Prabuddha Jivan 2001 Year 12 Ank 01 to 12 - Ank 05 08 10 and 11 is not available

SR No.: 525986
Original Sutra Author: N/A
Author: Ramanlal C Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2001
Total Pages: 110
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 8 MB

Page 3

૫, ૧૬-૧-ર૦૦૧
પ્રબુદ્ધ જીવન
ઇચ્છા-શ્રમ-શ્રદ્ધા-બુદ્ધિ અને પુરુષાર્થ
સ્વ. પંડિત પનાલાલ જગજીવનદાસ ગાંધી હે જીવ ! તારો પુરુષાર્થ નિષ્ફળ જાય ત્યારે નિરાશ થઇને શોક થાક પણ લાગે અને કંટાળો પણ આવે. કરીશ નહિ, પરંતુ પરમાત્મા કેવળી ભગવંતે એમના કેવળજ્ઞાનના થાક અને કંટાળો એ દુ:ખ વેદન છે, જ્યારે તારું મૂળ સ્વરૂપ છે ઉપયોગમાં ભાવિ જોયું હોય, જે. જેમ નિર્માણ થવા સર્જિત હોય, તે તેમ, જીવ ! પૂર્ણાનંદ વેદન રૂપ છે, એટલે કે તું પૂર્ણકામ છો ! સંતૃપ્ત છો! ‘તે પ્રમાણો જ બને-ભવિતવ્યતા હોય તે પ્રમાણે જ ઘટે એમ વિચારજે. નિરીહ-ઇચ્છારહિત છો ! તારા એ મૂળ સ્વરૂપમાં તારે કોઈ ઇચ્છા એટલું જ નહિ પણ સાથે સાથે એ પણ વિચારજે, કે શેય અને જ્ઞાનનો કરવાની જરૂર નથી બલ્લે તે તારા મૂળ સ્વરૂપમાં ઇચ્છાને કોઈ અવકાશ કેવળજ્ઞાન સાથે આવો સંબંધ હોવા છતાં એ જ કેવળી ભગવંતે “પોતે નથી. માટે વર્તમાનકાળમાં તને ઉદ્દ્ભવતી ઇચ્છા એ તારા પૂર્ણકામ રૂપ જેવું જાણે છે એવું જ ઘટે છે', એ સત્ય હોવા છતાં ય ઉપદેશ કેમ સુખવેદનની વિકૃતિ છે. આપ્યો ? પરમાત્મા કેવળી ભગવંત કેવળજ્ઞાનમાં બધું જોતાં-જાણતાં હે જીવ ! તારા મૂળ સ્વરૂપની, જે આ ચાર વિકૃતિ છે, કે જેનાથી હોવા છતાં ય ઉપદેશ આપે છે, કારણ કે સંસારી છબસ્થ જીવની દશા વર્તમાનનો તારો જીવનવ્યવહાર ચાલી રહ્યો છે, એ ચાર વિકૃતિને સક્રિય છે..
પ્રકૃતિમાં લાવવા માટે જે કાંઈ કરવું પડે, તે ધર્મ અને મોક્ષ પુરુષાર્થ છે, જ્યાં સક્રિયતા હોય ત્યાં, કંઇક ને કંઇક થયા કરે, અથવા તો કર્તા તેનો જ ભગવાને તને ઉપદેશ આપ્યો છે. કંઇક ને કંઇક કર્યા કરે. હે જીવ ! તું અનાદિકાળથી કર્તા છો અને તું સક્રિય તત્ત્વ અનેક ભેદે હોઈ શકે છે. માટે ક્રિયાનો કર્તા જો ઇચ્છા, શ્રમ, શ્રદ્ધા અને બુદ્ધિ એ ચાર તત્ત્વોનો બનેલ છે. આ ચારે ય સદુપયોગ કરવામાં સાવધાની નહિ રાખે તો દુરુપયોગ થયા વિના રહે તત્ત્વ સક્રિય છે. કર્તાની સક્રિયતાનો નિયમ એવો છે, કે જો તે તેની નહિ. એનો દુરુપયોગ, તે જ દુઃખ દરિયો. સ્વરૂપથી તો જીવ તું સક્રિય અવસ્થાનો સદ્ઘપયોગ નહિ કરે તો, તેનો દુરુપયોગ થયા વિના સુખસાગર છો ! નહિ કે દુ:ખદરિયો ! રહે નહિ. અનાદિકાળથી આ ચાર તત્ત્વનો બહુલતાએ જીવે દુરુપયોગ મૂળ સ્વરૂપની ચાર વિકૃતિઓનો થતો દુરુપયોગ પણ શ્રમક્રિયા અને જ કર્યો છે. છતાં કેવળી ભગવંતે એમના કેવળજ્ઞાનમાં તારો મોક્ષ જોયો ઉઘમરૂપ જ છે. પરંતુ તેના સદુપયોગને પુરુષાર્થ કહેવાય છે. પુરુષાર્થ છે અને તે મોક્ષની પ્રાપ્તિ, તને આ ચાર ત્તત્વોના સદુપયોગ વડે થશે એટલે પુરુષ-આત્માને અર્થે પુરુષાર્થ, એટલે અનંતશક્તિમાન, અનંતબબી, અને તે ચાર તત્ત્વનો સદુપયોગ કરનાર કર્તાના પાત્રમાં પણ તને જોયેલ સર્વશક્તિમાન તું જેવો છો, તેવું તું તારા માટે કરે, તેનું નામ પુરુષાર્થ. છે. તેથી કરીને જ પરમાત્મા કેવળી ભગવંતે આ ચાર તત્ત્વોનો સદુપયોગ આના સિવાય બાકી બધી કરણી, બીજી ક્રિયા એ શ્રમ. મજૂરી-વેઠ અને કરવાનો ઉપદેશ આપ્યો. માટે ભગવાનના ઉપદેશ સાથે સંબંધ જારી પરાધીનતા છે. એમાં તારી ઇચ્છા પ્રમાણે કાંઈ બને નહિ અને ઇચ્છાની રાખી ચારે તત્ત્વનો સદુપયોગ કર ! કેવળી ભગવંતે, જે પ્રમાણે જોયું અપૂર્તિ-નિષ્ફળતા એ મહાદુઃખનું કારણ છે. એમ થાય છે અને તે પણ સક્રિય હોવાથી કાંઇક ને કાંઇક કરતો રહે તો હે જીવ! હવે આધ્યાત્મમાર્ગે-મોક્ષમાર્ગે પુરુષાર્થ આદરી તારી છે, તેથી ભગવંતના ઉપદેશને વળગી રહી ઉઘમ કર ! પુરુષાર્થ કરતો બુદ્ધિને સમ્યગુ જ્ઞાનમાં પરિણામાવી, તારી શ્રદ્ધાને સમ્યગુ દર્શનમાં
જ રહે ! ભગવાન પાસે તારું બધું તૈયાર છે જે તને મળી રહેશે. પરિણામાવી, તારા શ્રમને સમ્યગું ચારિત્રમાં પરિણામાવી, વિરક્ત રહી, છેવર્તમાનકાળમાં તારી પાસે રહેલાં ઇચ્છા, શ્રમ, શ્રદ્ધા અને બુદ્ધિ એ વૈરાગી બની, વીતરાગતાને પામી પૂર્ણ જ્ઞાન અર્થાત્ બુદ્ધતાને, પૂર્ણ
ચાર તત્ત્વોથી તું તારું જીવન જીવે છે. એ તારા મૂળ સ્વરૂપ ભાવોના દર્શન અર્થાત્ શ્રધ્ધયતા-એશ્વર્યતાને, પૂર્ણ ચારિત્ર અર્થાત યથાખ્યાત છે વિકૃતિ છે. તારું મૂળ સ્વરૂપ તો અક્રિય અને અદ્વૈત છે. તે મૂળ સ્વરૂપ, ચારિત્ર-પરમ સ્થિરતા-વિશ્રામ-અક્રિયતાને પ્રાપ્ત કરી પૂર્ણ કામ-પૂર્ણસુખનો વિકારથી સક્રિય અને દ્વૈત બનેલ છે, જે તારા પોતાના સ્વરૂપથી વિરુદ્ધ સ્વામી બને ! મજૂર મટી માલિક થા ! નોકર મટી શેઠ બન ! દશા છે, જે તને દુ:ખરૂપ છે.
તારું મૂળ સ્વરૂપ બુદ્ધ છે, પ્રબુદ્ધતા-બુદ્ધતા છે. અર્થાત સર્વજ્ઞતા છે એ તારી પ્રબુદ્ધતાનો-સર્વજ્ઞતાનો વિકાર છે, તે બુદ્ધિ છે. સર્વજ્ઞતા,
અસ્થિ સારવાર કેન્દ્ર અલ્પજ્ઞતામાં પરિણમેલ છે. મૂળમાં, જે બુદ્ધ છે, તે બુદ્ધ બનેલ છે, કે બહુ બહુ તો બુદ્ધિશાળી થયેલ છે.
સંઘના ઉપક્રમે હાડકાનાં નિષ્ણાત ડૉ. જમશેદ પીઠાવાલા દ્વારા તારું મૂળ સ્વરૂપ અલોકિક છે. તારું એ મૂળ અલોકિક સ્વરૂપ, એવું હાડકાનાં દર્દીઓને મફત સારવાર દર રવિવારે સવારના ૧૦-૩૦થી અલોકિક અને શ્રદ્ધેય અર્થાતુ વિશ્વસનીય છે કે સારું ય વિશ્વ તારામાં T૧-૩૦ સુધી સંઘના કાર્યાલયમાં (૩૮૫, સરદાર વી. પી. રોડ, વિશ્વાસ રાખે-શ્રદ્ધા રાખે-તારા સ્વયંના શ્રદ્ધેય સ્વરૂપની હે જીવ ! તેં | પ્રાર્થના સમાજ, મુંબઈ-૪, ફોન : ૩૮૨૦૨૯૬) અપાય છે. હાડકાનાં વિકૃતિ એ કરી કે તેં પર વિજાતીય એવાં પુદ્ગલ દ્રવ્યમાં ભોગવૃત્તિ અને દર્દીઓને તેનો લાભ લેવા વિનંતી છે. સુખબુદ્ધિની શ્રદ્ધા કરી.
જયાબેન વીરા
નિરુબેન એસ. શાહ હે જીવ! તું તારા સ્વરૂપથી પૂર્ણ છો ! સ્થિર છો ! અક્રિય છો !
સંયોજક
' ડૉ. ધનવંત ટી. શાહ તારે કાંઈ કરવાનું રહેતું નથી, તેથી તને પૂર્ણ વિશ્રામ છે. એ જ
માનદ્ મંત્રીઓ વિશ્રામની વિકૃતિ તને શ્રમક્રિયા અને પ્રવૃત્તિ રૂપ બની છે, જેમાં તને