________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૯૮
લોભથી શું ધર્મ-પ્રાપ્તિ થાય છે?
नक्तं श्री योगशास्त्र चतुर्थ प्रकाशे श्रीमान हेमचंज सूरिपादैः
થતઃ आकरः सर्व दोषाणां, गुणग्रसनराक्षसः,
कंदो व्यसनवखीनां, लोभःसर्वार्थबाधकः, ॥१॥ ભાવાર્થ-–લભ સર્વ દેની ખાણ સમાન છે, તથા સર્વ ગુણને ભક્ષણ કરવામાં (નાશ) કરવામાં રાક્ષસ સમાન છે, તથા વ્યસનરૂપી વલ્લીને ( વેલડીને ) વૃદ્ધિ કરવામાં કંદ સમાન છે, તેમજ સર્વ અર્થને બાધા કરનારે છે તથા લોભી માસની તૃષ્ણ દિનપ્રતિદિન વૃદ્ધિ પામતો જાય છે. કહ્યું છે કે
થતદ धनहीनः शतमेकं, सहस्त्रं शतवानपि, सहस्राधिपतितकं, कोटिंलक्षेश्वरोऽपिच, ! ૧ .. कोटीश्वरोनरेंद्रत्वं, नरेंद्रश्चक्रवर्तिता, चक्रवर्तिचदेवत्वं, देवोऽपींद्रत्व मिच्छति
| ૨ | इंद्रत्वेऽपिहिसंप्राप्ते, यदीच्छाननिवर्त्तते,
मूलघीयांस्तब्लोनः, शरावश्ववर्द्धते. ॥३॥ ભાવાર્થ-ધન રહિત માણસ પાસે કોઈપણ નહિ હોવાથી સેકડાની ઈચ્છા કરે છે કે સે રૂા. ભલે તે સારૂં, કદાચ શુભ કર્મના ગે તે મળે તે હજારની અ ભિલાષા કરે છે; હજાર મલ્યા તા લક્ષાધિપતિ થવાની ઈચ્છા કરે છે તે પણ મલ્યા તે વાટાધિપતિ થવાની ઈચ્છા કરે છે, તે પણ પ્રાપ્ત થયા તે રાજા થવાની ઇચ્છા ક કરે છે, રાજા થયે તે ચકૃત્તિ થવાની ઈચ્છા કરે છે, ચકૃવર્તિ થયે; તે દેવ થવાની ઈચ્છા કરે છે. દેવ થયે તે ઈંદ્ર થવાની ઈચ્છા કરે છે. ઇંદ્રપણું પામ્યા છતાં પણ જે તેની ઈચ્છા નિવર્તમાન થતી નથી તે જે લેભ મૂળને વિષે (એટલે પ્રથમ ઘણેજ સુમ હતો તે) શરાવના પેઠે વૃદ્ધિ પામે છે. કહેવાને સાર એ છે કે જ્યાં લાભ છે ત્યાં લેભ રહેલો છે અને જેમ જેમ લાભ થતું જાય તેમ તેમ લેભ વૃદ્ધિ પામતો જાય છે, આવા ભવસમુદ્રને વૃદ્ધિ કરનાર લેભને ત્યાગ કરનાર મહાત્માઓને જ ધન્ય છે. હવે લેભને સંતેષથો દૂર કરે જોઈએ કહ્યું છે કે –
યત. लोजसागरमुख, मतिवेखं महामतिः संतोष सेतु बंधन, प्रसरंतं निवारयेत् ॥ १ ॥
For Private And Personal Use Only
