Aashirwad 1966 12 Varsh 01 Ank 02

SR No.: 537002
Original Sutra Author: N/A
Author: M J Gordhandas, Kanaiyalal Dave
Publisher: Aashirwad Prakashan
Publication Year: 1966
Total Pages: 42
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Aashirwad, & India
File Size: 9 MB

Page 10

ધ્યાનયોગ
આ ધ્યાનયોગ કંઈ ફક્ત યોગીઓએ જ કરવાનો નથી, સંસારીઓએ-ગૃહસ્થોએ પણ પોતાના માનસની સ્વસ્થતા અને શાંતિ માટે નિત્ય યથાશક્તિ આનો અભ્યાસ કરવાનો છે. એથી વ્યાકુળતા ઓછી થાય છે, મન સૂમ અને મજબૂત બને છે
સવારે ચાર વાગ્યે બ્રાહ્મમુહૂર્તમાં ઊઠી જાઓ. તમને જે અનુકૂળ પડે તે આસને બેસો. સિદ્ધાસન, પદ્માસન, સુખાસન કે સ્વસ્તિકાસને બેસો. અથવા પલાંઠી વાળીને બેસો. ગરદન અને કરડ એક સીધી લીટીમાં રાખે સ્નાયુઓ, નાડીઓ અને મગજને તંગ રાગશે નહિ; સાધારણ ઢીલાં અથત સ્વા. ભાવિક સ્થિતિમાં રાખો પછી પૂલ બાબતોમાં બહાર રખડતા મનને શાન્ત કરો. આંખો બંધ કરે. ચંચળતા થી ફર્યા કરતા મન સાથે એકદમ ઝઘડતા નહિ. તમને ધ્યાનમાં ડખલ કરતા વિચારોને કડકપણે હાંકી કાઢતા નહિ. મન અને વિચારોના દ્રષ્ટા બનીને તમે તેમને જોતા રહો. સ્થૂલ પદાર્થો અને તેમની વાસનાના વિચારોનો ત્યાગ કરો. તમે રસ્થલ પદાર્થોના ભૂખ્યા કે તેમના ગુલામ નથી પણ સ્કૂલના સર્જક છે એવો ભાવ ધારણ કરો. ઉચ્ચ, વિવેકયુક્ત અને સાત્ત્વિક વિચારો કરો એથી વાસનામય વિચારે આપોઆપ જ નાશ પામશે.
ધ્યાનના અભ્યાસ સમયે પણ જે મન બહાર દેડી જાય તો કંટાળો ન કરશો. એકવાર એને દોડી જવા દે. પછી ધીમે ધીમે તેને તમારા લક્ષ્ય તરફ લાવવા પ્રયત્ન કરો. આ પ્રમાણેના વારંવારના અભ્યાસથી મને છેવટે તમારા અંતઃકરણના કેન્દ્રમાં કેન્દ્રિત થશે. શરૂઆતમાં મને એંશી વાર નાસી જશે છ મહિના પછી એ સિત્તેર વાર નાસી જશે બે વર્ષમાં ત્રીસ વાર, પણ પાંચ વર્ષના હૃદયપૂર્વકના પ્રયત્નથી એ સાલીચૈતન્યમાં સ્થિરતાથી રહી શકશે. વાસનારહિત મનુષ્યનું સાક્ષીભાવમાં સ્થિર થયેલું
સ્વામીશ્રી શિવાનંદજી ચિત્ત ઈશ્વરી વ્યાપક સત્યોને બોધ સ્વાભાવિક રીતે જ પામી શકે છે કઈ પણ બાબતની સત્યતાને અથવા અસત્યતાને તે બરાબર સમજી શકે છે, અને આમાંથી તેને દિવ્ય જ્ઞાનનો દિવ્ય આનંદ પ્રાપ્ત થાય છે. જેમ રખડુ બળદ લીલું ઘાસ ચરવા માટે ગમે તેને ખેતરમાં ઘૂસી જાય છે, પરંતુ જે તેને તેના ખીલા ઉપર જ સારું ખાણું મળતું હોય છે તો પછી તે ખીલે ડીને ક્યાંય જવાને વિચાર પણ કરતો નથી, છે . નિલેપ સાક્ષીભાવમાં મનને પરમ આનંદ મળતો હોવાથી પછી તે જુદા જુદા સ્થલ પદાથો ભેગવવ ની વાસનાવાળા વિચારમાં ડૂબી ન જતાં તટસ્થ નિલેપ ભાવમાં તરતું-જાગ્રત રહી શકે છે.
જે ધ્યાનમાં બ, શ્રમ કે કંટાળો લાગતો હોય તો થોડા દિવસ માટે ' યાનને સમય ઘટાડી નાખો. હળવું જ ધ્યાન કરો અથવા કેવળ નામજપ કરો. ફરીથી જ્યારે શક્તિ પાવે ત્યારે ધ્યાનને સમય વધારો. ચિત્તને કેમ વ સનમુક્ત બનાવવું તે માટે તમારી સામાન્ય બુદ્ધિને ઉપયોગ કરતા રહે. પછી તો તમે જાતે જ મન- દોષો પકડી પાડવાનો અને તેમને દૂર કરવાનો ! કાશ તથા તેના ઉપાયોનું માર્ગદર્શન તમારી અંદરથી જ મેળવી શકશો.
આખા વિશ્વમાં સર્વવ્યાપક એક જ પદાર્થ છે એવી ભાવના રાખે. દરરોજ વૈરાગ્ય, ધ્યાન, વૈર્ય, મંદ, દયા, પ્રેમ, સમા વગેરે સદ્દગુણો વધારવા જોઈએ. વૈરાગ્યની સાથે આ સગુણ ધ્યાનયોગ સિદ્ધ થવામાં મદદ કરે છે. - જેમ તમે મૌન રહીને શક્તિ એકઠી કરે છે, તેવી જ રીતે મનમાં કામા વિચારોને આવતા રાકીને માનસિક શક્તિ ભેગી કરવી જોઈએ. પછી તમને ધ્યાન માટે પુષ્કા પ્રમાણમાં તમારી અંદર રહેલી શક્તિનો લાભ મળશે.
ગરીબીથી નિરાશ ન થાઓ. સત-ચારિત્ર્ય, સ્વાશ્રય અને પુરુષાર્થને આશ્રય લે. દુનિયામાં આપોઆપ તમારે માટે માર્ગ બની જશે. મહાનમાં મહાન પુરુષે ગરીબીમાંથી જ પાક્યા છે.