Prabuddha Jivan 2006 Year 17 Ank 01 to 12 - Ank 04 is not available

SR No.: 525991
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2006
Total Pages: 318
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 22 MB

Page 14

* પ્રબુદ્ધ જીવન
૧૬ જાન્યુઆરી, ૨૦૦૬ છોડ્યું. સાથે સાથે ફાર્બસ ગુજરાતી સભા અને અધ્યાત્મ પ્રસારક મંડળનું “વંદનીય હૃદયસ્પર્શ'માં પોતાના સંપર્કમાં આવેલી વિવિધ ક્ષેત્રની વંદનીય પ્રમુખપદ, મહાવીર જૈન વિદ્યાલયનું મંત્રીપદ છોડ્યું. આ પદ મોભાવાળા વ્યક્તિઓનાં ચિત્રો છે. આ વ્યક્તિઓની વિશેષતા, તેમના ઉમદા વાણી, અને માન વધારનાર હતા. પરંતુ નક્કી કર્યું હતું તેથી છોડ્યા. તેમના વિચાર, વર્તન, તેમની આસપાસ વીંટળાયેલી આશ્ચર્યજનક ઘટનાઓ, કસોટીએ વિદ્યાર્થીઓએ તેમનો અમૃત મહોત્સવ ઊજવવા આગ્રહપૂર્વક સંમતિ ચડેલા તેમના આદર્શો વગેરેનું આલેખન વાંચતા વિવિધ અનુભવોનો એક માંગી પણ તેમણે સ્પષ્ટ રીતે ના કહી. કેટલીક નાની નાની બાબતોનો ખજાનો આપણી સમક્ષ ખૂલે છે. આ પુસ્તકના અનુક્રમમાં આ વિશિષ્ટ પણ ઝીણવટપૂર્વક વિચાર કરે. પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળાની પૂર્ણાહુતિ વ્યક્તિઓનાં નામો વાંચતાં આનંદ થાય. કેવી કેવી ઉત્તમ વ્યક્તિઓ સાથે પછી તેના પ્રમુખનું સન્માન કરવા સંગીત અને ભોજન સહિતના મિલનનું તેમને સંબંધ બંધાયો હતો ! પુસ્તકનું શિર્ષક યથાર્થ લાગે. આયોજન થતું. ખૂબ આનંદ ઉત્સાહથી ઉજવાતું. પરંતુ પ્રમુખ તરીકેનું જૈન ધર્મના વિષયો અને વ્યક્તિઓ ઉપરાંત તેમણે અન્ય વિષયોનું પોતાનું સન્માન તેમણે બંધ કરાવીને માત્ર પર્યુષણની ઊજવણી તરીકે અને સાહિત્યના વિવિધ સ્વરૂપોનું ખેડાણ પણ કર્યું છે. “બેરરથી જ તે ચાલુ રાખ્યું.
- બ્રિગેડિયર' માં લશ્કરી ટ્રેઇનિંગના તેમના અંગત અનુભવો છે. સત્ય ચંદ્રક-એવૉર્ડ કે પુસ્તક માટેના પારિતોષિકો મેળવવા માટે પોતાની ઘટનાત્મક આત્મલક્ષી પ્રકારના અંગત અનુભવ સાથે રેખાચિત્ર અને યોગ્યતા દર્શાવવા અરજી કરવી પડે તે કરતા નહિ. તેઓ માનતા કે ટૂંકી વાર્તા એ બે સાહિત્યસ્વરૂપોનો સમન્વય કરવાનો પ્રયોગ તેમણે સ્વાભાવિક ક્રમમાં મળે તે જ લેવું-સ્વીકારવું. એક મોટી સંસ્થાએ લખ્યું કર્યો છે. સત્ય