाः विदेहा: मोक्षगामिनः सदा भवन्ति यत्र तत्क्षेत्रं महाविदेहः, पश्चिमश्चासौ महाविदेहश्चेति पश्चिममहाविदेहस्तस्य दीमे मणिमयप्रासादादिना प्रकाशके महावने नाम विजये जर बूमन्दरस्य पश्चिमे शीतोदाया महानद्या उत्तरे जयन्तिकापुरीपतिद्धे तृतीये विनये भूविजय-वैजयन्ती-भुवः पृथिव्या विजयवैजयन्ती-विजयपताकेव जयन्ती नाम नगरी। तत्र खलु प्रबलभुजबलक्षपितविपक्षकक्षः - प्रबलभुजबलेन = प्रबलबाहुवीर्येण क्षपिता नाशिता विपक्षकक्षा = शत्रुसमूहो येन स तथा, योधनदक्षः - युध्यन्ते इति योधनाः = योधास्तेषु दक्षा निपुणः-शरश्रेष्ठ इत्यर्थः, यद्वा-योधने संग्रामे दक्षः-रणकलानिपुण इत्यर्थः। निजवीर्यरक्ष:-निजवीर्येण=
मञ्जरी टीका
नयसार
कथा
टीका का अर्थ-जिस क्षेत्र में महान-गुणों और संख्या की दृष्टि से उत्तम पुरुष विदेह अर्थात निरन्तर मुक्त होते हैं, वह क्षेत्र महाविदेह कहलाता है। मध्यजम्बूद्वीप नामक द्वीपके पश्चिम दिशावर्ती महाविदेह क्षेत्र को अपने मणिमय प्रासादों आदि से सुशोभित करनेवाला महावा नामक एक विजय है। वह जम्बू-मन्दरपर्वत से पश्चिम में और शीतोदा महानदी से उत्तर में तीसरा विजय है। इस महावन विजय में पृथ्वी की विजयपताका के समान जयन्ती नामक नगरी है।
जयन्ती नगरी में शत्रुमर्दन नामक राजा था। उसने अपने भुजाओं के बल से शत्रुओं के समूह का विनाश कर दिया था। वह योद्धाओं में श्रेष्ठ था, अथवा रण में निपुण था। अपने ही पराक्रम के ला . ટીકાને અર્થ-જે ક્ષેત્રમાં મહાન ગુણો અને સંખ્યાની દષ્ટિથી ઉત્તમ પુરુષ નિરંતર વિદેહ અર્થાત્ મુક્ત થાય છે, તે ક્ષેત્ર મહાવિદેહ કહેવાય છે. મધ્ય જંબુદ્વિપ નામના દ્વીપની પશ્ચિમ દિશાએ આવેલા મહાવિદેહ ક્ષેત્રને પિતાના મણિમય પ્રાસાદો આદિથી સુશોભિત કરનાર મહાવક નામનો એક વિજય છે. તે જંબૂમંદર પર્વતની પશ્ચિમમાં અને શીદા મહાનદીની ઉત્તરમાં ત્રિી વિજય છે. એ મહાવપ્ર વિજયમાં પૃથ્વીની વિજ્યપતાકા જેવી જયન્તી નામની નગરી છે.
જયન્તી નગરીમાં શત્રુમન નામનો રાજા હતા. તેણે પિતાની ભુજાના બળથી શત્રુ-સમૂહને નાશ કર્યો કરી હતે. તે દ્ધાઓમાં શ્રેષ્ઠ હવે, અથવા રણમાં નિપુણ હતા. તે પિતાના જ પરાક્રમના પ્રભાવે કરી રક્ષિત હતું. જે
Jain Education Interational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 600023 |
| Book Title | Kalpasutram Part_1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti Rajkot |
| Publication Year | 1958 |
| Total Pages | 594 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Manuscript & agam_kalpsutra |
| File Size | 21 MB |