________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મહેપાધ્યાય ધર્મસાગરજી ગણિની જીવનરેખા
પ્રો. હીરાલાલ રસિકદાસ કાપડિયા, M. A.
(ગતાંક પૃષ્ઠ ૪૦ થી શરૂ) ગુરુપરિવાડી-પાવલી-સમુચ્ચય' ભા. ૧, પૃ. ૪-૭૭)માં આ કૃતિ ધર્મસાગરગણિની પs સંસ્કૃત વૃત્તિ સહિત છપાયેલી છે. મૂળ કૃતિમાં જઈણ મરહસ્ટ્રીમાં એકવીસ પડ્યો છે. આ તિને ગુલલિ, તપાગચ્છ-પાવલી તેમજ પાવલી તરીકે જિનરત્નકેશ( ભા. ૧, ૫. ૧૦૮)માં ઓળખાવી છે. એનું અપનામ ગુર્નાવલીપાવલી છે. આ કૃતિમાં “ તપ ' મઠના આચાર્યોની હીરવિજયસૂરિ સુધીની પરંપરા વર્ણવાયેલી છે. આની પs વૃત્તિના અંતમાં (પૃ. ૭૭ માં ) એ ઉલ્લેખ છે કેહીરવિજયસરિની આજ્ઞાથી વિમલહ, કયાણુવિજયે, સેમવિજયે અને લબ્ધિસાગરે એમ ચાર ગણિઓએ આ કૃતિને મુનિસુન્દરસૂરિકૃત ગુર્નાવલી, જીર્ણ પટ્ટાવલી, દુષમા સવ
સ્તોત્રયંત્ર ઇત્યાદિ સાથે સરખાવી વિ. સં. ૧૬૪૮ માં અમદાવાદમાં તપાસી હતી. આ પૂર્વે આના અનેક આદર્શો થયા છે તે આ ઉપરથી સુધારીને વાંચવા, નહિ કે એ વિના.
આ ગુરુપરિવાહીને પ્ર. ૫. મ.(પૃ. ૧૨ )માં પટ્ટાવલી કહી છે અને એની રચના વિ. સં. ૧૬૪૮માં રયાને અહીં ઉલ્લેખ છે, પણ આ રચના સમય કેમ ગણાય !
જંબદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિ ટીકા-. ૫. મ.(પૃ. ૧૨)માં કહ્યું છે કે-જબુદીવપત્તિની જે ટીકાઓ અવાટે ઉપલબ્ધ છે એ સામાં આ મોટામાં મોટી અને જૂનામાં જૂની છે. એની રચના વિ bi, ૧૬૧ માં થયેલી છે. વિશેષમાં હીરવિજયસૂરિની તેમજ શાંતિચન્દગણિની ટીકાએ જે આ આગમ ઉપર છે તે આ ધર્મસાગરીય ટીકાની પછી થયેલી છે. ધર્મ સાગરની આ ટીકાની નધિ જિનરત્નકેશમાં નથી. જૈન ગ્રંથાવલી(૫. ૬) માં તે આની હકથીઓ વિશે ઉલ્લેખ છે. વિશેષમાં અહીં (પૃ. ૮ માં ) રચનાવર્ષ તરીકે વિ. મ. ૧૬a૯ નો ઉલેખ છે, પરંતુ એ બ્રાંત જણાય છે. આ - જે. સા. સં. દ (૫ ૧૮૩)માં કહ્યું છે કે—ધર્મસાગરગણિએ જંબુદ્દીવપત્તિ ઉપર વિ. સં. ૧૯૩૯ મ ત રચી હતી. વિશેષમાં આની એક પ્રશસ્તિ જે હેમવિજયે રચી છે તેમાંથી નીચે મુજબ ઉલેખ અહીં કરાય છે
તે (ઉપર્યુકત વૃત્તિ) ત હીરવિજયસૂરિએ દીવાળીને દિને રચી અને તેમાં ક૯૫કિરણાલીકાર ધર્મસાગર ઉ૦, તેમજ વાનર ઋષિ વિજયવિમલ)એ સહાય આપી તેમજ તેનું સંશોધન પાટણમાં ત વિજયસેનસરિ, કલ્યાણવિજય ગણિ, કલ્યાણકથલ અને લબ્ધિસાગરે કર્યું હતું.”
આમ ઉલેખ કરી નીચે મુજબની કલ્પના કરાઈ છે.--“ મૂરિના નામે ધર્મ સાગરે
For Private And Personal Use Only
