Prabuddha Jivan 2000 Year 11 Ank 01 to 12 - Ank 02 is not available

SR No.: 525985
Original Sutra Author: N/A
Author: Ramanlal C Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2000
Total Pages: 130
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 12 MB

Page 41

તા. ૧૬-૫-૨૦૦૦
પ્રબુદ્ધ જીવન હતો અને ક્રોધથી ધ્રુજતોટટાર ઊભો હતો. તે પોતાની ગદા પણ સોરાબ જે કહેતો હતો તે રૂસ્તમ ધ્યાનથી સાંભળતા હતા. જમીન ઉપર પડેલી રહેવા દે છે પણ જમીન ઉપર પડેલો અને એ સાંભળીને તે વિચારમાં પડી ગયો. તેને પોતાની, પોતાનો ભાલો ઉપાડી લે છે અને પછી તિરસ્કારપૂર્વક કહે છેઃ યુવાનીનું, સોરાબની યુવાન માતાનું, તેના સૌંદર્યનું, તેના છોકરી, તારા પગ ચપળ. છે એટલા તારા હાથ ચપળ નથી. પિતાનું અને એ બે સાથે પોતે આઝરબૈજાનમાં આનંદમાં મીઠા શબ્દો ઉપજાવી કાઢતી નર્તિકા, ચાલ લડ, મારે તારો ગાળેલા દિવસોનું સ્મરણ થાય છે. વળી તે સોરાબની યુવાનીમાં ધિક્કારપાત્ર અવાજ નથી સાંભળવો.”
પોતાની જ યુવાની જુએ છે. તે સોરાબને કહે છે: “સોરાબ, તું રૂસ્તમનાં. આવી. મહેણાંથી ઉત્તેજિત થઈને સોરાબે પોતાની ખરેખર એવો પુત્ર છે જે રુસ્તમનો હોત તો તમને તે બહુ તલવાર મ્યાનમાંથી કાઢી અને એ બે પૌતાપોતાની તલવારોથી વહાલો હોત, પણ રુસ્તમને પુત્ર હતો જ નહીં. તેને એક બાળક એકબીજા ઉપર બાજ પક્ષીઓની જેમ તુટી પડયા. રૂસ્તમની હતું, એક જ, એક છોકરી જે અત્યારે તેની માતા સાથે. વિકરાળ આંખો ક્રોધથી સળગી ઊઠી. અને પોતાનો ભાલો આઝરબૈજાનમાં રહેતી હશે અને છોકરીઓ કરે એવાં હળવાં. હવામાં વીંઝીને તેણે બૂમ પાડી રૂસ્તમાં” એ બુમ સાંભળતા કામ કરતી હશે. આપણી, આપણા જખમૌની અને યુદ્ધની જ સોરાબ સ્તબ્ધ થઈ ગયો, ખચકાયો, એક ડગલું પાછળ તો તેને કલ્પનાય નહી હોય.’ ખસી ગયો અને કવચ જેવી તેની ઢાલ તેના હાથમાંથી છૂટી સીરાબ રોષપૂર્વક ઉત્તર આપે છે: “કોણ છે તું જે મને ગઈ અને, તે સાથે, રુરતમનો ભાલો તેની પાંસળીઓમાં ખૂંપી અસત્યવાદી ગણે છે ? મરતા માણસના હોઠ ઉપર સત્ય વસ ગયો..
છે અને અસત્યથી તો હું જીવનભર બાર ગાઉં દૂર રહ્યો છું. હું રુસ્તમ. હવે કટાક્ષ કરે છે: “સોરાબ, તું માનતો હતો કે હું તને કહું છું, જો મારા હાથ ઉપર અંકિત કરવામાં આવેલી આ આજે એક ઈરાની, ઉમરાવને હણી શકીશ, અથવા તો. રૂસ્તમ મુદ્ર. મારી માતા જે બાળકને જન્મ આપે તેના હાથ ઉપર પોતે તારી સાથે યુદ્ધ કરવામાં આવશે, પણ મૂર્ખ, તું જ હણાયો અંકિત કરવા આ મુદ્રા રુસ્તમે જ તેને આપી હતી.” છે અને તેય એક અજાણ્યા માણસના હાથે.”
