Page Text
________________
૧૬ જાન્યુઆરી, ૨૦૦૬
પ્રબુદ્ધ જીવન
બે થી ત્રણ વાર પ્રૂફ તપાસવા, સમયસર અંક પ્રગટ કરવો. આ બધાં ઘતા દિવસ દરમ્યાન પણ પોતાનું કામ કરતાં કરતાં સમય મળે સાધના કરી સાથે સૌથી મહત્ત્વનું કામ તેનો અગ્રલેખ લખવો એ છે. આ બધું કામ, લેતા. જીવનના અંતિમ દિવસોમાં શારીરિક નબળાઈ વધતી જતી હતી. પરંતુ ઉપરાંત તેમાં ફોટા કે કવિતા ન છપાય, જાહેર ખબર ન લેવી, બીજે ચિત્ત ચિંતનમગ્ન રહેતું. ત્રણ દિવસ પહેલા વહેલી સવારે મને કહ્યું કે આજે છપાયેલો લેખ ન લેવો વગેરે સંઘે દોરેલી આ મર્યાદામાં રહીને કામ આપણે ત્યાં ભગવાન મહાવીરનો જન્મ થયો. એમનું એ દર્શન એટલું પ્રબળ કરવું. રમણભાઈએ ૧૯૮૨ થી નિષ્ઠાપૂર્વક તે કર્યું. આજે પ્રબુદ્ધ હશે કે મોઢા પર અવર્ણનીય આનંદ સાથે અમને બધાને એ વાત કરી. અમારા જીવન'ની શિષ્ટ માસિકોમાં ગણના થાય છે અને દેશ અને વિદેશમાં સહુના હૈયામાં પણ આનંદ પ્રગટ્યો. મેં તેમને કહ્યું જલ્દી સારા સાજા થઈ તેનો અધિકારી વર્ગ તે રસપૂર્વક વાંચે છે. વિદેશમાં ઉત્તરોત્તર તેની જાવ તો આપણે જન્મોત્સવ કરીએ. તા. ૨૧ મી શુક્રવારે રાતે તેમને હોસ્પિટલમાં માંગ વધતી રહી છે.
દાખલ કર્યા. ૨૨ મી શનિવારનો દિવસ સારો ગયો. ૨૩મીએ રવિવારે સવારે પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા માટે સોળ કે અઢાર વ્યાખ્યાતાઓ શોધી પૂ. ડો. દોશીકાકાને લઈ હું હોસ્પિટલ ગઈ. તેમના હાથ પર હાથ મૂકી દોશીકાકા તેમને પ્રસંગોચિત વિષય આપવા, વ્યાખ્યાનના વિષયો નક્કી કરવા, માંગલિક બોલ્યા. સાધુચરિત પુરુષ દોશીકાકાના મુખે માંગલિક અને આશીર્વાદ સંક્ષિપ્તમાં વ્યાખ્યાતાની ઓળખ આપવી અને વ્યાખ્યાનને અંતે ઉચિત સાંભળી તેમને અનહદ આનંદ થયો. રવિવારે અમારા કુટુંબનાં સભ્યોને મોટા ઉપસંહાર કરવો, દર વર્ષે થોડા નવા વક્તા શોધવા, વ્યાખ્યાનો સમયસર અવાજે તેમણે નવકાર મંત્ર સંભળાવી ખૂબ આશીર્વાદ આપ્યા. તબિયત સુધરી પૂરા કરવા વગેરે. આ બધી પ્રક્રિયા મહેનત માંગી લે છે. રમણભાઈએ હતી તેથી બીજે દિવસે સવારે ઘરે જવાની ડૉક્ટરે રજા આપી હતી. રાત્રે પણ ૧૯૭૨ થી વ્યાખ્યાનમાળાનું પ્રમુખપદ સંભાળ્યું. બધાં વર્ષો એક પણ એમનું ચિત્ત પ્રસન્ન હતું. પરોઢિયે પોણા ચાર વાગે બ્રાહ્મ મુહૂર્ત તેમણે વિશિષ્ટ દિવસ ગેરહાજર રહ્યા વિના સંભાળ્યું. પરદેશથી આમંત્રણ મળતાં છતાં દિવ્ય દર્શન કર્યું, દેવી અનુભવ કર્યો અને સમાધિપૂર્વક દેહ છોડયો. - આ કાર્યને તેમણે છોડ્યું નહિ. આ પર્યુષણ નિમિત્તે વ્યાખ્યાનો થતાં કેવું સાદું, સરળ અને સાર્થક જીવન જીવ્યા ! પ્રસિદ્ધિ કે નામનાની હોવાથી જૈન ધર્મના વિષયો આવે એવો પ્રયત્ન સતત કરતા રહ્યા.
