Page Text
________________
તા. ૧૬ નવેમ્બર, ૨૦૦૬
જાવ. આનાથી ક્લિષ્ટતા ઓછી થશે.
જીવ શરીર છોડીને જાય છે, પણ વૃત્તિ લઈને જ જાય છે. હે જીવ! તું કોઈના સુખના ભોગે સુખ કે સત્તા ઈચ્છીશ નહીં. કોઈના સ્વાર્થના ભોગે સગવડ કે માન પોષણાની ઈચ્છા કરીશ નહીં.
પ્રબુદ્ઘ જીવન
આ આંખ ઉંચી ઉઠે છે તો ગુસ્સો દેખાય છે. નિરછી બને તો લુચ્ચાઈ બતાવી જાય છે. નીચી ઢળે તો લજ્જા બની જાય છે. કોમળ બને તો દયા બતાવી જાય છે. ને સ્થિર બને તો ધ્યાન લાગી જાય છે. ખુલ્લી રહે તો દુનિયા દેખતી ચાલે છે. અર્પ ખુલ્લી એ તો ધ્યાન મુદ્રા પેખતી આવે છે. બંધ થઈ જાય તો નિદ્રામાં પોઢેલી લાગે છે. આંખની ચમક, ચાલાકીનું દર્શન કરાવે છે. આંખની લાલાશ કષાયનું દર્શન કરાવે છે. આંખની ફીકાશ ને પીળાશ રોગનું દર્શન કરાવે છે. આંખની ઝાંખપ શોકનું દર્શન કરાવે છે.
સર્વ વસ્તુ, વ્યક્તિ અને વાસના, વિષય, વૃત્તિઓ, ઈચ્છાઓ વિગેરે બધું જ અનિત્ય છે ઃ તેના ઉપર મોહ કે પ્રેમ કરવા લાયક છે જે well
જ
આત્મા મોહીન બને ને દેહ એશઆરામી ન બને, એ જ સાધનાનો હેતુ છે. દેહ તે હું નથી અને મારી નથી. એ વાત સતત ઉપયોગમાં રાખવી:
સામી વ્યક્તિનું મન એવું પ્રવાહીં નથી કે આપણી પસંદગીના ઢાંચામાં ગોઠવાઈ જાય. બે વ્યક્તિ કેવી છે, એના આધારે સંબંધ બંધાતો કે તુટતો નથી. પરંતુ બે વ્યક્તિ એકબીજાને કેવી મળે છે એના આધારે સંબંધ બંધાય છે અને તૂટે છે. ભૂતકાળને નજર સામે રાખ્યા કરશો તો ઝઘડા ઉમા રહેશે, ભવિષ્યને નજર સામે રાખશો તો જરૂર સમાધાન કરવાનું મન થશે.
હૈ પ્રભુ! મેં જગતને જેટલો પ્રેમ કર્યો, એટલો જ પ્રેમ જ મેં તારે માટે કર્યો હોત, તો મારું કામ થઈ જાત. જગત માટે જે કર્યું તેમાં મેં મારા મોહથી કર્યું. રાગથી કર્યું
સર્વ શક્તિ સમય વેડફી નાંખ્યો. તેના કરતાં તારામાં મારી સર્વ રાક્તિ જ વાપરી હોત તો મારું કામ થઈ જાત.
હે ભગવાન! ઉત્થાન આપે તો દિવા જેવું આપજે અને પતન થાય તો વાદળા જેવું કે ઉપર જતાં કે નીચે જતાં કોઈનું કલ્યાણ થાય તેમ કરજે.
એક દ્રષ્ટિથી જોતા એમ લાગ છે કે સાધક ક્યારેય સુખી ન હોય. તેના અંતરમાં કાયમ વૃત્તિઓ, વિચારો ને કર્મો સાથેનું યુદ્ધ ચાલુ જ હોય.
સાધકનું જીવન યુદ્ધના સૈનિક જેવું જ હોય છે. તે વૃત્તિ અને પ્રકૃતિ સાથે લડતો જ પ્રીય છે.
