Prabuddha Jivan 2000 Year 11 Ank 01 to 12 - Ank 02 is not available

SR No.: 525985
Original Sutra Author: N/A
Author: Ramanlal C Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2000
Total Pages: 130
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 12 MB

Page 40

કરીશ, પણ તારી રાખે છે, હું
સંબંધના પરિણામે જાણે અધ વિના જેથી કોઇ
?
માણસો ભાગી જાય છે
પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧૬-૫-૨૦૦૦ વિધિના લેખ
પ્રો. ચી. ના. પટેલ કોઈ પિતાના હાથે અજાણતાં પોતાના પુત્રનો વધ થાય એ ઈરાની સૈનિક તેને કહે છે: ‘તો, ઓ રૂરતમ, લોકો શું કરો. વિધિના લેખ જ ને ?!
સોરાબે વીરમાં વીર કોઈ ઈરાની સૈનિકને પોતાની સાથે દ્વંદ્વયુદ્ધ આવી એક કથા ૧૯મી સદીના અંગ્રેજ કવિવિવેચક મૅચ્ય કરવાનું આવાહન આપ્યું છે અને તું તારું મોં સંતાડે છે. જો તું આર્નલ્ડના ‘સોરાબ અને રૂસ્તમ' એ શીર્ષકથી ૧૮૫૩માં પ્રસિદ્ધ સોરાબ સાથે દ્વંદ્વયુદ્ધ કરવા તૈયાર નહીં થાય તો લોકો કહેશે કે થયેલા કાવ્યનો વિષય છે. એ કાવ્યમાં રૂસ્તમ નામના એક કોઈ વૃદ્ધ કંજૂસની જેમ સુરતમ પોતાની કીનિ સંઘરી રાખે ઈરાની ઉમરાવના હાથે પોતાના અનૌરસ પુત્ર સોરાબનો વધ છે.’ થાય છે.
આ મહેણાથી શરમાઈને રૂસ્તમ એ સૈનિકને કહે છે: “ચાલ, વિધિના લેખની આ કથાનો સંદર્ભ એવો છે કે તમને ઈશ તું જોશે કે રૂસ્તમ પોતાની કીર્તિને કેવી રીતે સંઘરી રાખે છે, હું પૂર્વેની ૬ઠ્ઠી સદીમાં આઝરબૈજાન નામના પ્રદેશમાં કંઈ જાતિના સોરાબ સાથે ઢેઢયુદ્ધ કરીશ, પણ તે મારું નામ જણાવ્યા એક રાજાના કોઈ સામંતની તહર્મિના નામની પુત્રી સાથે અવૈધ વિના જેથી કોઈ કહી શકે નહીં. કે, રુસ્તમે એક મર્ચ માણસ સંબંધ થાય છે અને એ સંબંધના પરિણામે તહમિના એક સાથે ઠંદ્વયુદ્ધ કર્યું હતું.’ પત્રને જન્મ આપે છે, પણ તે રૂસ્તમને જણાવે છે કે પોતે એક સોરાબને પોતાની સામે આવતો જોઈને રુરતમના હૃદયમાં પુત્રીને જન્મ આપ્યો છે, તે એવી આશંકાથી કે જો રુસ્તમ ઊંડી કરણી ઊભરાય છે, એવો નાજુક યુવાન સૌરાબ દેખાતા જાણે કે પોતે પુત્રને જન્મ આપ્યો છે તો તે એ પુત્રને પોતાની હતો. તે સોરાબને કહે છે: “સોરાબ, તું મૃત્યુને ભેટવા કેમ છે પાસે બોલાવી લઈને તેને શસ્ત્રોની તાલીમ આપે અને કદાચ છે? સંઘની સેના છોડીને મારી સાથે ઈરાનમાં આવી અને મારા કોઈ યુદ્ધમાં તેનું મૃત્યુ થાય.
