________________
Regd. With Registrar of Newspaper for India No.RNI 6067/57 વર્ષ : (૫૦) + ૧૭ ૦૦ અંક: ૬.
તા. ૧૬ જુન, ૨૦૦૬૦ ૦ ૦ ૦ શ્રી મુંબઈ જેન યુવક સંઘનું માસિક મુખપત્ર ૦ ૦ ૦
પ્રબુદ્ધ 68CM
- પ્રબદ્ધ જીવન પાક્ષિક ૧૯૩૯થી ૧૯૮૯ : ૫૦ વર્ષo
વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૧૨૫/-૦૦ છૂટક નકલ રૂ. ૧૦/-૦૦
તંત્રી : ધનવંત તિ. શાહ
નૂતન જિનાલયો હમણાં મેની ૨૪ મીએ આપણી સંસ્થાની કારોબારી સમિતિના ‘છે', માટે વિષદ ચર્ચા જરૂરી છે. એક સભ્ય શ્રી દિલીપભાઈ શાહ અને તેમના પરિવાર દ્વારા નિર્મિત આ વિષદ ચર્ચાનો અહીં અવકાશ નથી, પણ અંગુલિનિર્દેશ કરી શ્રી લોનાવલા નગરે શ્રી મુનિસુવ્રત સ્વામી શિખરબંધી જિનાલયના થોડા મુદા વિચારવા જરૂરી છે. અંજનશલાકા પ્રતિષ્ઠા મહોત્સવમાં સહભાગી થવાનું ભાવભર્યું ખર્ચની વાતમાં તો, જે ઘરને આંગણે જે પ્રસંગ હોય ત્યાં ઉત્સવનું આમંત્રણ મળતા ત્યાં ઉપસ્થિત થવા મારા ધર્મપત્ની, ઉપરાંત બહેનશ્રી વાતાવરણ તો રચાય જ, મનુષ્ય ઉત્સવ પ્રિય છે, અને આવા ઉત્સવો ભારતીબેન ભગુભાઈ શાહ અને આપણી સંસ્થાના ઉપપ્રમુખ શ્રી અને પ્રસંગ અન્યને માટે પ્રેરણાદાયી પણ બને છે. પરંતુ અતિની ગતિ ચંદ્રકાંતભાઈ શાહ સાથે અમે લોનાવલા પહોંચ્યાં.
નથી અને એમાં મતિનો તો પૂરો લોપ થઈ જાય છે. ઉત્સવ જ્યારે લોનાવલામાં કુદરતી સાનિધ્ય અને ટેકરીઓ તેમજ બંગલાઓની વૈભવનું પ્રદર્શન બની જાય તો; ત્યારે જાગૃત શ્રાવકે એવા પ્રદર્શનની હારમાળ વચ્ચે આ સુંદર નાના કલાત્મક સ્થાપત્યથી શોભતા ઉપેક્ષા અને ટીકા પણ જરૂર કરવી જોઈએ. પરંતુ કોઈ ધર્મસ્થાનકના જિનાલયના દર્શન કરતા અનેરા આનંદનો અમને સર્વેને અનુભવ નિર્માણને ઉતારી પાડવાની જરૂર નથી જ. થયો. પૂ. આચાર્ય ભગવંતો અને પૂ. મુનિ ભગવંતોની મંગળવાણી પ્રશ્ન એ છે કે શું આજે આપણને શિક્ષણ સંસ્થા અને હોસ્પિટલોની ઉપરાંત ભક્તિ-સંગીતનું શ્રવણ કરવાનો અનેરો લ્હાવો પણ પ્રાપ્ત જ જરૂર છે? વ્યક્તિ અને સમાજને આ બે સંસ્થાઓ જ આગળ લઈ થયો. સમગ્ર વાતાવરણમાં ભાવની ભવ્યતાની સાથો સાથ ભક્તિ અને જશે? વિવેકના ત્રિવેણી સંગમમાં આત્મા અને મન ભીના ભીના થતા શિક્ષણ સંસ્થાઓના ભ્રષ્ટાચાર અને એના વેપારીકરણની ભાવવિભોર થયાની અનુભૂતિ થઈ. આવા શુભ નિર્માણ માટે શ્રી હકીકતમાં ઊંડા ઊતરીએ તો આપણું મન દુઃખોથી ભરાઈ જાય. દિલીપભાઈના સમગ્ર પરિવારને અમે મનોમન અંતરના અભિનંદન આપણને એવી શિક્ષણ સંસ્થાની જરૂર છે જે આર્થિક રીતે સદ્ધર ન આપ્યાં.