કોઈ ખેવના નહિ. આત્મશ્લાધા નહિ, અભિમાનના કોઈ વચનો કદિ
કી છેલ્લા બાર મહિનાથી તેમની શારીરિક નબળાઈ વધતી જતી હતી, બોલે નહિ, કોઇનું અહિત ઇચ્છે નહિ, નિસ્પૃહ અને સંતોષી હતા. ૨૦૦૫ના ઓક્ટોબરના પ્રબુદ્ધ જીવન માં છેલ્લો લેખ એમણે લખ્યો. સદાય પ્રસન્ન રહેતા અને સહુને પ્રસન્ન રાખવા મથતા. તેમના સંપર્કમાં આ બન્ને પ્રવૃત્તિ સફળ રીતે પાર ઉતારી શકે એવી શક્તિ તેમણે ડૉ.
આવનાર સહુ તેમનાં ચારિત્ર્યની સુવાસથી આકર્ષાતા. ધનવંતભાઈ શાહમાં જોઈ. તેઓ બન્ને વચ્ચે સંબંધ ગુરુ શિષ્યનો, સાથે
ખાવું-પીવું, વાંચવું, લખવું વગેરે રોજની મારી ક્રિયાઓ રાબેતા મુજબ સમર્પણ કરી શકે તેવા સ્નેહી સ્વજનનો છે. રમણભાઈ તેમને પોતાના
થાય છે, પરંતુ પળેપળ હું તેમને યાદ કરું છું. સ્વજનોની સ્નેહભરી સંભાળ નાનાભાઈ સમજતા હતા. '
છતાં હું એકલતા અનુભવું છું. ત્રેપન વર્ષનો અમારો દીર્થ સહવાસ, અમને ધનવંતભાઈ કુશળ ઉદ્યોગપતિ છે પરંતુ મૂળ તો ગુજરાતી વિષયના
એકબીજાના આધારે જીવવાની ટેવ એટલે હવે ખૂબ અઘરું લાગે. પરંતુ તેમનાં
વચનો, લખાણો, કાર્યો મને હિંમત આપે છે. લખાણ રૂપે કેટલો મોટો કીમતી અધ્યાપક અને સાહિત્યના આરાધક છે. તેમણે કવિ ન્હાનાલાલ પર શોધ નિબંધ લખી પીએચ.ડી.ની ડીગ્રી પ્રાપ્ત કરી છે અને કવિ કલાપી
વારસો મારા માટે મૂકતા ગયા છે, જેનું વારંવાર ચિંતન મનન કરું તોપણ વિશે નાટ્ય ગ્રંથ પણ લખ્યો છે. સાહિત્યનું વાંચન, લેખન, મનન એ
જીવન સમૃદ્ધ બને, કંઈક માર્ગ મળે. એ જાણે મને પ્રેરણા આપે છે કે જીવનનો એમના રસનો વિષય છે. વિશેષતઃ આ પ્રકારના માસિક ચલાવવા
રહ્યો સહ્યો વખત વેડફવાને બદલે જે સાધનો છે તેનો ઉપયોગ કરી આગળ
વધવાનું છે. ' અને વ્યાખ્યાનમાળા માટે જે ધગશ, હોંશ, સૂઝ, અભ્યાસનિષ્ઠા, સમય અને શક્તિનો ભોગ આપવાની તત્પરતા અને વફાદારી જોઇએ તે
હું જ્યારે સમગ્રપણે તેમના વ્યક્તિત્વને, વિચારોને, કાર્યને અવલોકું છું.
