Prabuddha Jivan 2006 Year 17 Ank 01 to 12 - Ank 04 is not available

SR No.: 525991
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2006
Total Pages: 318
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 22 MB

Page 136

જેનાથી શક્ય ન હોય તેને સાંત્વન મળી રહે છે. મંત્રજાપ ન કરી કરવા માટે ઉત્કટ ભક્તિભાવવાળું હૈયું જરૂરી છે. બાહ્ય આડંબરવાળી સકનાર છેવટ ભગવાનને પ્રણામ તો કરી જ શકે. આવી સીધી સાદી પૂજાવિધિ કરતાં ભક્તિભાવ–પૂર્વકનું અર્ચન જ પ્રભુને પ્યારું છે. તેથી અર્ચનવિધિ પણ અનેક પ્રકારનાં ફળ આપનારી બને છે, પ્રણામ તો જ કહેવાય છે કે ભાવપૂજા મેરુ પર્વત છે અને અંગપૂજા રાઇનો દાણો માનવીની જેમ પ્રાણીઓને માટે પણ સુગમ છે. માથું નમાવતાં કે સૂંઢ છે. ચઉભેઓ ધમો, દાણ તવો સીલ ભા વિ એમ સિરિવાલ કહામાં ઊંચી કરતાં પ્રાણીઓ કે બહુ ભણેલ ન હોય, એવા માનવીઓ મંત્રનો કહેવામાં આવ્યું છે. તેમાં ભાવનું મહત્ત્વ દાન, તપ કે શીલ કરતાં જાપ ભલે ન કરી શકે, માત્ર વંદન કરવાથી પણ પાર્શ્વનાથ ભગવાન અધિક દર્શાવ્યું છે. આ ગાથામાં તીર્થકર ભગવાનને મહાયશસ્વી અને રીઝી જાય છે અને ભક્તને ન્યાલ કરી દે છે. આ રીતે જેઓ શંકર દેવ ગણવામાં આવ્યા છે. જિણ ચંદ શબ્દ દ્વારા સંબોધન કરવામાં ભગવાનની જેમ આશુતોષ છે. તેમને કરવામાં આવેલ વંદન નિષ્ફળ આવ્યું છે તે પણ સહેતુક છે. ચંદ્ર શીતલતાનું પ્રતીક છે. સર્પો જેમ જતાં નથી. વંદન કરનારને ક્યારેય દુઃખનો અનુભવ થતો નથી કે શીતલતા પ્રાપ્ત કરવા ચંદનવૃક્ષનો આશ્રય લે છે તેમ પાર્શ્વનાથનું ક્યારેય દુર્ગતિનો અનુભવ થતો નથી. ભાગવતમાં મગરથી પકડવામાં પણ સામીપ્ય ઝંખે છે. આવેલ હાથીના મોક્ષની વાત જે ગજેન્દ્ર મોક્ષ તરીકે જાણીતી છે તેનો આ સ્તોત્રની પાંચ ગાથાઓમાં (૧) વંદન (૨) મંત્ર (૩) ઉલ્લેખ છે. ભગવાને તેને દુર્ગતિમાંથી બચાવ્યો હતો. આમ ભગવાનનું પ્રણામ (૪) સમ્યકત્વ પ્રાપ્તિ (૫) ઉપદેશ પ્રાપ્તિ એવા પાંચ શરણું અનન્ય ભાવે, પૂર્ણ સમર્પણ ભાવે લેવાથી અનેક પ્રકારના લાભ વિષયોનું આલેખન છે. આ ગાથાઓમાં વલ્લભકર, સૌભાગ્યકર, થાય છે.
- જયશેષનાશક, વિષમ વિષ નિગ્રહકર આદિ યંત્રોનું પણ સૂચન ચતુર્થ ગાથામાં પાંત્રીશ અક્ષર છે. આ ગાથામાં ચિંતામણિ અને છે. કલ્પવૃક્ષનો ઉલ્લેખ થયેલ છે. કલ્પવૃક્ષ નંદનવનનું વૃક્ષ છે અને તેની એકંદરે જોતાં આ સ્તોત્ર ખૂબ જ કલ્યાણકારી છે. વળી તેમાં સ્તોત્રનાં છાયામાં બેસીને કરવામાં આવેલ સંકલ્પો ફળે છે એવી એક માન્યતા બધાં જ લક્ષણ સમાવિષ્ટ છે. હૃદયમાંથી સ્ફરેલ હોવાથી સ્તોત્રમાં છે. ચિંતામણિ એક રત્ન છે. કુમાયુની ચરિય' નામના કાવ્ય ગ્રંથમાં સરળતા હોય છે. ક્લિષ્ટ શબ્દો હોતા નથી. વાક્યરચના તરત જ સુલોચનમુનિએ માનવ જીવનને ચિંતામણિ સાથે સરખાવ્યું છે. પ્રમાદને સમજાય એવી હોય છે. આ સ્તોત્રમાં એ રીતે ખૂબ જ સરળતા જોવા કારણે