Page Text
________________
૧૭૪
જેનયુગ
કારતક-માગશર ૧૯૮૩
ડાહ્યાભાઈ ધોળશાજી.
( [ શ્રી ડાહ્યાભાઈ ૩૫ વર્ષની નાની વયે સ્વર્ગસ્થ તેથી તે ડાહ્યાભાઈની કતિઓ હોવાનું સંભવે છે થયા. સફલ અને ઉત્તમ નાટકકાર તરીકે અનેક એટલું અત્યારે કહી શકાય. નાટક રચ્યાં તે સર્વનાં ગાયને સ્વર્ગસ્થનું ઉંચી કેસરકિશોર નાટકનાં ગાયનોની પ્રથમવૃત્તિ કક્ષાનું કાવ્યત્વ રજુ કરે છે. આ કાવ્યત્વને તે સર્વ સં. ૧૮૫૧ માં પોતે પ્રકટ કરી છે તેમાં પિતાને નાટકોની સુંદર વસ્તુ સંકલનાથી સુઘટિત કરેલાં માજી સંસ્કૃત શિક્ષક, મિશન હાઈસ્કુલ, અમદાવાદ નાટક પિતાની સ્થાપેલી “શ્રી દેશી નાટક સમાજ” એમ જણાવેલ છે તેથી તે પહેલાં તે શિક્ષક તરીકે દ્વારા ગુજરાતી પ્રજા સમક્ષ ભજવી બતાવ્યા ને તેથી તે વ્યવસાય બંધ કર્યો હતો એમ સમજાય છે. ગૂજરાતી નાટયકલામાં જૂદીજ ભાત પાડી તેમાં તેઓ અમદાવાદમાં શીવાળાની પોળમાં રહેતા. ઉત્ક્રાંતિ કરી. આ નાટકકાર ન હતા અને તેથી તેમનાં નાટકના સંબંધમાં “સાડીના સાહિત્યનું જેનસમાજને ખાસ અભિમાન લેવા જેવું છે. વળી દિગ્દર્શન'માં તેના લેખક સાક્ષર દેરાસરી પૃ. ૧૧૪ દુકાળ આદિ અનેક પ્રસંગોએ પિતાનાં નાટકોના પર જણાવે છે કે પ્રયોગોની આવક આપી જનસેવા બજાવી હતી.
નાટકોમાં જે ઉંચી ભાવના દાખલ થાય, તેમને જન્મ સં. ૧૯૨૩ ના ફાગણ સુદ ૧૪ માત્ર હલકી પ્રતિના પ્રેક્ષકોના વિનદાર્થે નહિ ને દિને થયો અને સં. ૧૯૫૮ના ચિત્ર વદ ૮ ને દિને પણ જનસમૂહની વૃત્તિ અને નીતિ ઉચ્ચતર કરવાના સ્વર્ગવાસ થયો.
સ્તુત્ય અને પ્રશંસનીય હેતુથી જ માત્ર તે લખાય અને .
ભજવાય તે બેશક ધીરે ધીરે પ્રેક્ષકોની રૂચિ પણ તેમનાં રચેલાં નાટકનાં નામ ૧, મ્યુનીસીપાલ ઉચી થાય તેમજ લેખકેની દષ્ટિ પણ સર્વદા ઉચ્ચ ઇલેકશન, ૨ કેસર કિશોર આવૃત્તિ પહેલી સં. ૧૯૫૧, લક્ષ તરફજ રહે. કેટલીક મંડળીઓનાં કેટલાંક નાટકે ૩ સતી સંયુક્તા આવૃત્તિ ચોથી સં. ૧૯૫૨, ૪ સારા અંશવાળાં છે, એ કહેવું જોઈએ. મહેમ મદનમંજરી આવૃત્તિ પહેલી સં. ૧૮૫૭, ૫ સતી ડાહ્યાભાઈ ધોળશાને નાટકને સાહિત્યની ઉન્નતિ પાર્વતી, ૬ અઠ્ઠમતી આવૃત્તિ ૭ મી સં, ૧૯૫૫, કરવાનો પ્રયાસ સારી રીતે જાણીતા છે. રા. ડાહ્યા૭ રામવિગ આવૃત્તિ ચોથી સં. ૧૯૫૫, ૮ સરદારબા ભાઇનું નાની વયમાં મૃત્યુ થવાથી તેમનો પ્રયાસ આવૃત્તિ ૬ ઠી સં. ૧૯૫૭, ૮ ભેજકુમાર, ૧૦ અટકી પડ્યો. ” ઉમાદેવડી આવૃત્તિ ૫ મી સં. ૧૯૫૭, ૧૧ વિજ્યા વિજય, ૧૨ વીણાવેલી ૧૩ ઉદયભાણુ આવૃત્તિ કથી | મુંબઈની માંગરોળ જન સભા તરફથી સંગત સં. ૧૯૫૮, ૧૪ મોહિનીચંદ્ર, ૧૫ સતિ પમિની ડાહ્યાભાઈના સ્મારક નિમિત્તે એક પ્રબંધક મંડળ આ પ્રમાણે ૧૫ કુલ નાટકે છે. આ બધાંની રચ. સ્થપાયું હતું. તેનું કાર્ય, સ્મારક માટે સગતનું ચનાની સાલ નિર્ણત થઈ શકી નથી છતાં આ ક્રમ રિત્ર લખાવવું, શિષ્યવૃત્તિ સ્થાપવી, તેમ હેની રચનાના અનુક્રમે પ્રાયઃ છે એમ ભાસે છે. આ ટી- ભૈતિક છબીનું હરનીશ દર્શન થાય તે માટે એક પમાં જે પવિત્ર લીલાવતી નામ છે તે નાટક ઘણું લોક- છબી સભાના દીવાનખાનામાં રાખવી. અને તેના પ્રિય થયું હતું અને તેના રચનાર શિવરામ કરીને મંત્રીઓ (સ્વ૦) હેમચંદ અમરચંદ, (સ્વ૦) મેહભેજક છે; અને બીજાં નામે સુભદ્રાહરણ, વીર નલાલ પુંજાભાઈ, અને શ્રીયુત મકનજી જુઠા મહેવિક્રમાદિત્ય અને વિજ્યકમળા જોવામાં આવે છે પણ તાએ સદ્દગતની જયન્તી ઉજવવા માટે તા. ૬-૮તેનાં ગાયનની પડી જવાનું બની શકયું નથી ૧૯૦૬ ને રોજ તેમના બંધુપુત્ર (રૂ.) ચંદુલાલ દલ
| SR No. | 536286 |
| Book Title | Jain Yug 1983 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mohanlal Dalichand Desai |
| Publisher | Jain Shwetambar Conference |
| Publication Year | 1983 |
| Total Pages | 576 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Jain Yug, & India |
| File Size | 36 MB |