________________
જેનયુગ
કારતક-માગશર ૧૯૮૩ કહી શકાય કે નહિ માની શકાય. આથી આઘાત પ્રાકૃત સૂત્ર ઉપરાંત શ્રી સિદ્ધસેન ગણિકૃત બહણૂર્ણિ પામવાની ભાષાભ્યાસીઓને જરૂર નથી, પણ ઉલટું અને ચંદ્રસૂરિકૃત વિષમપદ વ્યાખ્યા મૂકવામાં આવેલ ખુશ થવા જેવું છે. લાલચંદ પંડિતે શ્રી શાલિભદ્ર છે. પ્રસ્તાવનામાં જિનભદ્રગુણિને સમય અને તે ઉપસરિએ સં. ૧૨૪૧ માં રચેલ ભરત નરેશ્વર ચરિતને રાંત બીજી અનેક વિગતો વિદ્વત્તાભરી દષ્ટિથી મૂકસંશોધિત કરેલ છે તે પ્રકાશિત કરવા તેઓ ઘણાં વર્ષોથી વામાં આવી છે. ઇચ્છે છે. તે તેઓ હવે સત્વર પ્રકટ કરશે એમ ઇચ્છીશું. તકલ્પ એટલે વિષમપદ વ્યાખ્યામાં સમજાવ્યું
આ કાવ્ય ઉચ્ચ પ્રતિનું છે. તે ૪૩૨ કડીનું છે તેમ છત એટલે આચરિતત્રં સર્વકાલધરણા લાખું છે અને તેમાં જૂની ગુજરાતીનું શુદ્ધ સ્વરૂપ છે છતું અને તેને કહ્યું એટલે વર્ણન. શ્રમણના મળી આવે છે. તે સ્વરૂપને છણી તેને વિસ્તૃત ટીકા આચાર–એક આચારની વર્ણના. કહ૫ એ શબ્દ રૂપે બહાર લાવવાનું કાર્ય શ્રી કેશવલાલ ધ્રુવ જેવા દેશ અર્થમાં વપરાય છેભાષાશાસ્ત્રી કરે તે ઘણે પ્રકાશ પડી શકે તેમ છે. સામર્થે વર્ણનાયાં ચ છેદને કારણે તથા અમને જણાવવાને આનંદ થાય છે કે આ કાવ્યને ઓપમ્પ ચાધિવાસે ૨ કલ્પ શબ્દ વિદુર્ભાધા પુનઃ બીજી પ્રતિ મેળવી સંશોધિત કરી તે પર તે દશમાં વણના એ અર્થમાં અત્ર ક૫ એ વિધવિધ ટિપ્પણો-રૂપકનો ઇતિહાસ, કવિના સંસ્કૃત
ના ઇતિહાસ, કવિના સંસ્કૃત શબ્દનો વ્યવહાર થયો છે. આમાં ૧૦ પ્રકારના પ્રબંધ ચિંતામણી અને આ ગૂજરાતી પ્રબંધની પ્રાયશ્ચિતનું વિધાન કરવામાં આવ્યું છે. સરખામણી, કવિ અને કાવ્યને પરિચય, કાવ્યમાં વપ
જિનભદ્રગણિ એ મહા આગમવાદી આગમg રાયેલ છંદ અને ઢાળ પર વ્યક્તવ્ય, પાઠાંતરોની
અને આગમ પરંપરા પર સૌથી વધુ ભાર મૂકનાર મીમાંસા, જૂની ગુજરાતીનું સ્વરૂપ અને તેની વિશેષતાઓ તેઓશ્રી લખી પ્રકટ કરવાના છે, અને તેમ
એક સમર્થ વિદ્વાન હતા, અને તેમને “ક્ષમાશ્રમણ થયે તે એમ. એ. ના અભ્યાસક્રમમાં દાખલ થશે,
યુગપ્રધાન’ એ નામના મહાબિરૂદ યોગ્યતાથી આ
પવામાં આવ્યાં છે. તો તેનાથી ભાષા પર જબરો પ્રકાશ પડશે અને તેનો અભ્યાસ થઈ ભાષાને ઉત્કર્ષ પણ થશે. લાલચંદ
તેમણે પોતાની અનુપમ મતિના પ્રભાવે જ્ઞાન, ભાઈના પ્રકાશન પછી પાંચ છ વર્ષે સાક્ષરશિરોમણું
જ્ઞાની, હેતુ, પ્રમાણ અને ગણધર પૃચ્છાનું સવિશેષ
વિવેચન વિશેષાવશ્યકમાં ગ્રંથ નિબદ્ધ કર્યું ? આ ધ્રુવ સાહેબના હસ્તથી આ ગ્રંથ આદર પામે એ ઓછું ખુશ થવા જેવું નથી. તેઓ પોતાનું કાર્ય
વિશેષાવશ્યક તે આવશ્યક સૂત્રના સામાયિકાધ્યયન સુન્દર રીતે પ્રમાણભૂત કરી શકે તે માટે ત્રિભુવન
ઉપરનું લગભગ પાંચ હજાર ગ્રંથ પ્રમાણે પ્રાકૃત દીપક પ્રબંધની હસ્તપ્રત જ્યાં જ્યાં હોય ત્યાં
ગાથા બદ્ધ છે તે એટલું બધું સુપ્રતિષ્ઠિત અને જન ત્યાંથી મેળવી સાહિત્યરસિક મુનિઓ અને શ્રાવ
ધર્મના સિદ્ધાન્તો પર એટલું બધું અજવાળું પાડનાર કાએ તેમને પૂરી પાડવાની જરૂર છે. આની એક
છે કે તેના અધ્યયન વગર જૈન ધર્મને મર્મ પામી પર થી નિ
.
* શકાય નહિ તે છે . આ પ્રત શ્રી વિજયધર્મ સૂરિના આગ્રામાં રાખેલ ભડા. શકાય નહિ. તે તત્વજ્ઞાનથી ભરપૂર છે અને તેથી રમાં છે તો તે તેમને જલદી મોકલે એમ તે ભંડારના “મહાભાષ્યકાર તરીકે તેમની ગણના થઈ છે. આ કાર્યવાહકોને વિનવીએ છીએ.
પ્રસિદ્ધ થયેલ છે પરંતુ દુર્ભાગ્યે તેના પર તેમણે કરેલી
પગ્ન સંસ્કૃત ટીકા દુર્લભ છે. તેમના બીજા ગ્રંથો નીત રહv-સૂત્ર-કર્તા શ્રી જિનભદ્રમણિ ક્ષમા બહત સંગ્રહણી, બહત ક્ષેત્ર સમાસ અને આ ગ્રંથ શ્રમણ સંપાદક મુનિ જિનવિજય પ્રકાશક જન પ્રસિદ્ધ થયા. પણ વિશેષણુવતી નામને પ્રકરણ ગ્રંથ સાહિત્ય સંશોધક સમિતિ અમદાવાદ. નિર્ણયસાગર અપ્રકાશિત છે. તે પ્રકાશિત કરવા માટે હાલની પુસ્તક પ્રેસ ૫. ૨૦૧૬ ૦ મૂલ્ય ત્રણ રૂપીઆ) આમાં મૂલ પ્રકાશિની સંસ્થાઓ યોગ્ય વિચારશે. મુનિ જિનવિ.