Prabuddha Jivan 1989 Year 50 Ank 17 to 24 and Year 51 Ank 01 to 16 - Ank 05 and 16 is not available

SR No.: 525974
Original Sutra Author: N/A
Author: Ramanlal C Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1989
Total Pages: 292
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 32 MB

Page 165

3
ત, ૧-૫૮૯ તા. ૧૬-પ૮૯
•
પ્રબુદ્ધ જીવન : સુવર્ણ જયંતી વિશેષાંક
સંઘના સાઠ વર્ષ
શાંતિલાલ ટી. શેઠ આજથી છ દાયકા પહેલા સમગ્ર રાષ્ટ્ર પરતંત્રતાની રતિલાલ ચીમનલાલ કેડારીએ સુકાન સંભાળ્યું. ધૂસરીથી જકડાયેલું હતું અને જાણે અંધકારયુગ ચાલતે છે. આ સંસ્થાની સ્થાપના વખતે જે મુખ્ય ઉદ્દેશે રાખવામાં હોય એવી પરિસ્થિતિ પ્રર્વતતી હતી. જાગૃતિનું નામ નિશાન
આવ્યા હતા તેમાં નીચેના મહત્ત્વના ઉદેશેા હતા. ન હતું એવી પરિસ્થિતિને પલટાવવાના ભગીરથ પ્રયત્નના શ્રીગણેશ પૂજય મહાત્મા ગાંધીએ માંડયા હતા. ત્યારે જૈન સમાજની
(૧) મુખ્યત્વે કરીને જેની ધાર્મિક, આર્થિક અને પરિસ્થિતિ પણ સંતોષકારક ન હતી. આવી પરિસ્થિતિમાં
સામાજિક ઉન્નતિના ઉપાયે રાષ્ટ્રહીત સાચવીને જવા યુવકોએ અને તેના સંગઠ્ઠનેએ સંઘર્ષ દ્વારા સ્થિતિચુસ્ત
અને અમલમાં મૂકવા. પરંપરાગત જીવનમાં પરિવર્તન લાવવાના પ્રયત્નો શુભાર ભ (૨) રાષ્ટ્રીય પ્રવૃત્તિઓમાં બને તેટલો સહગ આપવો કર્યો હતો. આ અરસામાં સાધુઓના શથિલાચાર, બળદીક્ષા અને જૈન સમાજમાં રાષ્ટ્રીય ભાવના ખીલે તેવા પગલા લેવા. અગ્યદીક્ષા, જુનવાણી સામાજિક રીતરીવાજો અને રાષ્ટ્રવિરોધી
. છેલ્લા સાઠ વર્ષના ગાળામાં સમગ્ર સમાજમાં તેમ જ 'કેમી માનસ સામે સંગઠીત બનીને કાર્ય કરવાના આશયથી
સંસ્થાના બંધારણની રચનામાં તેમ જ કાર્યપ્રવૃત્તિઓમાં ઈ. સ. ૧૯૨૮ની આખરમાં અને ઈ. સ. ૧૯૨૯ની શરૂ
આમૂલ પરિવર્તન આવી ગયું છે, આમ છતાં પણ રાષ્ટ્રહિત આતના ગાળામાં સમાનલક્ષી જૈન યુથ સિન્ડીકેટ તથા મુંબઈ
સાથે મેળ મેળવીને શકય તેટલી જૈન સમાજની સેવા કરવી, જેન યુવક સંધ એમ બે સંસ્થાની નાના પાયા ઉપર સ્થાપના
રાષ્ટ્રીય પ્રવૃત્તિને શક્ય તેટલે વેગ આપવ, વિચાર સ્વાતંત્ર્યના થઈ હતી તા. ૨૫-૧૧-૧૯૨૮ના રોજ શ્રી હીરાલાલ રામ
ઉગ્ર પક્ષકાર રહેવું, જેને સમાજના ઐક્યનું સતત પોષણ ચંદ મલબારી, શ્રી અમૃતલાલ વાડીલાલ શાહ, શ્રી
અને સમર્થન કરવું, દાનની દિશા બદલાવવા તરફ સમાજનું રતિલાલ ચીમનલાલ કોઠારી, શ્રી દલપતભાઈ ભુખણદાસ
વારંવાર ધ્યાન ખેંચતા રહેવું અને જનતાની શક્ય તેટલી ભણશાલી, શ્રી ચીમનલાલ મેહનલાલ શાહ, શ્રી કીર્તિલાલ
સેવા કરવી – આટલે સંઘની પ્રવૃત્તિને મૂળ ઉદ્દેશ રહ્યો છે. ભણશાલી, શ્રી મેહનલાલ દીપચંદ ચોકસી વગેરેના પ્રયત્નોથી જન યુથ સિન્ડિકેટની સ્થાપના થઈ હતી. અને તૈયાર થયેલા.
એ નેધવું આવશ્યક છે કે સ્થાપનાના વર્ષથી એકાદ બંધારણ અનુસાર ઉપપ્રમુખ તરીકે શ્રી પરમાનદ કુંવરજી દાયકા પછી બંધારણમાં થયેલા ફેરફારોથી સંઘ હવે માત્ર કાપડિયા (પ્રમુખની જોગવાઇ બંધારણમાં ત્યારે ન હતી), શ્વેતામ્બર મૂર્તિપૂજક સમાજને બદલે સમગ્ર સમાજનું પ્રતિમંત્રી તરીકે શ્રી રતિલાલ ચીમનલાલ કેદારી અને શ્રી નિધિત્વ કરતે થે. ચીમનલાલ મોહનલાલ શાહ તથા કપાધ્યક્ષ તરીકે શ્રી