હોય એવા સમાજનાં બાળકોને પોતાના પડખામાં સમાવી લે, જે બપોરે ભોજન પછી અમે મંડપની બહાર આવી અમારી ગાડીમાં શિક્ષણ સંસ્થા અત્યાધુનિક છે, લાખો રૂપિયાની ફી લઈને અદ્યતન બેસવા જતા હતા ત્યાં મંદિરથી થોડે જ દૂર ૩૦-૪૦ વર્ષની ઉંમરના શિક્ષણ જે શ્રીમંતના બાળકોને મળે છે એવું જ શિક્ષણ આવા આર્થિક બે-ત્રણ શ્રાવકોને વાતો કરતા સાંભળ્યા. એમના એ શબ્દો મારા કાને રીતે નબળાં એવા સમાજના બાળકોને પણ ત્યાં મળવું જોઈએ અને પડતા મને આશ્ચર્ય થયું અને મનને ગ્લાનિ સ્પર્શી ગઈ. એ એ પણ દાનની ભાવનાના અહેસાસ વગર, અને જૈન સંસ્કારો સાથે. શ્રાવકબંધઓના વિચારોની થોડી ચર્ચા કરવાનો અહીં મારો અભિગમ આ દિશામાં આપણે વધુ જાગૃત થવાની જરૂર છે. મંદિરના નિર્માણની
જરૂર છે, અને આવા જ્ઞાન મંદિરના નિર્માણની પણ એટલી જ જરૂર એક ભાઈ બોલ્યા, 'હવે આ યુગમાં આવા નવા જૈન મંદિર છે. પરંતુ ‘બદલે’ નહિ, ‘સાથ સાથ.” બાંધવાની અને આવા ખર્ચા કરવાની શી જરૂર છે? આજના સમયમાં હૉસ્પિટલોની વાત કરીએ તો આપણને એલોપથિક હૉસ્પિટલોના જૈન મંદિરો તો ઠેકઠેકાણે ઘણાં છે જ, હવે તો સમાજને શિક્ષણ સંસ્થા જ નિર્માણ કરવાનો વિચાર આવે છે, જેમાં હિંસક દવા અને સાધનોનો અને હૉસ્પિટલોની વિશેષ જરૂર છે.'
ઉપયોગ થતો હોય. હવે નેચરોપથી, હોમિયોપથી અને આયુર્વેદ આપણા નવશ્રીમંતો અને કહેવાતા બૌદ્ધિકોમાં વિષયના ઊંડાણમાં હૉસ્પિટલોના નિર્માણ કરવાનો પણ વિચાર કરવો જરૂરી છે, જેમાં પહોંચ્યા વગર આવી ચર્ચા કરવાની આજે જાણો ‘ફેશન” થઈ ગઈ છે. જૈન ધર્મના અહિંસાના વિચારને પૂરી પુષ્ટિ મળે. આ વર્ગના આવા વિચારદોષ માટે એ વર્ગને દોષિત માનવાની જરૂર મહાત્મા ગાંધીજીએ કહ્યું છે કે “ડૉક્ટરોની અને હૉસ્પિટલોની સંખ્યા નથી, તેમજ એમના વિચારની અવહેલના પણ ન કરી શકાય, પરંતુ વધારતા રહેવું પડે એ આપણી સંસ્કૃતિની પ્રગતિની નિશાની તત્ત્વના ઊંડાણમાં ઊતરી વિચારમંથનમાં પ્રવેશવું પણ એટલું જ જરૂરી નથી...શરીરની સંપૂર્ણ તંદુરસ્તીનો આધાર માનસિક સ્વાસ્થ છે. અને '
માનસિક સ્વાસ્થનો આધાર સ્વચ્છ નિર્મળ હૃદય છે.” જે પરંપરા છે એ પરંપરાનું ખંડન કરવું એ ક્રાંતિ નથી. જે ક્રાંતિમાં આ માનસિક સ્વાથ્ય અને સ્વચ્છ નિર્મળ હૃદય પ્રાપ્ત થશે વિચારકાન્તિ નથી, જેમાં નવસર્જન નથી એને ક્રાંતિ ન જ કહેવાય. જિનાલયોમાં ગૂંજતા ભક્તિનાદ અને ધર્મ સ્થાનકોમાંથી સંતમુખે આની જરૂર નથી’ અને ‘હવે આની જરૂર છે એમાં ‘નથી' અને વહેતી જ્ઞાન ગંગામાંથી.