પુત્ર જેવો થઈને રહે. ઈરાનમાં તારા જેવા વીર યુવાનો નથી.’ આર્નલ્ડના ઉપરોકત કાવ્યમાં તહમિનાનું નામ નથી પણ રસ્તમનાં આ વચનો સાંભળીને સોરાબનાં હૃદયમાં આશા. કાવ્યના શીર્ષકમાં જે સોરાબનો ઉલ્લેખ છે તે જ તમિનાનો ઉત્પન્ન થાય છે. તે દોડીને રૂસ્તમનો હાથ પકડી લે છે અને કહે પુત્ર.
આ છે: “બોલ, તું સુરતમ નથી? કહે, તું સાચે જ રુસ્તમ નથી.’ યુવાન વયે સોરાબને તહમિના પાસેથી જાણવા મળતાં કે રૂસ્તમ ઉત્તર આપે છે: ‘ઊભો થા, અવિચારી છોકરા. તું પોતે રૂસ્તમનો પુત્ર છે, તેને પોતાના એ પિતાને મળવાની
રુસ્તમ. સાથે જ કંઠયુદ્ધ કરવા ઇચ્છે છે? પણ તું જાણે છે, ઈચ્છા થાય છે, અને એ ઈચ્છાથી તે, ત્રણેક મિશ્ર જાતિઓના રૂસ્તમનું મોં જોઈને જ માણસો ભાગી જાય છે. જો આજે સંઘની સેના અને ઈરાનની સેના વચ્ચે યુદ્ધ થવાનો સંભવ રૂસ્તમ તારી સામે ઊભો હોત તો તું. તેની સાથે દ્રઢયુદ્ધ કરવાની, જણાતાં, સંઘની સેનામાં એક સૈનિક તરીકે ભરતી થાય છે, વાત જ ન કરત.’ તે એવી આશાથી કે યુદ્ધમાં પોતે વીર રૂસ્તમના પુત્રને શોભે
સોરાબ ઊભો થઈને ગર્વપૂર્વક ઉત્તર આપે છે: ‘હું કાંઈ એવા પરાક્રમો કરી શકશે જેથી ખુશ થઈને રુસ્તમ પોતાને છોકરી નથી કે માત્ર શબ્દો સાંભળીને ફિક્કો પડી જાઉં, પણ આવકારશે.
તે સાચું જ કહ્યું- જો રુસ્તમ આજે મારી સામે ઊભો હોત, તો સંઘની સેના અને ઈરાનની સેના વચ્ચે યુદ્ધ શરૂ થાય તે તો. હું તેની સાથે દ્વંદ્વયુદ્ધ કરવાની વાત જ ન કરત. પણ પહેલાં સોરાબ સંધની સેનાના સેનાપતિને મળવા જાય છે રસ્તમ તો અહીંથી ક્યાંય દૂર છે અને આપણે અહી ઉભા અને એ બે વચ્ચે આ મતલબનો સંવાદ થાય છે
છીએ, ચાલ, શરૂ કર, તું કદાવર, બિહામણી. અને, હું જાણું સેનાપતિઃ ‘તું કોણ છે? હજુ પરોઢેય થયું નથી. કહે, કંઈ છું, યુદ્ધોમાં કસાયેલો છે, જ્યારે હું તો યુવાન જ છું.’ સમાચાર છે?’
