________________
स्वोपज्ञवृत्ति
विभूषितं योगशास्त्रम्
॥ ८०४ ॥
Jain Education Interna
निवारयेत्' इति क्रियाया विशेषणम् । प्रसरन्तम्' इति लोभसागरस्य विशेषणम् । महामतिर्मुनिः । निवारणकारणमुपदिशति — संतोषसेतुबन्धेन, संतोषो लोभप्रतिपक्षभूतो मनोधर्मः, स एव सेतुबन्धो जलस्खलनार्थं पालीबन्धः, तेन प्रतिपक्षभूतेन संतोषेण लोभकषायं निरुन्ध्यादिति भावः ।
अत्रान्तरश्लोकाः-
।
यथा नृणां चक्रवर्ती सुराणां पाकशासनः । तथा गुणानां सर्वेषां संतोषः प्रवरो गुणः ॥ १ ॥ संतोषयुक्तस्य यतेरसंतुष्टस्य चक्रिणः । तुलया संमितो मन्ये प्रकर्षः सुख-दुःखयोः ॥ २ ॥ स्वाधीनं राज्यमुत्सृज्य संतोषामृततृष्णया । निस्सङ्गत्वं प्रपद्यन्ते तत्क्षणाञ्चक्रवर्त्तिनः ॥ ३॥ निवृत्तायां धनेच्छायां पार्श्वस्था एव संपदः अङ्गुल्या पिहिते कर्णे शब्दद्वैतं हि जृम्भते ॥ ४ ॥ संतोषसिद्धौ संसिद्धाः प्रतिवस्तु विरक्तयः । अक्ष्णोः पिधाने पिहितं ननु विश्वं चराचरम् ॥ ५ ॥ किमिन्द्रियाणां दमनैः किं कायपरिपीडनैः ९ । ननु संतोषमात्रेण मुक्तिश्रीर्मुखमीक्षते || ६ || जीवन्तोऽपि विमुक्तास्ते ये मुक्तिसुखशालिनः । किं वा विमुक्तेः शिरसि शृङ्गं किमपि वर्त्तते ? ॥ ७ ॥ किं राग-द्वेषसंकीर्णं किं वा विषयसंभवम् । येन संतोषजं सौख्यं हीयेत शिवसौख्यतः ? परप्रत्यायनासारैः किं वा शास्त्रसुभाषितैः । मीलिताक्षा विमृशन्तु संतोषावादजं सुखम् ॥ ९ ॥ ●रणकरणकारणमु० - शां. ॥ २० द्वैतं विजृम्भते - मु. ॥ २ शिवशर्मणः - शां. खं. हे ॥
For Private & Personal Use Only
Teddeduceeeeeeeाबाब
चतुर्थः प्रकाश:
श्लोकः २२
॥ ८०४ ॥
5
लोभजयो
पायः
jainelibrary.org