ત્યારે મને ખયાલ આવે છે કે કેવી પવિત્ર, પ્રબુદ્ધ, પરમાર્થી, પુરુષાર્થી, સીલ તેમનામાં જોવા મળે છે. તેમના સારા સ્વભાવને લીધે તેમની સાથે બંધાતા
વ્યક્તિ સાથે આટલાં વર્ષો મને જીવવા મળ્યું! મારું એ પરમ સદ્ભાગ્ય ગણું ઉમદા સંબંધો પણ તેમને સહાયક નીવડે છે.
છું. ઈશ્વરની કૃપા સમજું છું.' ૨૦૦૪ની વ્યાખ્યાનમાળામાં રમાભાઈ પ્રમુખસ્થાને હતા ત્યારે
પોતાના લખાણોમાં, વક્તવ્યોમાં મુક્તિનો મહિમા તેમણે ગાયો છે, મુક્તિ તેમણે કેટલીક જવાબદારી ધનવંતભાઈને સોંપી. ૨૦૦૫ની ,
માર્ગે જનારાને એમણે બિરદાવ્યા છે. એમના હૃદયમાં રહેલી મોક્ષની અભીપ્સાનો વ્યાખ્યાનમાળાની સંપૂર્ણ જવાબદારી તેમને સોંપી તે તેમણે સફળતાપૂર્વક
મને અણસાર છે. છતાં પણ મારાથી એમને કહેવાઈ જાય છે કે 'ભવ ભવ તમે પાર ઉતારી. '
જ મારા પતિ હો! અને સાથે સાથે તેમના માટે પ્રાર્થના કરું છું કે મુક્તિને પંથે ક્ટોબરના પ્રબુદ્ધ જીવન'ના અંકમાં ધનવંતભાઈએ મદદ કરી
તેમની ત્વરિત ગતિ હો.!”. અને નવેમ્બરનો શ્રદ્ધાંજલિ અંક પૂરી ચીવટ સાથે તેમણે તૈયાર કર્યો,
અદશ્યપ મને એમ ઘણો મોટો આધાર છે, હું વર્ણવી ન શકું હવે રમાભાઈનો સ્મરણાંજલિ' અંક પૂરી લગન સાથે સમયનો, એટલો મોટો આધાર ! શક્તિનો ભોગ આપીને તૈયાર કરી રહ્યા છે. તેમાં રમાભાઈ પ્રત્યે
' કવિવર સુંદરમૂની આધ્યાત્મિક કવિતાને હું મારા જીવનના સંદર્ભમાં
પ્રતિ તેમનો પ્રેમ અને આદરનું દર્શન થાય છે. રમણભાઈએ બહુ ઉચિત ટાંકે છે. રીતે, વેળાસર તેમને પસંદ કર્યા. ધનવંતભાઈ યુવક સંઘના મંત્રી પણ છે. આ જવાબદારી સફળતાપૂર્વક પાર ઉતારશે જ એવી મને
પાયો મેં બહુ બડભાગી. દઢ શ્રદ્ધા છે. ,
મેં તો પલ પલ વ્યાહ રહી, રમણભાઈ સાધક હતા. તેઓ માનતા કે લેખન, વાંચનથી જીવન
| મેં તો પલ પલ બ્લાહ રહી... સમૃદ્ધ થાય છે. સન્માર્ગની સમજણ પણ પડે છે. પરંતુ જીવનમાં ખરેખર
બાહ રહી, એક્ય અનુભવી રહી છું. આ ઐક્ય મને પણ પરમ ઊર્ધ્વગમન કરાવનાર તત્ત્વ તે પરમ તત્વની સાધના છે તેથી તેઓ ઘણીવાર તત્ત્વ સમીપે પહોંચવા પ્રેરક બનશે. ' અર્ધી રાતે કે વહેલી સવારે ઊઠી આસન પર સ્થિર બેસીને સાધનામાં મગ્ન
| SR No. | 525991 |
| Book Title | Prabuddha Jivan 2006 Year 17 Ank 01 to 12 - Ank 04 is not available |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dhanvant Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 2006 |
| Total Pages | 318 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 22 MB |