Prabuddha Jivan 2010 Year 57 Ank 01 to 12 - Ank 02 is not available

SR No.: 525995
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2010
Total Pages: 352
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 54 MB

Page 344

૨૮.
પ્રબુદ્ધ જીવન
ડિસેમ્બર ૨૦૧૦
અવનવી આંગી રચશું વળી, ગંધ કપૂર પમરાવશું,
પ્રાદેશિક ભાષાઓની સમોવડી જ છે. ભલે આજના ઝડપથી મૌનના મંદ મંદ સ્વરે ગાઈશું, સ્તવન ગવરાવશું,
પલટાતા દેશ-કાળમાં તે વ્યવહારભાષા ન બની શકે પણ તેથી નિત્ય આનંદની ગોચરી, વાપર્યું એ જ વપરાવશું.”
તેનું મહત્ત્વ જરાય ઓછું થતું નથી, ઉલટું વધી જાય છે. આજથી બે સમાપન પછી ચન્દ્રક-પ્રદાનના ઉપલક્ષ્યમાં, તે જ દિવસે બપોરે હજાર વર્ષ પહેલાં જે સંસ્કૃત ભાષા બોલાતી અને લખાતી હતી તે એક વિદ્ધગોષ્ઠી (સેમિનાર)નું આયોજન કરવામાં આવેલું. તેમાં જ આજે પણ બોલાય અને લખાય છે. કાશ્મીરમાં જે સંસ્કૃત બોલાયપણ ડો. શિરીષ પંચાલ, હર્ષદ ત્રિવેદી, સિમલાથી પધારેલા લખાય છે તે જ કેરલમાં પણ બોલાય-લખાય છે. યુરોપીય લેટિન સંસ્કૃતના વિદ્વાન અને સપૂર્ણાનંદ સંસ્કૃત વિશ્વવિદ્યાલયના પૂર્વ ભાષાની જેમ સંસ્કૃત ભાષા કોઈ ક્લાસિકલ ભાષા નથી કે જે કુલપતિ, ત્રિવેણી કવિશ્રી ડૉ. અભિરાજ રાજેન્દ્ર મિશ્ર, અમેરિકા વ્યવહારમાં ન વપરાતી હોય. સંસ્કૃત ભાષા આજે પણ વ્યવહારમાં છોડીને અમદાવાદમાં સ્થાયી થયેલા નાટ્યવિદ્ જયંતી પટેલ છે, તેમાં બોલાય-લખાય છે અને ગ્રંથો પણ રચાય છે. અન્ય રંગલો” તથા વિવિધ વિદ્વાન પ્રાધ્યાપકોએ ‘વર્તમાન સમયમાં સમાજ ભાષાઓમાં જેમ સાહિત્યના નવા નવા પ્રકારો રચાય છે તેમ સંસ્કૃત અને સાહિત્યના સંબંધો” તથા “મધ્યકાલીન સાહિત્યના સંશોધન ભાષામાં પણ રચાય જ છે. એ કોઈ મૃત ભાષા નથી. તે તો સદાય શ્રેત્રે અધ્યાપકોની ઉદાસીનતા' વિષયે વ્યાખ્યાનો આપેલાં. જે જીવંત અને નિત્યનૂતન ભાષા છે. આ છેલ્લા શતકમાં જ જોઈએ ખરેખર વિદ્વભોગ્ય અને જિજ્ઞાસાની તૃપ્તિ કરે તેવા હતા. તો સંસ્કૃત ભાષામાં ૩૦ થી અધિક મહાકાવ્યો રચાયાં છે. અન્ય સમારંભના આગલા દિવસે તા. આઠમીની રાત્રે એક નાનકડો પણ કોઈ પણ ભાષાઓ કરતાં આ આંકડો ક્યાંય વધારે છે. એ જ રીતે અર્થસઘન કવિમેળો હઠીસિંહની વાડીના પટાંગણમાં કરવામાં મહાકાવ્ય સિવાયના સાહિત્યના પ્રકારોમાં પણ આ જ સ્થિતિ છે. આવેલો, જેમાં સર્વશ્રી લાભશંકર પુરોહિત, દલપત પઢિયાર, અને અમો સાહિત્યકારો પણ આજે અન્ય ભાષાઓના ઉત્તમોત્તમ નિરંજન રાજ્યગુરુ, કિશોરચન્દ્ર પાઠક તથા ડૉ. રાજેન્દ્ર મિશ્ર વગેરેએ પ્રશિષ્ટ સાહિત્યની જેમ સંસ્કૃત ભાષામાં પણ તેવું જ ઉત્તમ અને ભાગ લીધો હતો.
પ્રશિષ્ટ સાહિત્ય રચવાના પૂર્ણ પ્રયત્ન કરીએ છીએ, જેથી સંસ્કૃત (૨).
ભાષા અન્ય ભાષાની સાથોસાથ ટકી શકે, લોકોને તેના તરફ અમદાવાદમાં શ્રી હઠીસિંહ કેસરીસિંહની વાડી મધ્યે સંસ્કૃત સભા આકર્ષણ જાગે અને અત્યારે આપણા પ્રમાદથી જે તેનું સ્તર અને
