________________
દયા સંબંધી બે બહેનોને સંવાદ.
૨૬૧
પૂજા ભક્તિ કરે ભાવથી, આરતિ મંગળદરે; બે ટાણે પ્રભુ વંદન કરતે, એ શ્રાવક ઘણું છોરે. ૨૩ વાડીલાલ કહે વિશેષ શું કહેવું, બુદ્ધિશાળી બળીઓ, નિંદા વિકથા કદાપિ ન કરે, ભલે જન્મે ભવ તરીઓરે. ૨૪
- ઉપદેશક વાડીલાલ સાંકળચંદ.
દયા સંબંધી શાન્તા અને કાન્તા એ બે શાણી
બહેનને સંવાદ.
શાન્તા–અહિંસા થા જીવદયા (જયણું) રૂપી ધર્મ તો સહુ માને છે. આપણું જૈનધર્મમાં એથી અધિકતા શી ?
કાન્તા–કેવળ દયા દયા પિકારવાથી કશું વળતું નથી. સહુને આપણું આત્મા સમાન લેખી કોઈને દુઃખ-સંતાપ ઉપજે એવું ન કરવામાંજ ખરૂં ડહાપણ છે. ડહાપણુ વગરની દયા નહીં જેવી છે.
શાતા–ઉદાહરણ આપી તમારું કથન સાબીત કરો. '
કાન્તા–ગમે તે પ્રાણીને જીવ બચે એમ આપણે ઈચછીએ અને તેમ કરતાં આપણે કષ્ટ સહન કરવું પડે તે કરીએ એમાં કંઈ ખેડું નથી. પરંતુ કેટલાક લોકો ગાય પ્રમુખ કઈ પશુને કસાઈ જેવાના હાથથી બચાવવા જતાં તે કસાઈ પ્રમુખને પ્રાણ લઈ લે તે તે યુક્ત કહેવાય? હા, તે - કસાઈને કઈ રીતે સમજાવી પટાવી ( રાજી કરીને) ગાય પ્રમુખને સુખે બચાવી શકાય, પણ તે નજ સમજે તે સામાને પ્રાણ લે નજ ઘટે, ખરી ઈચ્છા શક્તિ જ હોય તો પિતાના પ્રાણ જતા કરી ને સામાનું દીલ પીગાળી દઈ ગાય પ્રમુખને બચાવી લેવાય; એમાંજ ખરૂં ડહાપણ અને એજ ડહાપણુભરી દયા લેખાય.
શાન્તા કેટલાએક લોક સાપ, વીંછી વિગેરે તથા દુઃખી થતા માંદા કે વૃદ્ધ નકામા જાનવરો વિગેરેને મારી નાંખે છે, તેમાં કાંઈ લાભ હશે.?
કાન્તા–નહીં, જેમ આપણા કેઈ નેહી-સંબંધીને એવી દશામાં તે વિશેષ સુખ શાંતિ યા આરામજ આપવા ઈચ્છીએ તેમ તેવા દુખી જીવોને પણ એવે વખતે સુખ-શાતિજ આપવા ઘટે, નહીં કે મોતનું અનંતું દુઃખ ઉપજાવવું ઘટે.
