Page Text
________________
(૧૭૪
પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧-૧ ૯૮
જરોધન સામોન પાકિસ્તાન માં અમેરિકા આગળ વધી
અણુશસ્ત્રોનું સર્જન અને વિસર્જન
વધતું જાય છે તે જોતાં અણુશસ્ત્ર બનાવવાની વિદ્યા એના " (પૃદ્ધ ૧૬૬થી ચાલુ) . .
માટે અઘરી નથી. ચીન પણ વર્ષોવર્ષ લશ્કરી તાકાતમાં નથી. બીજી બાજુ દુનિયાના કેટલાક પ્રગતિશીલ દેશના વૈજ્ઞાનિક પ્રગતિ કરતું રહ્યું છે. ચીનનાં અણુશસ્ત્રોની સામે રક્ષણ પિતાની મેળે પણ અણુશરો બનાવવાની દિશામાં યથાવકાશ મેળવવા ખાતર જાપાનને પણ દુનિયાની એક અણુસત્તા બનવાની જાણકારી ધરાવતા થયા છે. ચીન કે ભારત જેવા દેશે પણ કદાચ ફરજ પડે. રશિયા સામે પ્રતિકાર કરવાની દષ્ટિથી અમેઅણુબોમ્બ બનાવવાની જાણકારી મેળવી લીધી છે. અમેરિકાની રિકા પાકિસ્તાનને અણુશસ્ત્રોની બાબતમાં સક્રિયપણે સજજ કરે સંહાયથી પાકિસ્તાન અણુબેઓ બનાવવાની દિશામાં આગળ વધી તે ભારતને પણ અણુશસ્ત્રોની બાબતમાં આગળ વધવાની રહ્યું છે. આમ અણુશસ્ત્રોની બાબતમાં અમેરિકા, રશિયા, બ્રિટન, ફરજ પડે. મધ્યપૂર્વનાં ઈસ્લામી રાષ્ટ્રમાં જે રીતે સંઘર્ષો કાંસ, ચીન, ભારત, પાકિસ્તાન, ઈઝરાયલ જેવા દેશો પાસે થઈ રહ્યા છે તેનું પણ આવતા બે–ત્રણ દાયકામાં સંશાધન સામગ્રી કે માહિતી છે. આ અણુસત્તાઓ સમય કંઇક વિપરીત પરિણામ આવે. યુરોપીય દેશે રશિયાની સામે જતાં ગરજ પડે ત્યારે પિતાનાં સાથી રાષ્ટ્રોને ગુપ્ત આજે જેટલા સંગઠિત છે, તેટલા આવતી કાલે ન પણ રહે. માહિતી આપી દે તો નવાઈ નહિ. દુનિયામાં કમેક્રમે અણુ સેવિયેત યુનિયન યુરોપમાં પિતાની સરહદ પરના એકાદ બે સત્તાએ જયારે વધતી જશે. ત્યારે કઈ સત્તાનું કરે દેશમાં ઘૂસણખોરી કદાચ ચાલુ કરી દે. લેટિન અમેરિકામાં પણ દિમાગ ફરી જશે તે કહી શકાય નહિ. મધ્ય-પૂર્વનાં કેક દેશ વધુ લશ્કરી તાકાત બતાવે. ટૂંકમાં એકવીસમી સદીના ઇરલામી રાષ્ટ્રો પાસે આવી જાણકારી જલદી ન પહોંચી આરંભના એક—બે દાયકામાં લશ્કરી ભૂહરચનાની દષ્ટિએ જાય એ વિશે રશિયા અને અમેરિકા અને સચિંત રહે છે,. કોઇ નવાં પરિમાણુ-Dimensions ઊભાં નહિ જ થાય એમ કારણ કે ત્યાં દાયકાઓથી સંઘર્ષો અને આંતરિક યુદ્ધો ચાલ્યા અત્યારથી કહી શકાય નહિ. કરે છે અને સત્તાઓની ઊથલપાથલ થાય છે. જ્યારે કઇક ઝનૂની - અયુદ્ધની ગમે તેટલી તૈયારી કરવા છતાં અસ્પૃદ્ધનાં માણસ સત્તા પર આવીને યુદ્ધ ખેલી લેવાનું ગાંડું પગલું ભરી પરિણામે કેટલાં ભયંકર હોય છે તે તે યુદ્ધ કરનારાઓ પણ બેસે તે કહી શકાય નહિ. આપણું ગુજરાતી કહેવત પ્રમાણે જાણે છે. ડાહ્યા અને વિચારશીલ નેતાઓ મૈત્રી અને “હું મરું પણ તને તે રાંડ કરું” એવા આવેશમાં કઈ નાનું શાંતિને વિચાર કરી શકે છે. રશિષા અને અમેરિકા રાષ્ટ્ર આવેશમાં આત્મઘાતક પગલું ભરી બેસે તે તેનું વચ્ચેની અણુશસ્ત્રોની સ્પર્ધા બંને દેશના અર્થતંત્ર ઉપર પરિણામ આખી દુનિયાને ભેગવવાનું આવે. એટલે મધ્યપૂર્વની .. ઘણો ભારે બે નાખ્યા કરે છે અને પરિણામે પ્રગતિશીલ ઈરલામી સત્તાઓ પાસે અણુશસ્ત્રોની ગુપ્ત માહિતી ન દેશ હોવા છતાં પિતાના અર્થતંત્રને ટકાવી રાખવા માટે બને જવી જોઈએ એવી સાવચેતી રખાઈ છે. તેમ છતાં એક વખત મહારાષ્ટ્રોને ઘણી મહેનત લેવી પડે છે, જેની માઠી અસર પાકિસ્તાનને આપેલી માહિતી મધ્યપૂર્વના કેઈ ઈસ્લામી રાષ્ટ્ર દુનિયાના અન્ય દેશની અર્થતંત્ર ઉપર પડે છે. મધ્યમ કક્ષાનાં પાસે નહિ જ પહોંચી જાય એમ વિશ્વાસપૂર્વક કહી શકાય નહિ.
