________________
૧-૧૧-૭૮૯-ત. ૧૬-૧૧-૮૯
પ્રબુદ્ધ જીવન:
પણ મનમાં તે અંકાઈ જ જાય.
- શ્રી વજુવામી વિહાર કરતાં કરતાં પાટલીપુત્ર નગરમાં વજીનો જન્મ થયા પછી તે એવું રડે છે, એવું રડે છે પધારે છે. ત્યારે ત્યાં રાજા તેમની સામે જાય છે. તેનું વર્ણન કેમે કરીને છાનું રહેતું નથી. એ પ્રસંગે વ્યતિરેકથી-- કે “કહાવલી'માં આ રીતે મળે છે : કારાત્મક રીતે રડતાં બાળકને કેમ કરીને છાને રાખી શકાય, તરથ ાયા વરરકાસિમini સોફ સમુદ્દો નિnો, ને છાને રાખવા શું શું ઉપાય કારગત નીવડે તે બતાવ્યું क्यासमिसाहूणो य अइसयरूवधारिणो बहु विदेहि सहिए दळूण राया : હાલરડાં જેવું કાંઇક ગાવાથી દૂધ કે એવાં કે भणह-किमेसो वयरसामी (साहू) अम्हे तस्स सीसा, तओ पुणो पुणों મકડાં બતાવવાથી, ઘેડિયામાં હીંચકા ખવરાવાથી, કાલાઘેલાં रांया पुच्छतो ताव गओ जाव पच्छिम विद तत्य य पविरलसहि ओं ચને બેજવાથી, ખોળામાં રાખી નચાવવાથી મેથી સીટી વિકો દon ૨ વૈવિધ્યો 1 '' -' ' '' :રવું વગાડવાથી અને મરતક, ગાલ ચૂમી વહાલ વાવવાથી " આ વણનને તેઓ પિતાની આગવી શૈલીમાં ચિત્રાત્મક ને છાનું રાખી શકાય. કેવી મઝાની વાત છે ! " - "
રીતે રજુ કરે છે: ' '' , ' ' ' '' '' - - - પછી બીજે એક સુંદર પ્રસંગ લખે છે -
શ્રેરવા ૨ વઝાયાન્ત, વgિ gifa 1 - - - : , , , વજન મામા - સુનન્દાને ભાઈ આય શમિતસૂરિજી
तत्काल संपरीवारों, भ्यगादृश्यया गरिछया ॥ २५२ ॥
તથત% વધ્ય ગ્રંન્ટોનમતાન માનની= 1 -- હારાજ અને બ્રહ્મદીપી શાખાવાળા સાધુના પ્રસંગે એક
. . , ' :
૨issnછતો ના ગમાન ઉંદર વાત લખી છે. આ તાપસ પાલેપ કરીને કન્યા અને
તા:શિશ ' ' * * : ણિ નામની બે નદીઓ ઉતરીને આવે છે તે બાબતને
इंढवा तास्तु निदध्यौं च. सर्वेऽमीधुतिशालिनः । વિજ્ઞાન કહ્યું છે.
સર મધુ%ા1 : સર્વે વિરમુણા : || यथा हयकाल पुष्पादि, दर्शित कौतुकावहम् ।
સર્વે પ્રિયંવદ્યા : સર્વે જળાશાળા : તવૈતા િવિજ્ઞાન, ન તપ તિરિટી | ૮ ||
સપ સમતામાન , સર્વે મમતોહિતા':
को नाम दबावामीति, न जानामि करोमि किम् । છે. અહીં એમણે જે વિજ્ઞાન શબ્દ વાપર્યો છે તે યાનપાત્ર
सएब भगवानादौ वन्द्यो गच्छत्य नायक : ॥ २५६ ॥ છે. જેમાં કાર્ય-કારણ ભાવ જાણી શકાય તે વિજ્ઞાન અને તે આ પાંચ ક વાંચતા આપણે જ જાણે નગરની બહારનાં ગન્ન આધારિત છે. ત્યારે શકિત આન્તરબળ
ચાર રસ્તે ઉભા છીએ અને ચારે તરફથી સાધુઓના વૃન્દના માત્માધારિત હોય છે.
વૃન્દ આવતા જોઈએ છીએ એવું લાગવા માંડે છે એટલું જ પછી અંક બદલાય છે : દ્રશ્ય બદલાય છે. એક પ્રસંગ નહીં એ સાધુ બહારની આકૃતિથી પણ કેવા સેહામણું લાગે પાવે છે. વજ રાજસભામાં ઉભા છે. વજની ઉંમર છે ત્રણ છે તે જોતાં જ રહીએ એવું ચિત્ર દેરી દીધું છે. અન્ય
છે. એક બાજુ સુનંદા માતા છે, બીજી બાજુ આચાર્ય કિતથી સાધુ કેવા હોવા જોઈએ તે પણ. આના દ્વારા બતાવી હારાજ સાહેબ સહિત સકલ શ્રી સંધ છે. ત્યારે આવા દીધું છે ને ! પના બાળકના મનમાં જે વિવેક-રત્નદીપની અજવાળાં કેટલીક પ્રાસંગિક ઉકિતએ તે નયન દ્વારા એક જ વાર થરાયાં છે તેનું વર્ણન મઝાનું છે.
