Page Text
________________
૫૭૨
જેનયુગ
આષાઢ-શ્રાવણ ૧૯૮૩ આનંદધનજી ને યશોવિજયાદિમાં જોવામાં આવે છે તછ પર પરિણતિ રમણુતા, ભજ નિજ ભાવ વિશુદ્ધ, તેવું નથી. જનેતર કવિઓ પૈકી અખે, પ્રીતમ, આત્મભાવથી એકતા, પરમાનંદ પ્રસિધ્ધ. ૩ ધીરે, જે આદિ સાથે દેવચંદ્રજીને સરખાવી શકાય
સ્વાદુવાદ ગુણ પરિણમન, રમતા મમતા સંગ, પણ તે કરવાનો પ્રયાસ વિસ્તારભયથી અત્ર સે
સાધે શુધ્ધાનંદતા, નિર્વિકપ રસ રંગ ૪
મેક્ષ સાધનતણું મૂલ તે, સમ્યગ્દર્શન-જ્ઞાન, નથી. “ અખાની વાણીમાં સરળતા અતિશય છે
વસ્તુધર્મ અવધ વિષ્ણુ, તુસખંડન સમાન. ૫ કઠિન સિદ્ધાન્તોનું સૂક્ષ્મ પ્રતિપાદન છે; પણ પ્રીત
આત્મબોધ વિષ્ણુ જે ક્રિયા, તે તે બાલચાલ, મની વાણી પાસે અખાની વાણી શુષ્ક લાગે છે. તત્વાર્થની વૃત્તિમે લેતે વચન સંભાલ ૬ પ્રીતમની પંક્તિઓમાં મળતી મધુરતા-નથી અખામાં, રત્નત્રયી વિણ સાધના, નિષ્ફલ કહી સદીવ, નથી ધીરામાં, નથી નિષ્કુળાનંદમાં. પદલાલિત્ય લોકવિજય-અધ્યયનમેં, ધરે ઉત્તમ જીવ. ૭ જેટલું પ્રીતમમાં તથા ધીરામાં છે તેટલું અખામાં ઇદ્રિય વિષય આસંસના, કરતા જે મુનિલિંગ,
ખૂતા તે ભવપકમેં, ભાખે આચારાંગ, ૮ નથી. પ્રીતમ શાંત તથા શંગાર રસમાં સરખી શક્તિ
ઈમ જાણું નાણી ગુણી, ન કરે પુગલ આસ, પ્રકટ કરવા જાય છે, પણ શંગારની છાયા તેને શાંત
શુધ્ધાત્મ ગુણમેં રમે, તે પામે સિદ્ધિ વિલાસ. ૯ રસમાં પણ પ્રવેશે છે. પ્રીતમમાં જ્ઞાન અને ભક્તિનું
સત્યાર્થ નયજ્ઞાન વિષ્ણુ, ન હોયે સમ્યજ્ઞાન, સમાન બળ છે, અખામાં વિચાર પ્રાધાન્ય છે.
સત્યજ્ઞાન વિષ્ણુ દેશના, ન કહે શ્રી જિનભાણે. ૧૦ ભેજામાં મર્મ વાણી જબરી છે અને ઘણે પ્રસંગે વક્તા શ્રેતા યોગથી, શ્રુત-અનુભવ-રસ પીન, કઠોર છે. ભેજે એક સાદો નિષ્કપટી પરમેશ્વરનો ધ્યાન ધ્યેયની એકતા, કરતા શિવસુખ લીન, ૧૧ ભક્ત છે. અખો એક વિચારશીલ અને ચતુર કવિ
૧-૧૮૭. છે. નરસિંહ અને પ્રીતમ પરમેશ્વરના અનુગ્રહને ઈચ્છે
આ પછી તેઓશ્રી કહે છે કે – છે. અખ સ્વાશ્રયી છે. અખામાં જ્ઞાનની કંઈક
ઈમ જ શાસનરૂચિ, કરજે શ્રુત-અભ્યાસ, ખુમારી છે.” (રા. ન. દે, મહેતા)-જુઓ
પામી ચારિત્રસંપદા, લહેશ લીલવિલાસ અખાની વાણની પ્રસ્તાવના)
૧-૧૮૮. આમાં જણાવેલા દષ્ટિબિંદુથી દેવચંદ્રજીની તે જૈનેતર
૮૬. છેવટે આગમસારમાં (૧-૫૬) જે ગાથા
શ્રીમદ દેવચંદ્રજીએ આપેલી છે તે ગાથા દરેક સુજ્ઞ કવિઓ સાથે તેમજ જન કવિઓ સાથે સરખામણી કરી શકાય. નરસિંહ અખો દેવચંદ્રજીના પુરોગામી
વાચકને ભળાવી મારું વક્તવ્ય વિશેષ ન વિસ્તારતાં
હાલ હું શાન્ત થાઉં છું – છે ને પ્રીતમ આદિ તેના પછી થયેલા છે.
जं सकं तं किरइ, अहवा न सके तहय सहइ ।' ૮૫ તેમના હૃદયનો આશય નયચક્રસારને અંતે
सदहमाणो जीवो, पावइ अयरामरं ठाणं ॥ જે રીતે જણાવ્યો છે તેજ આશય દરેક ભાવિક
જે બની શકે તે કરજે, અથવા જે ન બની પિતાના હૃદયમાં આલેખી રાખે ને તે પ્રમાણે વર્તન રાખે તે કલ્યાણમાર્ગ સમજાય ને મળેઃ
શકે છે તથા પ્રકારે સહજે-શ્રદ્ધા રાખજે, સદુસૂમબોધ વિષ્ણુ ભવિકને, ન હોય તત્વ પ્રતીતિ,
વણ-શ્રદ્ધા રાખનાર જીવ અજરામર સ્થાન પામે છે. તત્ત્વાલંબન જ્ઞાન વિષ્ણુ, ન ટલે ભવભ્રમભીતિ. ૧ વીરાત્ ૨૪૫૧ અશ્વિન શુકલ) સંતચરણોપાસક, તત્વ તે આત્મ સ્વરૂપ છે, શુદ્ધધર્મ પણ તેહ,
અષ્ટમી.
તઉં, તવાવાલા બાગ ત્રીરમા રે મેહનલાલ દલીચંદદેશાઈ. પરભાવાનુગ ચેતના, કર્મગે છે એહ. ૨ લેડર ચાલ. મુંબઈ. ) બી. એ. એલ એ. બી.
| SR No. | 536286 |
| Book Title | Jain Yug 1983 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mohanlal Dalichand Desai |
| Publisher | Jain Shwetambar Conference |
| Publication Year | 1983 |
| Total Pages | 576 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Jain Yug, & India |
| File Size | 36 MB |