ક્ષેપકાના વિસર્જનથી બંને મહારાષ્ટ્રોને આર્થિક દષ્ટિએ અણુબોમ્બને પહેલે ઉપવેગ અમેરિકાએ જાપાનમાં કર્યો
ઘણી રાહત અનુભવવા મળશે. ત્યાર પછી અણુબોમ્બ બનાવવાની દિશામાં અમેરિકા તે બીજુ વિશ્વયુદ્ધ પૂરું થયાને ચાર દાયકા જેટલો સમય ઘણી પ્રગતિ કરતું રહ્યું છે અને અણુશસ્ત્રના ઉત્પાદનનું વીતી ચૂક્યા છે. સેવિયેત યુનિયન અને અમેરિકાની અણુ એનું કાર્ય સતત ચાલતું રહ્યું છે. સોવિયેત યુનિયને અવકાશમાં શસ્ત્રો માટેની પરસ્પર સ્પર્ધા આજ દિવસ સુધી ચાલ્યા કરી છે; પહેલે ઉપગ્રહ છેડીને દુનિયાને આશ્ચર્યચકિત કરી નાખી બલકે વધતી રહી છે. આધુનિક અણુશસ્ત્રો અને અવકાશી હતી. આધુનિક અણુશસ્ત્રો બનાવવાં કે અવકાશમાં ઉપગ્રહ
સંશોધનના ક્ષેત્રમાં આ બંને દેશ દુનિયાના તમામ દેશમાં છોડવાની યોજના એટલી બધી ખર્ચાળ છે કે નાના દેશને
સૈાથી આગળ નીકળી ચૂકેલા દેશે છે. એ પરવડે નહિ. અમેરિકા અને સેવિયેત યુનિયન એ દુનિયાની શસ્ત્રમાં આ બંને દેશે અવિરત દોડતા રહ્યા છે, પરંતુ બે મેટી પ્રતિસ્પધી મહાસત્તાઓને એકબીજા કરતાં પાછળ રહી - સતત દેડવાને પણ થાક લાગે છે. અત્યારે બંને માટે થાક જવાનું પાલવે નહિ. જે દિવસે એ બે મહાસત્તાઓમાંથી કોઈપણ
ખાવાને સમય આવી ગયો એમ કહી શકાય. એ સમય વધુ એક સત્તા શસ્ત્ર સંશોધનની બાબતમાં ઘણી પાછળ પડી જશે લંબાય અને શસ્ત્રદોટ ઓછી થાય કે બંધ થાય એ માત્ર એમના જ તે દિવસે, દુનિયાનું રાજકારણું અસંતુલ બની જશે અને
હિતમાં નહિ, સમગ્ર વિશ્વના હિતમાં છે. લશ્કર અને યુદ્ધસબંળી સતા નબળી સત્તાને અને તેના સાથીદાર રાષ્ટ્રોને કેવી
સામગ્રીની તૈયારીમાં વિશ્વમાં જે નાણાં ખર્ચાય છે તે માનવરીતે દબાવશે કે કચડી નાખશે તે કહી શકાય નહિ. યુદ્ધ કલ્યાણ માટે ખર્ચાય છે. વિશ્વ નંદનવન જેવું બની જાય. કરવા જતાં પરસ્પર ભયંકર સંહાર થયા વગર રહેશે નહિ.
. જગતના સર્વોચ્ચ સત્તાધીશના મગજ ઉપર આસુરી આવતાં પંદર-પચીસ વર્ષમાં અણુશસ્ત્રની દષ્ટિએ વિશ્વનું સંપત્તિ જ્યારે સવાર થઈ જાય છે અને શસ્ત્રાંધતા માઝા મૂકે છે રાજકારણ અત્યારે છે તેવું જ રહેશે. અને અમેરિકા તથા
ત્યારે આપણા જેવા ઇંતજ પાસે પ્રાર્થના કરવા સિવાય રશિયાનું વર્ચસ્વ છે તેવું ને તેવું રહેશે એમ માની ને
બીજે વધુ અસરકારક બળ રહેતું નથી. તે બંને રાષ્ટ્રોને અને શકાય. લશ્કરી દષ્ટિએ સત્તાઓનું સંતુલન ઘેડું આવું છું "
તેના સર્વોચ્ચ સત્તાધીશેને સદ્બુદ્ધિ સાંપડી રહે એ જ આપણી પણ થાય. જાપાનું લશ્કરી દષ્ટિએ શકિતશાળી બનતું
પ્રાર્થના છે ! જાય છે અને ટેકનોલોજીના ક્ષેત્રે જે રીતે એ આગળ
*
રમણલાલ ચી. શાહ મિલિક : શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંધ, મુદ્રક અને મકર :: શ્રી ચીમનલાલ જે. શાહ, પ્રકાશન સ્થળ : ૩૮૫, સર વી. પી. રોડ, - મુંબઈ ૪૦૦ ૦૦૪. ટે. નં. ૩૫૦૨૯૬ : મુદ્રસ્થાન ; ટ્રેન્ડ પ્રિન્ટસજગન્નાથ શંકર શેઠ રોડ, ગિરગામ, મુંબઈ - ૪૦૦ ૦૦૪
| SR No. | 525973 |
| Book Title | Prabuddha Jivan 1988 Year 49 Ank 17 to 23 - Ank 24 is not available and Year 50 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramanlal C Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1988 |
| Total Pages | 250 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 26 MB |