સોરાબને ઉત્તર આપ્યા વિના રુસ્તમે પોતાનાં ભાલો જો.રથી. સોરાબઃ ‘તું મને ઓળખે છે ? હું સોરાબ. હજુ સૂર્યોદય ફેંક્યો, રૂસ્તમના ખભેથી એ ભાલો પોતાની તરફ આવતાં. થયો નથી અને શત્રુઓ ઊંધે છે, પણ મને ઊંઘ નથી આવતી. જોઈને સોરાબ કૂદીને એક બાજુ ખસી ગયો અને પેલો ભાલો. આખી રાત હું જાગતો પડી. રહ્યો છું. સાંભળ, હું તને મારા રેતીમાં ખૂંપી ગયો. રુસ્તમે હવે પોતાની ગદા પકડી લીધી. હદયની ઈચ્છા કહું છું. તે એ છે કે મારે મારા પિતા રુસ્તમને અને એ ગદા ઊંચી કરીને એક ફટકો માર્યો, પણ વળી સીબ મળવું છે. આજ સુધી હું તેમને મળી શક્યો નથી, તો હું ઇચ્છું કુદીને એક બાજુ ખસી ગયો, ફુરસ્તના હાથમાંથી ગદા ધડ છું કે આજે આ બે સેનાઓ વચ્ચે યુદ્ધવિરામ હો અને હું વીરમાં દઈને જમીન ઉપર પડી અને રુસ્તમ પોતેય ચૂંટણભર થઈ વીર કોઈ ઈરાની સૈનિકને મારી સાથે દ્વંદ્વયુદ્ધ કરવાનું આવાહન ગયો. આપું. જો હું વિજયી થઈશ તો મારા પિતા રુસ્તમ અવશ્ય એ. રસ્તમની આવી સ્થિતિમાં સૌરાબ તલવારના એક ધાથી. જાણશે. અને જો હું પરાજય પામી. તો, મૃત્યુ પામેલા માણસને તેને પૂરી કરી શક્યો હોત, પણ સોરાબ તો રૂસ્તમની સામ. નથી કોઈની જરૂર રહેતી કે નથી એ કોઈનો સગો હોવાનો તાકીને જ એ છે. હસે છે અને રરતમ જ્યાં ધંટણર્ભર થઈને દાવો કરતો.”
પડ્યો હતો એ સ્થળેથી વિનયપૂર્વક આઘો જાય છે અને પછી. સેનાપતિઃ “સોરાબ, તારું હૃદય અશાન્ત છે. જે પિતાને તે તે રૂસ્તમને કહે છેઃ “ચાલ, ઊભો થા, ઊભો થા, રોષ ન કર, 'ક્યારેય જોયા નથી એ પિતાને કેંદ્વયુદ્ધ કરવાનું સાહસ કરીને હું પણ ગુસ્સે નથી થયો, ના હું તને જોઉં છું ને મારું હૃદય નિર્વેર મળવા તું કેમ ઇચ્છે છે? પણ જા, સિંહના બચ્ચાને કોણ રોકી થઈ જાય છે, તું કહે છે તું રુસ્તમ નથી, ભલે, તો તું એવો કોણ શકે?
એ છે જે મારા હૃદયને આમ સ્પર્શી શકે છે? હું છું તો છોકરો. જ, સેનાપતિ સંઘની અને ઈરાનની સેનાઓ વચ્ચે ઊભો રહીને પણ મૈય લડાઈઓ જોઈ છે, છતાં. મારા હૃદયને આવો સ્પર્શ કહે છેઃ “સાંભળો, આજે આ બે સેનાઓ વચ્ચે યુદ્ધવિરામ હો, આ પહેલાં ક્યારેય નહોતો થયો. હૃદયની આવી કોમળતા દેવી અને વીરમાં વીર કોઈ ઈરાની સૈનિક સોરાબ સાથે દ્વંદ્વયુદ્ધ પ્રેરણા હશે? ઓ વૃદ્ધ યુદ્ધવીર, ચાલ આપણે આ દૈવી. કરે.’
. પ્રેરણાઓને વશ થઈએ, આપણા ભાલાઓ આ જમીનમાં ાથે ટ૮ ડી શકે એવો વી; હાની મા દાટી દઈએ અને પરસ્પર સુલેહ કરીએ. તું મને રુસ્તમનાં પરાક્રમો
બાળ કહી સંભળાવજે.'
' રુસ્તમ છે, પણ ઈરાનના રાજાએ તેની અવગણના કરી હોવાથી કહી
સાનિક તરીકે ભરતી થાય છે સુરતમ તારી સાથે
વીર અને આ બે સેનાઓને મળી રાકયો પિતા મને એમાં પી ગયો. આપ. ઈરાની સૈનિકને મારી આ યુદ્ધવિરામ હો અને ઇર ફુદીને એક જશે અને એજય થઇશ તો પા તયુદ્ધ કરવાનું વીરમાં એક બાજુ પર