ઝીલાય અને કાયમ માટે મન-મેએ રમતી થઈ જાય તેવી છે. - 'માતાની ઉપર દયા કરીને જે હું સંઘની ઉપેક્ષા કરીશ કાગળમાં તે કેટલી લખું ? છતાં બે-ત્રણ લખ્યા વિના રહી કે મારે સંસારે વધી જશે. અને બીજી વાત આ મારી શકું તેમ નથી તા ધન્ય છે, હળુકમી છે. તેથી એ દીક્ષા ગ્રહણ કરશે જ.
શ્રી ભદગુપ્તસૂરિજી મહારાજ પાસે દશ પૂર્વ ભણવા ગુરુની ઉપેક્ષા થોડા વખત માટે જ અળખામણી લાગશે.’ મહારાજ મેકલે છે ત્યારે. ‘તય સંનિદ્રિતા સસ્તુ સૌથ!
દીર્ધદશા વિચાર વજે કર્યો કેવું ઉચિત મનેમ ધન છે. શાસનદેવતા” આ શબ્દમાં આશીર્વાદ આપે છે, કેવા ल्येयवाल्यप्रतिभायुतायतम : श्रीव जायशुत्तमाय ॥
વાસનીતરતાં હૃદયની ભાષામાં અપાયેલા આશીર્વાદ છે. એક ખાનગી વાત કરું 1 શ્રી હેમચન્દ્રાચાર્ય મહારાજે
સાથીજી મહારાજ શ્રાવિકા પાસે થી જ 1 ગુણગાન કરે છે iાવર'ને આધારે જ આ કથા લખી છે. રામેય આવા ની “ના મૂઢ ત્રિવતે ક્રિશ્ચિતૂની પ્રતિજ્ઞા હોય છે જ.
રાયાયાવરથ#સમ કુળ દિ, ગુvda: ” .. ની આચાર્યશ્રી કવિ છે. અને કવિની એક વ્યાખ્યા એ ગુરુ મહારાજના ગુણોનું ગાન સ્વાધ્યાય અને આવશ્યક શું છે કે પરનુદ્દતિરછાયા કવિ માત્ર છાયા જ લે છે જેટલુ જ લાભદાયી છે. આ ઉકિત કેવી મઝાની છે, નવું જ ગપુરણી પિતાની કરે. પ્રાણ પણ પિતે પૂરે.
અજ્વાળું પથરાય છે. આના મનનથી. અને છેલ્લે પાટલીપુત્ર અહીંના તમામ વર્ણનના સગડ 'કહાવલી’માં મળે છે. હા,
નરેશને શ્રી વજસ્વામીના દર્શન–દન -શ્રવણથી જે અનુભૂતિ - અડધી લીટી હોય, એક લીટી હોય અને એનાથી અહીં
થઇ તેવી જ અનુભૂતિ મને પણ શ્રી સ્વામીના ચરિત્ર ડા જ શબ્દોના લસરકે સરસ રીતે ચેટડૂક ચિત્ર દેરી દે.
વાચનથી થઇ છે તેથી એ રાજાની ઉકિતની નીચે મારી શહી. આપણે જોયા જ કરીએ. આખા ચિત્રને માટે બે -ત્રણ
કરીને આ લાંબે પત્ર પૂરો કરીશ દ તે બહુ થઈ ગયા જયંત પાઠકની પેલી પંકિત છે કે
मम गात्रं च नेत्रे च श्रोत्रं चागु कृतार्थताम् ॥ .. એક લસરકે ઊગી નીકળ્યા. જ ગમ જંગલ ઝાડ;
મારું શરીર તંત્ર ને કાન, આજે તે સફળ થયા.
હા, આ પત્ર વાંચીને તમને પણ આ ચરિત્ર વાંચવાની ટપકે ટપકે ફૂટી નીકળ્યા, ધરતી પરથી પડાડ.
ચાનક લાગી એ જાણીશ ત્યારે મન ટાઢક વળશે બસ અસ્સલ એવું જ તેઓ કરે છે. એ વાત ઉદાહરણ , સાતામાં છે? મન ભરીને પત્ર લખજે.
, થે જ કહું તે મઝા આવશે.
. અજ, પ્ર.ની સ્નેહસિકત વન્દના, : , ' , એજ. પ્ર.ની હરિ,