સંધને ઉદેશ જૈન સમાજમાં વૈચારિક ક્રાંતિ પેદા કરવાને હીરાલાલ રામચંદ મલબારીએ આગેવાની લીધી હતી.
હોવાથી શ્રી જમનાદાસ અમરચંદ ગાંધીના વ્યવસ્થાપકપદે - એ જ રીતે તા. ૩-૪-૧૯૨૯ ના એક પરિપત્રથી
અને તંત્રી તરીકે તા. ૩૧-૮-૧૯૨૯ના રોજ મુંબઈ જન શ્રી કમલભાઈ ભુદરદાસ વકીલ, શ્રી ઉત્તમચંદ દેલતચંદ
યુવક સંધ પત્રિકા’ના નામે સાપ્તાહિક શરૂ કરવામાં આવ્યું, બડિયા, શ્રી સી. એન. શાહ, શ્રી ચીમનલાલ મોતીલાલ
જે તા. ૧૧-૮-૧૯૩૧ સુધી નિયમિત પ્રગટ થતું રહ્યું છે પરીખ, ડે. નગીનદાસ જે. શાહે જૈન યુવકેની તા. ૩-૫-૧૯૨૯ના ત્યારબાદ અઢી વર્ષના ગાળા બાદ પ્રબુદ્ધન' એ રેજ એક સભા બોલાવી જેમાં તે ઉપરાંત શ્રી લહેરચંદ
નામથી ફરી સાપ્તાહિક મુખપત્ર શરૂ કરવામાં આવ્યું. જેના ચુનીલાલ કેટવાલ, શ્રી એ. જે. શાહ, શ્રી મોહનલાલ પારેખ, તંત્રી શ્રી રતિલાલ ચીમનલાલ કોઠારી હતા. તેને બે વર્ષના શ્રી ચંદુલાલ ટી. શાહ વગેરે યુવાને ઉપસ્થિત રહ્યા હતા. પ્રકાશન બાદ ‘અમર અરવિંદની વાર્તા સામે સરકાર તરફથી એ સભામાં શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સઘની સ્થાપના વાં લેવામાં આવ્યું અને રૂ. ૬૦૦૦/-ની જામીનગિરીની કરવામાં આવી. અને ડે. નગીનદાસ જે શાલ, શ્રી ઓધવજી સરકારે માગણી કરી. સત્યાગ્રહના એ દિવસોમાં અને દેશભકિતના ધનજી શાહ અને શ્રી પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયાએ સંધના જવાળથી આ રકમ ભરવાનું કેમ ન લાગતા પ્રબુદ્ધ જેનનું મંત્રી તરીકે સુકાન સંભાળ્યું. આ બંને સંસ્થાના સ્થાપકામાં, પ્રકાશન તા. ૯-૯-૧૯૩૭થી બંધ કરવામાં આવ્યું. વળી બંધારણ ઘડવામાં અને અન્ય રીતે આગેવાની ભર્યો ભાગ ત્રણ માસ બાદ તા. ૧-૧-૧૯૩૪ થી તરુણ જેન'ના નામથી ભજવવામાં શ્રી મણિલાલ મેહનલાલ પાદરાકર, શ્રી વલ્લભદાસ પાક્ષિક મુખપત્ર શરૂ કરવામાં આવ્યું તે તા. ૧-૮–૧૯૩૭ કુલાચંદ મહેતા, શ્રી વીરચદ કેવળભાઇ શાહ, શ્રી ચ દુલાલ સુધી ચાલ્યું. ઉપરોકત પત્રિકાઓએ સંઘને હેતુ પાર સારાભાઈ મોદી વગેરે મુખ્ય હતા અનુક્રમે તા. પાડવામાં કરોડરજજુની ગરજ સારી. ૨૭ ૫-૧૯૨૯ અને તા. ૪-૭–૧૯૨૯ના રોજ બને - આજની અતિ લોકપ્રિય પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળાની સૌ સંસ્થાઓની મળેલી સંયુકત સભામાં બંને સસ્થાઓના
પ્રથમ રાષ્ટ્રઆત .સ. ૧૯૩૨માં પંડિત સુખલાલજીની પ્રેરણું એકીકરણને નિર્ણય કરવામાં આવ્યો. અને તેનું નામ શ્રી
અને દોરવણી નીચે થઇ હતી. પરંતુ આ વ્યાખ્યાનમાળા મુંબઈ રેત યુવક સંઘ શખવાનું ઠરાવવામાં આવ્યું. અને
ઇ.સ. ૧૯૩૬થી આજ સુધી નિયમિત રીતે જવામાં આવી મંત્રીઓ તરીકે ડો. નગીનદાસ જે. શાહ, શ્રી ઓધવજી રહી છે. સ ધની આ વ્યાખ્યાનમાળા ઉત્તરોત્તર લેક ધનજી શાહ, શ્રી પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયા, અને શ્રી પ્રિય થતી રહી છે. અને ૫. સુખલાલજી પછી છે.