ઘટનાત્મક વસ્તુ સાથે સર્જનાત્મક સાહિત્ય-સ્વરૂપનો કે એવોર્ડ માટે તમારું નામ અમે નક્કી કર્યું છે. માત્ર તમારે અમારું ફોર્મ વિનિયોગ કરવામાં સર્જકતાના ઘણા અંશો અહીં જોવા મળે છે. આ ભરવું પડશે ! રમણભાઈએ આભાર માની ફોર્મ ભરવાની વિનયપૂર્વક પુસ્તકના રેખાચિત્રો યુવાન વર્ગને ખાસ કરીને સાહસપ્રિય યુવાન વર્ગને ના પાડી દીધી. આ વલણની પાછળ અભિમાન નહિ પરંતુ ગમે તેવાં છે. સિદ્ધાંત-નિષ્ઠા હતી. માગીને કે લાગવગ લગાડીને કશું મેળવવું નહિ, “પાસપોર્ટની પાંખે'ના ત્રણ ભાગમાં તેમાં પ્રવાસવર્ણન અને ટૂંકી વાર્તાના
તેમની સંશોધક દૃષ્ટિ ચારેબાજુ ઝીણવટથી ફરે. રાણકપુરના જેન સાહિત્ય સ્વરૂપોનો સમન્વય કર્યો છે. પાસપોર્ટની પાંખે' પોતે કરેલા લગભગ દેરાસરમાં ભીંત પરના કેટલાંક શિલ્પોમાં આલેખેલાં પાત્રોની ઓળખ ૭૦ દેશોના પ્રવાસના સ્વાનુભવને અત્યંત રસિક ભાષામાં આલેખન કર્યું છે. માટે મહેનત કરે. તો ઓરિસ્સામાં ખંડગિરિ-ઉદયગિરિની ગુફાઓમાં પ્રદેશે જયવિજય'માં અને ‘ઑસ્ટ્રેલિયા'માં સીડનીમાં PE.N. કૉન્ફરન્સમાં બે હજાર વર્ષ પહેલાં લખાયેલા નવકાર મંત્રની લિપિ વાંચવામાં તેમને ભારતના પ્રતિનિધિ તરીકે ગયા હતાં તેનું તથા ઓસ્ટ્રેલિયાના વિવિધ અખૂટ રસ પડે. અને આ બધું માત્ર જોઇને અટકે નહિ, તેના પર લેખ પ્રદેશોનું વર્ણન છે. લખી માહિતી અનેક સુધી પહોંચાડે. કોઈ પણ પુસ્તક વાંચતાં વાંચતાં તેમણે આલેખેલા વ્યક્તિચિત્રોમાં કેટલું વૈવિધ્ય છે ! ‘બેરરથી, નવો વિચાર, નવી વિગત, કોઈ નવો અલંકાર, કંઈ પણ નવું જાણવા બ્રિગેડિયર'માં બેરર-નોકરથી માંડી સર્વોચ્ચ પદે બેઠેલા લશ્કરી જેવું આવે ત્યારે મને બોલાવીને કહે, કારણ રખે ને હું એ નવું જાણવાથી ગણવેશધારી ઑફિસરનું ચિત્રાલેખન છે. 'કુમાર' માસિકમાં આ પ્રવાસ વંચિત રહી જાઉં. હું પણ નવું કંઈક જાણું તો તેમને કહ્યું અને તેમને વર્ણન છપાયું હતું. વંદનીય હૃદયસ્પર્શ'માં વિવિધ ક્ષેત્રની વંદનીય, કહેવાથી કેટલીક વાર મારી સમજમાં નવો પ્રકાશ પડતો અને કંઈક વ્યક્તિઓથી માંડી પ્રભાવક સ્થવિરો’ના સાધુ મહાત્મા છે. ‘પાસપોર્ટની નવું ઉમેરાતું. આમ, અમે એકબીજાને કંઇક નવું આપતા રહીએ અને પાંખે' માં ત્રણ ભાગમાં ૭૦ દેશોની જુદા જુદા વર્ણ અને વેશની જુદી આનંદ અનુભવીએ.