આ સાંભળીને રૂસ્તમના ગાલ ઉપરથી લોહી ઊડી ગયું, સોરાબ નિર્ભીક ભાવે ઉત્તર આપે છે: ‘તું અજાણ્યો છે તેનાં ઘૂંટણ ધ્રુજી ગયાં અને તેણે શુષ્ક સ્વરે કહ્યું: સોરાબ, એ ખરો, પણ તારી, દાહક બડાશ વ્યર્થ છે. તેં મને નથી હો, મુદ્રા એવી સાબિતી છે જે ખોટી હોઈ શકે જ નહીં. તું એ રૂસ્તમે મને હણ્યો છે અને પિતૃભક્ત હદર્યો. હું તને કહું છું- જો બતાવે તો તું રૂસ્તમનો પુત્ર ખરો.’ મારે તારા, જેવા. દશ સાથે લડવાનું હોત અને હું આ પહેલાં સોરાબ જેનું માથું અને જેની પાંખો બાજ પક્ષીનાં માથા, હતો. એવો હોત તો, એ દશ હણાઈને અહીં પડ્યા હોત અને હું અને પાંખો જેવા હોય છે અને જેનું શરીર સિંહના શરીર જેવું ત્યાં ઊભો. હોત, પણ પેલા પ્રિય નામે મારો હાથ ધ્રુજાવી દીધો હોય છે એવા એક કાલ્પનિક પક્ષીની આકૃતિ જેવી આછા અને, હું કબૂલ કરું છું, તારામાં કંઈક એવું છે જે કોઈ અકથ્ય લાલ રંગમાં પોતાના હાથ ઉપર અંકિત કરવામાં આવેલી મુદ્રા ભાવથી, મારા હૃદયને આકુળવ્યાકુળ. કરે છે, એ કંઈકે જ મારા બતાવીને પૂછે છે: “બોલ, આ નિશાની રૂસ્તમના જ પુત્રની કે હાથમાંથી ઢાલ પાડી નાખી અને તારો. ભાલો એક નિઃશસ્ત્ર કોઈ બીજા માણસના પુત્રની?’ શત્રુની પાંસળીઓમાં ખૂંપી ગયો. હવે તું મારા ભાગ્ય ઉપર રૂસ્તમ એ મુદ્રા સામે તાકી તાકીને જોયા કરે છે. પળવાર કટાક્ષ કરે છે. પણ નિર્દય માણસ.' સાંભળ અને સાંભળીને નિઃશબ્દ થઈ જાય છે અને પછી એક હૃદયભેદક ચીસ પાડે છે: ધ્રુજી જા. પરાક્રમી રુસ્તમ મારા મૃત્યુનું વેર લેશે. જેમને હું આ “ઓ છોકરા, તારો પિતા !” આટલું બોલતાં રુસ્તમનો અવાજ જગતમાં બધે ખોળું છું તે મારા પિતા મારા મૃત્યુનું વેર વાળશે ઉંધાઈ ગયો, તેને પોતાની આંખો આગળથી એક કાળું વાદળ અને તને પાઠ ભણાવશે.’