પહેલી સાધના એ છે કે તું તને ઓળખ, પા ઓળખવાની કોશીષ કર. આપણે જો આપાને ઓળખવાની ખૂબ ખૂબ કોશીષ કચ્યું તો ઘણા ટાઈમે પણા આ ધોખાને ઓરતા ઓછા થશે. તું જ તને નથી ઓળખતો એનું શું? એનો ઓરતો કોઈ દિ કર્યો છે ?
જીવનું ૯૯ વા૨ ધાર્યું થયું હોય અને એક વાર ન થાય, તો ૯૯ વાર જે થયું હોય તે નહીં, પણ એકવાર જે નથી થયું તે યાદ રહે છે, અને તેનો જ ખટકો રહે છે. કારણ કે તેમાં પોતાનું માન ઘવાણું હોય છે. પોષણ કરતાં પણ જ્યાં થા પડ્યો હોય ત્યાં વેદના હોય. જ્યાં વેદના હોય ત્યાં ચિત્ત વધારે ટકે છે અને તેનું સ્મરણ વધારે રહે છે.
જેમ સર્વ દૈતિક સંઘોગ અને અન્ય પરિસ્થિતિ ચંચળ છે, તેમ મનુષ્યના મનોભાવી પણ સ્થિર નથી હોઈ શકતા; એટલે જ સંબંધમાં નિરાડ પડે છે, કથળે છે, તૂટે છે. તે નથી કોઈના તનમાંથી નીકળતા પ્રાણને રોકી શકતી કે નથી કોઈના બદલાતા મનોભાવને રોકી શકતો.
પદ્મશ્રી ડૉ. કુમારપાળ દેસાઈ ગુજરાતી
સાહિત્ય પરિષદના પ્રમુખ સ્થાને ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદના પ્રમુખ પ્રા. બકુલ ત્રિપાઠીના અચાનક અવસાનથી ખાલી પડેલા આ સર્વોચ્ચ સ્થાને પરિષદની મધ્યસ્થ સમિતિએ પદ્મશ્રી ડૉ. કુમારપાળ દેસાઈને સર્વ સંમતિથી બિરાજાવ્યા છે.
પ્રખર વિજ્ઞાન, જૈન ધર્મના ઊંડા અય્યાસી, મંત્રમુગ્ધ વક્તા, અને કુશળ વહિવટકર્તા ડૉ. કુમારપાળથી દેશ-વિદેશનો સમગ્ર જૈન સમાજ પરિચિત અને તેમનો ચાહક છે.
ગુજરાતી સાહિત્યની આ સર્વોગ્ય સંસ્થાના પ્રમુખસ્થાન માટે મધ્યસ્થ સમિતિએ આવા દૃષ્ટા વિદ્વાનને પ્રમુખસ્થાને બિરાજાવ્યા એ માટે એ સમિતિને અભિનંદન. ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદના જળા ભવિષ્યના આ એંધાણ છે.
ડૉ. કુમારપાળ દેસાઈને શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ અને ‘પ્ર, જી.' અભિનંદન પાઠવી શુભેચ્છા વ્યક્ત કરે છે.
-તંત્રી
આજ ભલે એ સત્યનો સ્વીકાર ન કરે, આગળ જતા કરો. સમયના સથવારે છોડી દો. જ્યારે એનો આત્મા યોગ્યતાને પ્રાપ્ત ક૨શે ત્યારે આપોઆપ સત્ય સ્વીકારો.
કે 'મોક્ષ મૂલમ ગુરુ કૃપા’ ગુરુની કૃપા એ મોક્ષનું મૂળ છે. વિનય એ ધર્મનું મૂળ છે. વિવેક એ કાર્યનું મૂળ છે અને શ્રદ્ધા એ સિદ્ધિનું મૂળ છે, ત્યારે અવિનય ને અવિવેક જીવનના મૂળ છે. અવિનીત અને અવિધી ન તો જીવનની મોજ માણી શકે કે ન બીજને મારાવા દે,
H
| SR No. | 525991 |
| Book Title | Prabuddha Jivan 2006 Year 17 Ank 01 to 12 - Ank 04 is not available |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dhanvant Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 2006 |
| Total Pages | 318 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 22 MB |