જેમ હાથમાંથી સરી ગયેલ મણિ જળાશયમાંથી પાછો ન મળે મળે છે. પાંચેય ગાથાઓનું સ્મરણ કરવાથી સર્વ કાર્યોની સિદ્ધિ થાય તેમ પ્રમાદથી જીવન પણ નષ્ટ થઈ જાય છે અને દુર્લભ એવો માનવ છે. જીવનની વિષમતાઓ દૂર થાય છે અને પુણ્ય, પાપમય પ્રભુતા જીવ ફરીવાર મળતો નથી. અહીં ગાથાનો અર્થ આપતી વખતે કહેવામાં વગેરેની પણ પ્રાપ્તિ થાય છે. આવ્યું છે કે જો પાર્શ્વનાથ ભગવાન રાજી થાય, રજા આપે તો અજરામર આ સ્તોત્ર મૂર્તિપૂજક શ્વેતાંબર જૈન સંપ્રદાયમાં ખૂબ જ શ્રદ્ધેય સ્થાન મળી શકે છે. ભાગવતમાં ભગવાનની કૃપાથી આવું સ્થાન મનાયું છે. આ સ્તોત્રનો મહિમા અપરંપાર છે. નવકાર મંત્ર, સંતિકર મેળવનાર ધ્રુવનું વ્યાખ્યાન વાંચવા જેવું છે. પ્રભુનું સમ્યકત્વ પામવાથી સ્તોત્ર, તિજય પહુન્ન સ્તોત્ર, નમિઊણ સ્તોત્ર, અજિત શાંતિ સ્તોત્ર, દુર્લભ એવા સ્થાનની પ્રાપ્તિ થાય છે એમ કહીને પણ આ ગાથા ભક્તમાર સ્તોત્ર, કલ્યાણ મંદિર સ્તોત્ર અને બૃહદ્ શાંતિ સ્તોત્ર સાથે સમજાવવામાં આવે છે. સમ્યકત્વ પામ્યા બાદ સમ્યક્ જ્ઞાન અને સમ્યક્ ઉવસગ્ગહરં સ્તોત્રની ગણના નવસ્મરણમાં થાય છે." ચારિત્ર પ્રાપ્ત થતાં જીવને રત્નત્રયી પામ્યાનો લાભ થાય છે અને કરુણાના ભંડાર એવા ભદ્રબાહુએ દશવૈકાલિક, આચારાંગ, મોક્ષપદ સુલભ બને છે.
સૂત્રકૃતાંગ વગેરે દસ ગ્રંથો ઉપર નિર્યુક્તિઓ રચી છે. મહામંગલકારી પંચમ ગાથામાં આડત્રીશ અક્ષરો છે. પાર્શ્વનાથ ભગવાનની સ્તુતિ કલ્પસૂત્રની પણ તેમણે જ રચના કરી છે. કરવાથી ભક્તને જરઝવેરાત, ગાડી, લાડી કે વાડી મેળવવાની તમન્ના આ ઉવસગ્ગહર સ્તોત્ર ઉપર મળતી પાદપૂર્તિની રચના શ્રી વિજય નથી. તેને તો ભવ ભવ સુબોધ મેળવવાની ઝંખના છે. અહીં આપવામાં ધર્મધૂરંધર સૂરિશ્વરજીએ કરેલી છે. અસ્તુ. જય જિનેન્દ્ર. આવેલ વિગત પરથી વ્યંજન દ્વારા એ જાણવા મળે છે કે પ્રભુને પ્રસન્ન
* * *
સંઘને ભેટ : “પ્રબુદ્ધ જીવન નીધિ’ રૂ. પાંચ લાખ : “પ્રબુદ્ધ જીવન નીધિ' કાયમી ફંડમાં, એક સુશ્રાવક તરફથી.' રૂા. પાંચ લાખ : “ડૉ. રમણલાલ ચી. શાહ સાહિત્ય સૌરભ'ના ગ્રંથો માટે એક સુશ્રાવક તરફથી. રૂ. એક લાખ : ડૉ. રમણલાલ ચી. શાહ સ્મરણાંજલિ સંપુટ માટે એક સુશ્રાવક તરફથી.
રૂા. એક લાખ : પ્રા. તારાબહેન રમણલાલ શાહ તરફથી સ્વ. દીપચંદ ત્રી. શાહ પુસ્તક પ્રકાશન ફંડ માટે. મહાનુભાવ દાતાઓને અમારા અંતરના અભિનંદન અને ધન્યવાદ. શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘના સર્વ સભ્યો આ દાતાશ્રીઓના આભારી છે.
પ્રબુદ્ધ જીવન માટે કાયમી ફંડ માટેની સંઘે પ્રબુદ્ધ જીવન નીધિ'ના નામે સ્થાપના કરી છે. રૂા. ૨૫ લાખ એકત્રિત કરવાનો નિર્ધાર છે.
આ જ્ઞાન યજ્ઞમાં આપ સૌ ગુણીજનોને સહભાગી થવા વિનંતિ. આપનો એક એક રૂપિયો ઉત્તમ વિચાર યાત્રાને આગળ વધારશે, અને અનેકોના ચિત્તમાં એ સત્ત્વશીલ વિચારોનું આરોપણ થશે.
પ્રમુખ તેમ જ સંઘની કાર્યવાહક સમિતિના સર્વ સભ્યો