પસાર થતું જણાયું, તેને ચક્કર આવ્યાં અને તે જમીન ઉપર મરવા પડેલા સોરાબને રુસ્તમ હજુય ઓળખી શકતો નથી. ઢળી પડ્યો. તે શંકાશીલ ભાવે અને શુક સ્વરે કહે છે: “પિતાઓ અને વેર સોરાબ ખસતો ખસતો રૂસ્તમ પાસે જાય છે અને ધ્રુજતી લેવાનો આ કેવો લવારો છે? રુસ્તમને પુત્ર હતો જ નહીં.’ આંગળીઓથી વહાલ કરતો રુસ્તમના ગાલ પસવારે છે જેથી
સોરાબ ક્ષીણ સ્વરે ઉત્તર આપે છે: “હા, હતો, અને હું જ રૂસ્તમમાં ચેતન આવે. સોરાબનો પ્રયત્ન સફળ થાય છે. એ ભુલાઈ ગયેલો પુત્ર છું, મારા મૃત્યુના સમાચાર એક દિવસ સચેતન થયેલો રૂસ્તમ જેવી પોતાની આંખ ઉધાડે છે અવશ્ય મારા પિતાને મળશે, રૂસ્તમને મળશે, એ જ્યાં બેઠા તેવી જ તે ત્રાસથી પહોળી થઈ જાય છે. તે પોતાના હાથમાં હશે- હું નથી જાણતો કયાં, પણ અહીંથી દૂર દૂર ક્યાંક-ત્યાં ધૂળ લે છે, એ ધૂળ, પોતાના માથામાં અને પોતાના વાળમાં તેમને મારા મૃત્યુના સમાચાર મળશે, એ સમાચાર તેમના નાખે છે. એ જ ધૂળથી તે પોતાની દાઢી ભરી દે છે. તેને એવી. હદયને વીંધી નાખશે અને ક્રોધથી ઉત્તેજિત થઈને તે તત્કાળ તીવ્ર તાણ આવે છે. તે તેની છાની ધજા ા ય છે. તે એવો શસ્ત્રસજ્જ થઈ જશે અને ત્રાડ પાડીને તારા ઉપર વેર લેવાનો
ડૂસકાં ખાય છે કે તેનું ગળું રૂંધાઈ જાય છે, એવો હતાશ થઈ નિર્ધાર કરશે. બિહામણા માણસ, જરા વિચાર કર, પોતાના જાય છે કે તે પોતાની તલવાર મ્યાનમાથી કાઢે છે જેથી પોતાના એકના એક પુત્રના મૃત્યુનું તે કેવું વેર લેશે. ઈશ્વર કરે ને તેમનું એ દુઃખ જોઉં ત્યાં સુધી હું જીવતો રહી શકું ! પણ મને મારા
સોરાબ રૂસ્તમનો ઇરાદો સમજી જાય છે અને સૌમ્ય સ્વર પિતાની એટલી દયા નથી આવતી જેટલી મારી માતાની
કહે છેઃ “પિતા, આપના જીવનનો અંત લાવવાનો વિચાર આવે છે જે પોતાના વૃદ્ધ પિતા. સાથે આઝરબૈજાનમાં રહે છે,
છોડી દો, આજે હું મારા જન્મ સાથે જ દેવલોકમાં વિધાતાએ જે મને, સોરાબને, યુદ્ધમાં વિજેતાઓને મળતા લાભો અને
1 લખી રાખેલું મારું ભાગ્ય ભોગવું છું અને આપ તો એ દેવલોકના પ્રતિષ્ઠા સાથે યુદ્ધ પૂરુ થયા પછી તાક્તરોની છાવણીમાંથી પાછો ફરેલો નહીં જુએ. એ તો આદિમ જાતિમાંથી આદિમ
અજાણતાં સાધન થયા છો. મેં આપને પહેલાં જોયા ત્યારે જ જાતિમાં ફેલાતી જતી એક ઘોર અદ્દા સાંભળશે અને ત્યારે
'મારું હૃદય જાણી ગયું હતું કે આપ રુસ્તમ છો અને આપનું એ બિચારી જાણશે કે સોરાબ હવે પોતાનાં નેત્રોને આનંદ
હૃદય પણ જાણી ગયું હતું કે હું સોરાબ છું. પણ આપણાં નહીં આપે, એ તો ક્યાંય દૂર કોઈ નદીના તીરે એક અજાણ્યા
હદયોની આ પ્રેરણાઓને નિયતિએ પોતાની લોખંડી એડી
નીચે ચગદી નાખી. એ નિયતિએ જ આપણી વચ્ચે સંઘર્ષ શત્રુ સાથે લડતાં મૃત્યુ પામ્યો છે.'
કરાવ્યો અને નિયંતિએ જ મને મારા પિતાના ભાલા ઉપર પોતાની માતાનો અને પોતાના સંભવિત મૃત્યુની વિચાર ફેંકયો. પણ જવા દો આ બધી વાતો. મને મારા પિતા મfથા. દાં યોગ. જો કે એ કે 50, " એ. ' . . . . .
મૃત્યુનું
તો રહી શકેમારી મા છે. કઠી દો,
ભાગ્ય ભી