Prabuddha Jivan 2010 Year 57 Ank 01 to 12 - Ank 02 is not available

SR No.: 525995
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2010
Total Pages: 352
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 54 MB

Page 295

નવેમ્બર ૨૦૧૦
પ્રબુદ્ધ જીવન ટાગોરે પણ સત્યનો મહિમા કર્યો છે. આ રીતે;
મૃત્યુ થયું. ત્યારે પે'લા બહેને ડૉક્ટર સાથે મીઠો ઝઘડો કર્યો. તમે Where the mind is without fear
મને શા માટે સાચેસાચું ન કહી દીધું. ડૉક્ટરે બહુ નિખાલસતાથી And the head is held high,
સ્વીકાર્યું કે હું મનના વિષાદને જો પંદર દિવસ પણ વિલંબમાં Where knowledge is free,
નાખી શકું તો નાખવા માંગતો હતો. Where words come out from The depths of truth,
પહેલા ઉદાહરણમાં નર્યો દંભ હતો, અસત્યના પ્રવર્તનને Where tireless striving
ઢાંકપિછોડો કરવાનો એક બાલિશ પ્રયાસ હતો, તો બીજામાં Stretches its arms towards perfection,
સામાન્ય માણસની અજાણ્યે સામાન્ય માણસ દ્વારા થતી Where clear reason has not
સત્યનિષ્ઠાની પ્રતિષ્ઠા જોવા મળે છે. જ્યારે ત્રીજામાં ‘સત્યે તુયાત, lost its way into dreary desert of dead habit,
પ્રિયં તુયા' વાળો મંત્ર ગુંજે છે. Into that heaven of freedom
આધ્યાત્મિક ક્ષેત્રના સત્યમાં લોકિક જો કે આવા સત્ય પણ My father let my country awake.'
ઢંકાયેલા ન હોય તેવું નથી. કારણ કે આપણે જે યુગમાં જીવીએ Rabindranath Tagore
છીએ તે સ્પર્ધાનો અને માર્કેટીંગનો યુગ છે. અહીં જાહેરાતોમાં સત્યને આપણે બે રીતે તપાસવું છે, લૌકિક સત્ય અને આધ્યાત્મિક
અને સમાચારોમાં અનેકવાર સત્યને ઢાંકવાની કલાને માર્કેટીંગ સત્ય.
કહેવામાં આવે છે. કોઈ સાબુથી તંદુરસ્તી આવી ન જાય કે કોઈ સત્ય વિશેની ચર્ચાનો આપણે પ્રારંભ કરીએ તે પહેલાં હું ત્રણ ઉદાહરણ
ચોક્કસ પ્રકારનું કાપડ તમને ‘પરફેકટ મેન' ન બનાવે. મીડીયામાં કે કિસ્સા આપની મનોભૂમિમાં રોપી દેવા માંગું છું.
ચાલતી ટ્રાયલ વિશે તો જેટલું ઓછું બોલીએ તેટલું સારું! એક | (એક) એકવાર એક કૉલેજમાં સીલેબસમાં ‘સત્યના પ્રયોગો'નું પુસ્તક
જોકથી જ મારા કટાક્ષને અસરકારક રીતે રજૂ કરી શકાશે. ન રાખવું, કારણકે આમ કરવામાં આવે તો વિદ્યાર્થીઓ સત્યના
એક વાર એક બાપુ મારતે ઘોડે જઈ રહ્યા હતા, ઘણા લોકોએ પ્રયોગોની કાપલીઓ લાવશે અને તેનાથી સત્યની કુસેવા થશે.
હાથ જોડી બાપુને પોકાર્યા. પણ સાંભળે તો બાપુ કેવા...એ તો અહીં પ્રશ્ન એમ છે કે સત્યના પ્રયોગોથી દૂર રાખવાના પ્રયાસો તે
જતા રહ્યા. અડધા કલાક પછી બધાના આશ્ચર્ય વચ્ચે બાપુ થાકેલા સુવર્ણમય પાત્ર છે કે કાપલી, અને કાપલી થકી ખુલ્લું પડનારું
ચહેરે પાછા આવ્યા. લોકો જેમણે થોડા સમય પહેલા એમને મારતે સમાજજીવનનું ખોખલાપણું.