અમદાવાદ શહેરમાં શેઠ શ્રી હઠીસિંહ કેસરીસિંહની વાડીમાં જૈન મહત્ત્વ ઘટી ગયું છે તે પાછું ઊંચું આવે. આપણા લોકોને પણ સંઘમાં શાસન સમ્રાટ સમુદાયના ગચ્છાધિપતિ પૂ. આચાર્ય શ્રી અમારી ભલામણ છે કે-જ્યારે વસતિ-ગણતરી થાય છે ત્યારે તેમાં વિજયસૂર્યોદયસૂરીશ્વરજી મહારાજના તત્ત્વાવધાનમાં આસો સુદી ભાષાઓના ખાનામાં લોકો પોતાની પ્રાદેશિક ભાષા અને અંગ્રેજી ૧, તા. ૮-૧૦-૨૦૧૭, શુક્રવારના દિને એક સંસ્કૃત સભા ભાષા જાણે છે-એમ લખાવે છે. તેથી દરેક પ્રાદેશિક ભાષામાં યોજાઈ ગઈ.
અને અંગ્રેજી ભાષામાં લાખો-કરોડો લોકોની ગણતરી થાય છે, વિદ્વાન આચાર્યશ્રી વિજયશીલચન્દ્રસૂરિજી મ.ની પ્રેરણાથી જયારે સંસ્કૃત ભાષામાં માત્ર અમુક હજાર લોકોની જ ગણતરી કીર્નિત્રયી મુનિઓ દ્વારા સંકલિત સંસ્કૃતભાષામય અયનપત્ર- થાય છે. આપણી દરેકની મૂળ ભાષા તો સંસ્કૃત જ છે. દરેક નન્દનવનકલ્પતરુ'ના પચીસમા અંક, “રજત અંક'ના પ્રકાશન- ભાષામાં સંસ્કૃત શબ્દોનો જ ઘણો મોટો ઉપયોગ થાય છે. તો જો પ્રાગટ્ય નિમિત્તે આ સંસ્કૃત સભાનું આયોજન કરવામાં આવ્યું આપણે વસતિ ગણતરી વખતે પ્રાદેશિક ભાષા સાથે સંસ્કૃત ભાષા
પણ લખાવીએ તો સરકારને પણ થાય કે-દેશમાં સંસ્કૃતભાષી આ સભાના અધ્યક્ષ તરીકે સંસ્કૃત ભાષાના આદરણીય વિદ્વાન, લોકો ઘણા વધારે છે, તેથી અમારે પણ તેના પ્રચાર-પ્રસાર માટે સપૂર્ણાનંદ સંસ્કૃત વિશ્વવિદ્યાલયના પૂર્વ કુલપતિ, ત્રિવેણી કવિ કંઈક કરવું જોઈએ. તો આ ભાષાને નિત્ય જીવંત અને ઉચ્ચ સ્તરની ડૉ. શ્રી અભિરાજ રાજેન્દ્ર મિશ્ર શિમલાથી પધાર્યા હતા. બીજા રાખવા માટે આપણે જ પ્રયત્ન કરવો પડશે.” વક્તાઓમાં પાટણની હેમચન્દ્રાચાર્ય યુનિવર્સિટીના સ્થાપક કુલપતિ “નન્દનવન કલ્પતરુ'ના પ્રકાશન અંગે પણ તેમણે કહ્યું શ્રી કુલીનચન્દ્ર યાજ્ઞિક તથા ગુજરાતના સંસ્કૃત સાહિત્યના માન્ય કે-“ભારતમાં અત્યાર સુધીમાં ૩૦૦થી અધિક સંસ્કૃત સામયિકો વિદ્વાન પ્રા. શ્રી વિજય પંડ્યા પધાર્યા હતા. તે સિવાય કીર્તિત્રયી પ્રકાશિત થયા છે. આજે પણ ૧૫૦ થી વધુ સામયિકો પ્રકાશિત મુનિઓએ પણ સંસ્કૃત ભાષામાં પોતાનું વસ્તૃત્વ આપ્યું હતું. થાય છે. પણ મને તો બે જ સંસ્કૃત સામયિકો અત્યંત શિષ્ટ અને
સભાધ્યક્ષ શ્રી રાજેન્દ્ર મિશ્રજીએ પોતાના મનનીય પ્રવચનમાં શુદ્ધ લાગ્યાં છે કે જેમાં આગળના નામથી લઈને છેલ્લા પાનાના બુલંદ સ્વરે જણાવ્યું હતું કે-“ભારત દેશની સર્વ ભાષાઓ સંસ્કૃત અક્ષર સુધી એક પણ વ્યાકરણની ભૂલ ન હોય કે અશુદ્ધિ ન હોય. ભાષામાંથી જ ઉત્પન્ન થઈ છે અને તે તે ભાષાઓના મોટા ભાગના તે બે સામયિકોમાં એક છે દિલ્હીથી પ્રકાશિત થતું ‘દૂર્વા', અને શબ્દો સંસ્કૃત જ છે, તેથી સંસ્કૃત ભાષા એ ભારતની અન્યોન્ય બીજું છે. “નન્દનવનકલ્પતરુ'. મને એ ખૂબ જ ગમે છે, અને તેનું
હતું.