Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અંકે ૧૨ ] શ્રી વર્ધમાન-મહાવીર
(૧૦૫) એમણે આચરણ રાખ્યું હતું. એટલે વાત જેવી તેવી તે આકારમાં કહેતા હતા. તેઓના શના હોય તેવી સાચે સાચે જ બેલવા ઉપરાંત સાચાને શ્રી અર્થ થતા નહોતા. અને તેમને એકવાર બેલેલી. વહાલું લાગે એવું જ તેઓ લતા હતા. સાચું વાતને વિશેષ ખુલા છે કે વર્ણન કરવા પડતા નગ્ન સત્ય ઘણા માણસોને એના એ આકામાં નહોતા. આ તેમની ભાષાની ખૂબી હતી, તેઓ ગમતું નથી, સાચું બોલનાર અપ્રિય થઈ પડે છે, ટુંકામાં સત્ય, પ્રિય, ડિત, મિત અને તથ્ય બલવાનું પણ મહાવીર સ્વામી તે પોતાના વ્યવહારમાં સત્યની ચૂકતા નહિ અને અત્યારના પ્રધાનની જેમ વાર - સાથે પ્રિયતાને જાળવતા હતા. એમના સત્યમાં વાર ખુલાસા કરતા નહિ કે એ તેવુ બેલ્યા જ સામાને ગમવા પણાનું તત્ત્વ સવિશેષ હતું અને તેથી નથી એવો ખુલાસે નહિ. કારણ કે ઘણું ઓછું આખી પ્રજાને તેઓ વહાલા થઈ ગયા હતા અને બેલનાર તરીકે તેમણે નામના કરી હતી અને આ વર્ધમાનકુમાર અમુક વાત જોયા એટલે એને તે પાંચે નિયમને વળગી રહીને બેસનાર તે ખાનગી પ્રભુના અક્ષર તુલ્ય ગણી લોકો તેને અનુસરતા રખાસામી હોય કે રાજદ્વારી માસ હોય તેને કદી હતા, અને વધારે વિચાર કરતાં વાત તેમજ હોય ખુલાસા કરવા પડતા નથી, કે વિરોધ કરવો પડતો એમ તેઓને લાગતું હતું. રાજદ્વારી અનેક ગૂંચવણો નથી. અત્યારે ઘણું ખેલાય છે, દરેક પ્રધાન પોતાની હતી અને કરવેરા પણ ભાતભાતના પડતા હતા, બોલવાની ફરજ સમજે છે અને અપ્રિય થાય છે, પણુ વર્ધમાનકુમારે તે પસંદ કર્યા છેએટલી વાત તેમણે આ વર્ધમાનકુમારની રીતને અનુકરણ કરવા થતાં તથા એ રિપોર્ટ આવતા તે વાત બેસી ચાય છે. જતી અને જડબેસલાક થતી હતી, અને બોલતી આ પાંચ વિશેષણ યુક્ત જ બેલી બેલે તે વખતે સામાને સારું લાગે તેવું સત્ય બોલતા હતા વિના કારણે કઈ વાતે દુ:ખી ન થાય, એ નિયમ એટલું જ નહિ પણ સામાનું હિત નજરમાં રાખીને જ વ્યવહારને છે અને બહુ હિત કરનાર છે. એ નિયમ તેઓ તેમાં તેનું ભવિષ્યમાં એકંદરે હિત થાય છે તે મહાવીરને હૃદયમાં વસી ગયે. હવે તેથી તેઓ નજરમાં રાખી તેઓ બોલતા હતા. વહારમાં તે હોળી તોળીને પ્રજાના હિતને જરમાં રાખીને પ્રિય બેલિવું જ પડે, અનેકવાર બલવું પડે પણ સત્ય થઈ પડે તેવું અને તેટલું જ છે તા હતા. એટલું જ જ્યારે હિતકારી અને લોકપ્રિય હોય ત્યારે બોલનારને નહિ પણ પાંચ ટકા જ છે એટલે પાંચ બાબતનું મહિમા વધે છે અને લોકો તેને સ્વીકાર લાગે જૂઠાણું તે કદી એલન જ નહિ. તે પાંચ વિચાર કર્યા વગર પછી કરે છે. અને મહાવીર બાબત આ રહી; કન્ય-- કુમાર છાકરી સંબંધી, વદ્ધમાન તે ત્યારે ત્યારે બે લતા જ નહોતા ભૂમિ સંબંધી, જનાવર સ નુ ધર અને જૂઠી સાક્ષી અને અત્યારે જેમ તારમાં શબ્દ એછા થાય તે બેટા ખતપત્ર ન્યાયાસ ન આપવાની બાબત વધારે સારું, એવી રીતે તેઓ માપી માપીને તેમાં જરા પણ ભળતું છે ૬ ઠી ન જાય, તેની જરૂર હોય તેટલું જ બોલતા હતા. આથી તેઓ સ ભાળ રાખતા હતા. અને ... 1રીકે ન્યાયાસન અત્યારના પ્રધાન માફક તયારે ત્યારે એલતા આગળ તે તેઓ કદી મનુ સાત પુરતા જ નહિં. હતા નહિ, પણ જરૂર હોય અને પિતાની ફરજ ખાસ કરીને પાંચ ટકા જુઠા ન બેલાઈ જાય હોય તે પોતાના ખાતાની બહુ થોડા શબ્દોમાં તેની તેઓ ખાસ સંભાળ રાખતા હતા. આ પાંચ જરૂર જોગી વાત કરતા હતા. આથી તેઓ દરેક મોટાં જૂઠાને પ્રસંગ આ વખ વિચારી લઈએ પ્રકારે વહાલા લાગતા હતા. અને વહિવટદાર તરીકે એ પ્રસ્તુત છે. કુમારી કન્યા સારી છે, રૂપાળી છે, ખૂબ લોકપ્રિય થઈ પડ્યા હતા અને સર્વથી વળી વધારે રૂપાળા થશે એવું સારે સારા માણસે અગત્યની વાત તેઓ જે વાત જે પ્રકારની હોય પણ વેવિશાળ કરવાને અંગે બોલે છે તેવું કાંઈ
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 533962 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1966 Pustak 082 Ank 12 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1966 |
| Total Pages | 16 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 6 MB |