ઘોડે જતા જોયા હતા તે સૌએ એકી શ્વાસે બાપુને પૂછ્યું, ‘બાપુ ! (બ) મારા જીવનનો એક પ્રસંગ કહેવાની ઈચ્છા થઈ આવે છે.
કાં પાછા આવી ગયા? કયા ગામ જઈને આવીયા, બાપુ ?' મને એક સ્વામીએ સવારે વહેલા બોલાવ્યા, સવારે ચાર વાગ્યે. જે
લોકોને આશ્વાસન આપતાં બાપુએ કહ્યું, ‘ઈ તો, હામે ગામ લોકોને નડિયાદની જૂની વ્યવસ્થા યાદ હશે એ લોકો જાણતા હશે
ગયો’તો. કો’કે કહ્યું ધીગાણું થયું છે.’ લોકો ઉત્સુકતા વધારીને કે નડિયાદમાં જેલ રેલ્વે સ્ટેશનની બાજુમાં અને મુખ્ય રસ્તા ઉપર જ
તેમની કેડ પર ભરાવેલી તલવાર જોઈ રહ્યા હતા. ‘પછી બાપુ !” હતી. શિયાળાની વહેલી સવાર હતી, ખાસ્સી ઠંડી હતી. હું મુખ્ય
એકજણે પૂછ્યું. કોઈએ વળી એવું એ પૂછી નાખ્યું: ‘તો બાપુ રસ્તા ઉપર જ હતો. શિયાળાની વહેલી સવાર હતી, ખાસ્સી ઠંડી
પાછા કાં ફર્યા ?' બાપુએ કહ્યું: ‘ન્યાં'તો હાચુકલું ધીંગાણું હતું. હતી. હું જિલ્લા મેજિસ્ટ્રેટ પણ હતો, તે જેલ આગળથી પસાર થતો
મને તો ઈમ કે આ તો હમાચાર હશે.' હતો ત્યારે એક દૃશ્ય જોયું.
સત્ય વિશે દરેક યુગમાં ચર્ચા થયેલી છે. પણ આજના યુગમાં બહાર રોડ પર કેટલાક લોકો ફૂટપાથ પર સૂતા હતા. ઠંડી હાડ
- જ્યારે મીડીયાની આટલી પ્રચુર માત્રામાં હાજરી છે, જ્યારે આપણા
જ્યારે મીડીયા ધ્રુજાવે એવી હતી. મેં પણ બે સ્વેટર પહેર્યા હતા. પણ એક ફાટેલી
ઘરમાં ટીવીમાં અનેકગણી હિંસા રોજ બતાવવામાં આવે છે ત્યારે ચાદરમાં એક પરિવાર પોતાને માંડ માંડ ઢાંકતું હતું. મેં સહેજ
આઈટી શબ્દ પણ તેની મુદ્રા બદલે છે. અગાઉ આઈટી એટલે નજર બહાર કરી, પેલા કુટુંબો તરફ નજર ગઈ. એક ગરીબ માણસે
ઇન્ફોર્મેશન ટેકનોલોજી કે ગુજરાતીઓ માટે ઈન્કમટેક્ષ જેવો અર્થ જો ધાર્યું હોત તો એકાદ નાના ગુનામાં પણ પકડાઈ જવાનું વિચાર્યું
થતો હતો પણ હવે આઈટી એટલે ઈન્ટેલેગ્યુલ ટેરરીઝમ ગણાય હોત તો જેલમાં રોડ કરતાં વધારે સગવડો સાથે રહેતો હોત. આ
છે. આ સત્યસંહારમાં મીડીયા એવી ભૂમિકા ભજવે છે જેમાં અમે માણસ અને જેલની વચ્ચે ઉભેલી દિવાલ વાંચવાનો મેં પ્રયત્ન કર્યો.
બતાવીએ એ જ તમારે જોવાનું. અમે કહીએ એ જ સાંભળવાનું. આને મને જણાયું કે દરેક માણસની આંખમાં પ્રભુ એ એક એવું તેજ આણુ કારણે સત્યશોધ માટેની ઈન્દ્રિયનો જ જાણે કે ક્ષય થઈ રહ્યો છે. છે જે તેને સત્યના પક્ષે રહેવા માટે જાગૃત કર્યા કરે.
અહીં બૃહદારણ્યક ઉપનિષદનો એક મંત્ર યાદ આવે છે, (૩) ત્રીજું ઉદાહરણ એક ડૉક્ટરે ઉચ્ચારેલું નિર્દોષ જૂઠાણાનું
3 तस्योपनिषत् सत्यस्य सत्यमिति। प्राणा वै सत्यम्। तेषां एष सत्यम्।' છે. એક બહેનના પતિને કેન્સર થયેલું. ડૉક્ટરે બહેનને બતાવ્યું
જુઓ, સાંભળો, તેતરીય ઉપનિષદ (શિક્ષાવલી; અનુવાકનહીં, તપાસ કરીએ છીએ વ. વ. જણાવી આખી વાતને છુપાવી
૨)માં બ્રહ્મનું વર્ણન આ પ્રકારનું છે જે બતાવે છે કે સત્યની પ્રતિષ્ઠા રાખી પણ પછી તો કેમોથેરેપી ચાલી અને છેલ્લે પે'લા ભાઈનું
101 ઉપનિષદને પાને પાને જોવા મળે છે.