જુદી ભાષા બોલતી માનવસૃષ્ટિ છે. ટૂંકમાં બેટરથી માંડી દેશની સલામતી રમણભાઇએ જીવનના દરેક ક્ષેત્રમાં પોતાનું ઉત્તમોત્તમ આપ્યું છે. માટે જાન કુરબાન કરનાર લશ્કરી ઑક્સિરથી માંડી મુક્તિની આરાધના
તેમણે વિવિધ પ્રકારનું વિપુલ સાહિત્ય સર્યું છે. કોઇ પણ વિદ્યાર્થી કરનાર દિગંબર સાધુ મહાત્મા આ સૃષ્ટિનાં સાચાં પાત્રો છે. આમ તેનો અભ્યાસ કરી પીએચ.ડી.ની ડિગ્રી મેળવી શકે એવી ક્ષમતાવાળું એ એમના સાહિત્યમાં વિવિધ વિષય અને વ્યક્તિનો વ્યાપ ઘણો મોટો છે. સાહિત્ય છે. તેમણે જિનતત્ત્વના આઠ ભાગમાં જેન ધર્મના વિવિધ વર્ષો પહેલાં લખેલાં 'કુમાર' માસિકમાં છપાયેલાં એકાંકી “શ્યામ વિષયોની તલસ્પર્શી છણાવટ શાસ્ત્ર વચનોના આધારે કરી છે. રંગ સમીપે'માં આધુનિક જીવનના પ્રશ્નોને ગૂંથી લીધા છે. જૈન ધર્મ' જિનવચન'માં આગમોના વચનોનું હિન્દી, ગુજરાતી અને અંગ્રેજી એ ઉપરાંત “તાઓ દર્શન’ ‘કફ્યુશિયસનો નીતિ ધર્મ, બૌદ્ધ ધર્મ' પર ત્રણ ભાષામાં ભાષાંતર છે. કોઇપણ ધર્મ કે સંપ્રદાયની વ્યક્તિ વિના પણ પુસ્તકો લખ્યા છે. બૌદ્ધ ધર્મ પર ઇંગ્લીશમાં લખેલી Buddhism વિરોધ વાંચી શકે તેવું પુસ્તક છે, “જિનવચન'નું An Introduction' પુસ્તિકા ખૂબ પ્રશંસા પામી છે. આકર્ષક-મુખપૃષ્ઠ–ભગવાન પાર્શ્વનાથનું સાધના માટેના ચક્રોવાળું “સાંપ્રત સહચિંતન'ના ૧૪ ભાગમાં વિવિધ પ્રકારના સાંપ્રત પ્રશ્નોનું પ્રાચીન ચિત્ર તેની વિશેષતા છે. ભગવાન મહાવીરનાં વચનો'માં ચિંતન છે. પ્રવાસ, શોધ-સફર, સાહિત્ય-વિવેચન, સંશોધન-સંપાદન, આગમગ્રંથોમાંથી ભગવાનના વચનો વીણી સાદી સરળ ભાષામાં તે ધર્મ અને તત્ત્વજ્ઞાન વગેરેમાં વિવિધ વિષયો યથાશક્તિ એમણે ખેડયા અનુરૂપ આધુનિક દષ્ટાંતો સાથે સમજાવ્યા છે.
જૈન ધર્મ-પરિચય પુસ્તિકામાં અત્યંત સંક્ષિપ્તમાં જૈનની ધર્મ સમજણ જેન લગ્નવિધિનો પ્રચાર થાય તે માટે બધા ફિરકાને માન્ય એવી આપી છે. એ પરિચય પુસ્તિકા એટલી લોકપ્રિય થઈ કે એની છ આવૃત્તિ જેન લગ્નવિધિની પુસ્તિકા પણ લખી છે. થઈ. ઉપરાંત હિંદી અને મરાઠી ભાષામાં એનું ભાષાંતર પણ થયું. શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘની અનેક પ્રવૃત્તિમાંથી મહત્ત્વની બે પ્રવૃત્તિ “જૈન ધર્મ અને ભગવાન મહાવીર' પર અંગ્રેજીમાં લખેલી તેમની છે. એક તે સંઘનું મુખપત્ર “પ્રબુદ્ધ જીવન'ના તંત્રી તરીકે તેનું લેખન - પુસ્તિકાનો ખૂબ પ્રચાર થયો છે. "
અને સંપાદન. બીજી તે પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળાની વ્યવસ્થા અને તેનું પ્રભાવક સ્થવિરો'માં અને તિવિહેણ વંદામિ'માં સમસ્ત યુગ પર સંચાલન. આ બન્ને પ્રવૃત્તિઓ શક્તિ, સૂઝ, સમય અને સમર્પણ માંગી પ્રભાવ પાડનાર સાધુ-સાધ્વી મહારાજના અને શેઠ મોતીશામાં લે છે. મોતીશાના જીવનની ગૌરવપ્રદ ઘટનાઓનું ખૂબ સંશોધન કરી ચરિત્રો “પ્રબુદ્ધ જીવન માટે આવેલા લેખો વાંચવા, તેમાંથી પસંદ કરવા, લખ્યાં છે.
કેટલાકને મઠારવા, ન વંચાય તેવા અક્ષરો ઉકેલવા, છપાયા પછી તેના