Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૬૦
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાર.
[ પેાષ-મહા
',
જવાબની શક્તિ આવી છે શું ? એને આપણા મન સાથે વિચાર કરવા જોઈએ. એકાદ અસની માણુસ ડૅાય એને આપણે પૂછીએ કે–માઈ, અમુક વ્યસનપૂર્તિની જગ્યા ઉપર ન્રુ નિયમિત રીતે ક્રમ જાય છે? ત્યારે તે જવાબ આપશે કે—વખત થયા એટલે મને સ્વયં સ્મૃતિ" થાય છે અને પગ તે સ્થાને મને લઇ જવા માટે ાણે પ્રયત્ન જ કરતા ઢાય છે. મને રહેવાતુ જ નથી. એ કાય'માં હું પરાધીનપણું વતુ છું. મારા એના ઉપર કાબૂ નથી. મારા એ સ્વભાવ જ થઇ ગયા છે. નપ કરનારની પણું કાંઈક એવી જ સ્થિતિ થવી જોઇએ. જાપ એ એને સ્વભાવ જ બની જવા જોઇએ. જાપ કરતી વખતે બહાર તાપના ધડાકા થાય તે પણ તેના કાને આવવા નહીં જોઈએ. એની બધી ઈંદ્રિયા જાપને તાબે થઇ ગએલી હાવી જોઈએ. એવી સ્થિતિમાં જાપ થાય તે તેની સંખ્યા અમે એછી હાય પણ તે આત્મતિમાં કાર્યસાધક થાય છે. એવા જાપની સંખ્યા ભલે ઓછી હોય તા પશુ એ જ સાચા જાપ ગણાય. બાકીતે વિસંગત જાપ એ શરીરે કરેલા જાપ ગણાશે. મન સુધી પહુાંચેલ જાપ જ આત્માને કાંઇ ગુણુ કરે. કા બંધ અગર નાગ્ર મન જ કરી શકે, માટે જાપમાં મન એતપ્રેત રહેવુ' જોઇએ. એટલા માટે જ જાપ ઉચ્ચારપૂર્વ`ક કરવાના હૈાતા નથી. કાઉસગ્ગની પ્રતિજ્ઞા જે ‘ અન્નથ્થુ ' સૂત્રમાં વર્ષોવી છે તેની માલિકતા સમજવી જોઇએ. ધ્યાનમાં શારીરિક બધી જ હીલચાલ બંધ કરી દેવાની હાય છે. કેવળ સ્વાભાવિક હીલચાલ કે જે અનિવાય હાય છે તેટલી જ હીલચાલેાની છૂટ આપવામાં આપેલી હાય છે, જ્યારે ઉચ્ચાર વગરના જાપ કરવાના ઢાય છે ત્યારે શરીરના બ્યાપાર તદ્દન બંધ જ કરી દેવામાં આવે ત્યારે મનને; વ્યાપાર શરૂ થાય છે. શરીર કરતા મનની અદાલત શક્રિત અતિ વિશાલ હ્રાય છે અને મનના આંદેશના ઘણા મોટા ક્ષેત્ર ઉપર પેાતાના પ્રભાવ પાડી શકે છે. અર્થાત્ જાપના શબ્દો પરમ શુદ્ધ અને આરાદ્ધ અવરાહપૂર્વ ગુરુ લઘુની સ ́પદાપૂર્વક થવા જોઇએ. તેમાં જેટલી ભૂલ ચાય તેટલી તેની માલિકતામાં ઊણપ જ રહેવાની, માટે મંત્રની સંકલના અને તેના સાચા ઉચ્ચાર તજ્જ ગુરુજતા પાસેથી મેળવી લેવાની ઘણી જરૂર હોય છે. આવા જ્ઞાનપૂર્વક કરેલા સાચા માચ્ચારાને જાપ ધ્યાનની માલિકતા સિદ્ધ કરી આપે છે. દરેક મુમુક્ષુએ કાઇ પણુ અનુષ્ઠાન હૈ। તે શુદ્ધ અને સ ંપૂણૢ રીતે મન સાથે કરવું જોઈએ. અંતઃકરણ પાળ્યા વિના ફક્ત શરીરથી કરેલી ક્રિયા પોપટિયા જ થવાની એ ધ્યાનમાં રાખી કેવળ ગણત્રી તરફ ધ્યાન નહીં આપતા ધ્યાનની માલિકતા તરફ લક્ષ આપવુ ઉચિત છે. એ વસ્તુ ધ્યાનથી જાપ કરનારના મનમાં સી જઇ અમૃત ક્રિયા કરવા તર≠ તેમનું ધ્યાન દોરાય એટલે જ આ લેખનેા હેતુ છે.
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 533810 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1952 Pustak 068 Ank 03 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1952 |
| Total Pages | 35 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 14 MB |