________________
દિવ્ય દીપ
પહેલાં એમનુ સ્મરણ કરીએ છીએ. સૂર્યના પ્રકાશ દુનિયામાં આવે તે પહેલાં એમનાં પુણ્યના પ્રકાશ હૃદયમાં આવે છે.
કોઈક ઉદ્દેશ માટે, કાઇ હેતુ સિદ્ધ કરવા માટે, કઇ ધ્યેય તરફ્ પહેાંચવા માટે આ દુનિયામાં આવ્યા છીએ. મેાડુ ભલે થાય પણ ધ્યેયને પામવાનુ છે.
ઉતાવળા જઈને ખાડામાં પડવા કરતાં ધીમા ધીમા પણ શિખરે પહેાંચવાનું છે પણ પહેાંચવુ છે ધ્યેય નક્કી છે.
સ્વભાવની મગ્નતા જીવનમાં સાચા કિાણુ લાવે છે. ઉપયાગ બધાના કા પણ એમાં અટવાઇ ન જાએ, સાધનના સ્વીકાર કરે પણ સાધ્ય તરફનું લક્ષ ગુમાવી સાધનને મહત્ત્વ ન આપે.
અહિં સાધન વિના જીવાય એમ નથી છતાં સાધનને વળગવાની ના પાડે છે. તેા જીવવું કેમ ? શુ નિષ્ક્રિય અની જવું ?
૭૧
જ્યાં સમજ આવી પછી કોઈના આશ્રય લઈને નહિ પણ અંદરનાને પૂછીને જ કામ કરે. પ્રજ્ઞાના ઉઘાડ થતાં જીવન જીવવાની મજા કાઈ જૂદી જ આવે.
પડતા નથી.’
ન
· ઘરમાં પુત્રવધુ પ્રસૂતિની વેદના સહન કરતી હાય ત્યારે સાસુ કહે કે સુવાવડમાં કામ કરવાની બાધા લીધી છે પણ પ્રસૂતિ પછી વહુ સાસુની સેવા ન કરે તા કહે તું મારી સેવા કેમ નથી કરતી ? સમયસર ગરમ રસાઇ કેમ પીરસતી નથી ?
ધને પેાતાની સગવડ માટેનું સાધન નથી અનાવવાનું.
શાસ્ત્રો જીવનને નિષ્ક્રિય બનાવવા માટે નથી પણ જીવનને પૌદગલિક આસકિતઓમાંથી મુકત કરવા માટે છે.
ઘણાં વર્ષોં બહારની સમજણુ મેળવવામાં કાઢ્યાં તા હવે થાડાં વર્ષોં પણ અંદરના તત્ત્વને સમજવા માટે નહિ કાઢો ?
આ તત્ત્વ જડતાં આત્મા સ્વભાવનાં સુખમાં મગ્ન રહે છે.
જગતમાં મુખ્ય તત્ત્વા એ છે. જીવ અને
અજીવ.
પેાતાના પ્રિયજનના સુખમાં આનન્દ અને દુ:ખમાં શાક થાય તેમ લીલેાતરી અને પુષ્પનાં સુખદુ:ખમાં પણ પેાતાને સુખદુઃખની સ ંવેદના
થાય.
સૃષ્ટિમાં જીવને અનુભવ થયા તેને માણસને ગાળ દેતા પહેલાં પણ એનામાં જીવ દેખાય. સ્તુતિ કરતાં પણ જીવ દેખાય અને કરતાં પણ જીવ દેખાય.
જીવનમાં સમજ વિનાની નકારાત્મક દૃષ્ટિનિંદા આવે તે ખાવા તૈયાર હાય પણ કામ કરવાનુ કહેા તા કહે ‘મેં તો બધા ત્યાગ કર્યાં છે. હુ એ બધી, આરંભ સમારંભની માથાફેડમાં
પણ ઘણાને લીલેાતરીમાં જીવ દેખાય પણ કચકચાવીને કરે. માણસમાં જીવ ન દેખાય. વાત કરે તેા દાંત
જેને વનસ્પતિમાં જીવ દેખાય એને માણસમાં તે જીવ દેખાવવા જોઇએ ને ?
માણસમાં જીવ દેખાય એનુ વર્તન, એના ભાવા કેવા અદ્ભુત હાય !
જેમ જેમ જગતમાં તત્ત્વાનુ અવલાકન કરતા જાઓ તેમ તેમ તમારામાં વ્યાપક ષ્ટિ આવતી જશે.
કોઇ પૂછે : જૈન કોણ ? કહેજો: જે સ્યાદવાદના દૂરખીન વડે દૂરનુ પણ જોઇ શકે છે એવી વ્યાપક વિશાળ દ્રષ્ટિકાણવાળા આત્મા. જેનામાં ટૂંકી દૃષ્ટિ કે સંકુચિતતા આવી એ જૈન મટી ગયે.