Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અંક ૩-૪ ).
પ્રભુસેવાની પ્રથમ ભૂમિકા.
૭૭
પરિપાક થાય, અમુક પ્રતિબંધક કમને અપગમ થઈ ચરમકરણની પ્રાપ્તિથી અપૂર્વ આમ પુરુષાર્થની ફુરણા થાય અને પાતકઘાતક સાધુને પરિચય તથા અધ્યાત્મ ગ્રંથના શ્રવણ, મનનાદ સપુરુષાર્થનું જ સેવન કરે ત્યારે જીવના અંતર્ગત દેવ ટળી આવ્યામિક મદષ્ટિ ઉલ્લંડ ને અભય-અલ-અખેદરૂપ પ્રભુસેવાની પ્રથમ ભૂમિકા પ્રાપ્ત થાય. *
, આ પાંચ કારણકલાપમાં પુરુષાર્થ મુખ્ય છે. પુરુષાર્થનું પ્રાધાન્ય છે, પુરુષાર્થની ફરા થતાં ઇતર કારણોની પ્રાપ્તિ પણ સુલભ થાય છે. આ માર્ગ છવના પુરુષાર્થ
ને આધીન છે ને તે પુરુષાર્થ પણ પુરુષને ( આત્માને ) પિતાને પુરુષાર્થનું સ્વાધીન છે. જીવ જેવા ભાવે પારણુમવા ધારે તેવા ભાવે પરિણમી પ્રાધાન્ય શકવાને તે સમર્થ છે. રાગાદિ વિભાવભાવે પરિણમે છે તે કર્મને કર્તા
હોય છે તે જ્ઞાનાદિ સ્વભાવભાવે પરિગુમે છે તે જ કમને હર્તા હોય, છે. એ વિભાવ ભાવરૂપ ભાવ કર્મ પરિણામે નહિ પરિમવાની બેક( Brake). દબાવવારૂપ પુરુષાર્થની રહસ્ય ચાવી (Master-key ) પુરુષના ( આમાના ) પિતાના ગજવામાં જ છે. તાત્પર્ય કે-જીવ પરભાવ નિમિત્ત રામ-દ્વેષ-મોહ ન કરે, વિભાવભાવે ન પરિણમે તે મોક્ષ હથેળીમાં જ છે. આમ કમનિબદ્ધ આત્માના (પુરુષના ) પુરુષાર્થને માર્ગ સદાય સાવ ખુલ્લો પડ્યો છે. ભવસ્થિતિ આદિ ખાટા બહાના છોડી દઈ જીવ સત્યપુરુષાર્થ કરે એટલી જ વાર છે. “પાંચમે આરો કડડ્યું છે તેથી કાંઈ લાંબા થઈને સૂઈ રહેવું એવો અર્થ નથી, પણ એર વિશેષ જાગતા રહી અપૂર્ણ પુરુષાર્થ બળ કેળવવા, યોગ્ય છે એ જ પરમાર્થ ઘટાવવા યોગ્ય છે. કારણ કે. જ્ઞાની પુરુષને ઉપદેશ કદી પણ પુરુષાર્થહીનતા Bરે જ નહિં, પુરુષાર્થની જામતિ જ પ્રેરે. જ્ઞાનીઓ કહે છે કે-જીવ પુર:. કાર્ય પુરાવે તે અનંત કાળના કર્મને પણ એક જ ભવમાં-અરે ! એક અંતમું દૂત્તમાં નષ્ટ કરવાનું સામર્થ્ય આત્મામાં છે. માત્ર આત્મા ઊઠ જોઈએ. શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજીએ વીરગજ'ના કરી છે તેમ “ જબ જાએંગે આતમા, તબ લાગે ગે રંગ. એવી જ પુરુષાર્થપ્રેરક ગજના તેમણે આત્મસિદ્ધિમાં કરી છે –
જો છો પરમાર્થ તે, કરે સત્ય પુરુષાર્થ,
ભવસ્થિતિ આદિ નામ લઈ, છેદો નહિ આત્માર્થ. 2 શ્રી આમસિદ્ધિ કર્તા વિના કર્મ હોય નહિં, એટલે કાર્યસિદ્ધિ કર્તાને (પુરુષને ) વશ છે. અને સર્વ કારણ પણ તેને સ્વાધીન છે. એટલા માટે જ આ વિવેચનના મથાળે ટાંકેવા સુભાષિત પદમાં ભાવિતાત્મા મહાત્મા દેવચંદ્રજીએ “કર્તાતણે પ્રયોગ' એ સૂચક વચન-, પ્રયોગ કર્યો છે, તે જ મહામુનિ અન્યત્ર વદે છે કે
કર્તા કારણ યોગ, કારજ સિદ્ધિ લહેરી, કારણ ચાર અનુપ, કાર્યાર્થી તેહ હેરી.
પ્રણમા શ્રી અરનાથ શિવપુર સાથ ખરી. » * આ બધુંય સવિસ્તર સમજવા માટે જુઓ મેં વિવેચત કરેલ યોગદષ્ટિસમુચ્ચય ૫..૧૭૦ તથા આકૃતિ ૭ આદિ. અને તે પ્રકૃતમાંથી કિંચિત્ સંગત,ભામ સંક્ષેપમાં મૂક્યો છે,
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 533810 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1952 Pustak 068 Ank 03 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1952 |
| Total Pages | 35 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 14 MB |