________________
Regd. No. MH, By / South 54 Licence No. 1 37
વર્ષ : ૪૮ 'કઃ ૧૯
સુબઇ તા. ૧–૨–૮૭
વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૩૦/- ત્રુટક નકલ રૂા. ૧-૫૦
બુદ્ધ જીવન
મુંબઇ જૈન યુવક સલનું પાક્ષિક મુખપત્ર પરામાં એર એલ ૭ ૨૦ ૬ ૧૨
તંત્રી : રમણુલાલ ચી. શાહ આદિવાસીઆના ઉત્કર્ષ માટે
શ્રી. સુખઇ જૈન યુવક અંધ તરફથી સાપુતારામાં આવેલી “ઋતંભરા વિદ્યાપીઠની આશરે ૪૦૦ વિદ્યાર્થિનીઓને માટે ગાદલાં, આશિક, ચાદર, ધાબળા, ટુવાલ, સ્વેટર, જમવા માટેના સ્ટેનલેશ સ્ટીલનાં વાસણા છત્પત્તિ સામગ્રી ભેટ આપવામાં આવી તેના વિતરણના કાર્યક્રમ શ્રી દીપચંદુભાઇ ગાડીના પ્રમુખપદ જીવવાર, તા. ૨૧ મી જાન્યુઆરીએ સવારે દસ વાગે કુંતારામાં યાજવામાં આાવ્યા હતા. મા પ્રસંગે મુખથી સંધ તરાથી સમિતિના સભ્યો, ધતાઓ વગેરે મળી પચાસેક ભાઇ-ભહન ઉપસ્થિત રહ્યાં હતાં. કાર્યક્રમમાં ઋતુંભરા અને પ્રેમપુરી ભાશ્રમના સમર્તા વિદ્યાર્થિનીએ અને તેમના વાલીઓ વગેરે પણ ઉપસ્થિત રહ્યાં હતાં.
શ્રીમતિ પૂર્ણિમાબહેન પવાસા, શ્રી હરિભાઇ ડ્રેસવાલા નગેરેએ મહેમાનની ભ્ભાગતાસ્વાગતા સહિત કાર્યક્રમનું સુંદર ભાયાજન કર્યુ હતુ. વિતરણુંની બધી સામગ્રીની ચીવટપૂર્વક ખરીદી વગેરેની જવાબદારી ખાવી યાજક્ષેાના અનુભવી, અમારી સમિતિના સભ્ય શ્રી જયંતીમાલ પી. શાહે ઉઠાવી શીધી હતી.
શ્રીમતી પૂર્ણિમાબહેન પકવાસા (જેમને બધાં પૂજ્ય દીદી તરીકે માળખે છે) એ કેટલાંક વર્ષ' પડેલાં ઊનાળામાં વિદ્યથિ -નીઓને લશ્કરી તાલીમ ાપવા માટેની શિબિરેનુ આયે જન ચાલુ કર્યું હતું. ક્રમે ક્રમે એમાંથી એમણે આદિવાસી વિદ્યાર્થિ'ની માટે નાના પાયા ઉપર એક વિદ્યાપીઠની સ્થાપના કરી અને ગુજરાત સરકાર તેમ જ અન્ય સસ્થાઓની સહાયથી સાપુતારાના હવા ખાવાના સ્થળે એક સરસ વિદ્યાધામ વિકસાવ્યું. તેમણે તથા તેમના સાથી કાર્ય કરીએ આ યોજનામાં તન, મન, ધૃતથી જે મગ આપ્યા છે. તે અનુમાનીય અને અનુકરણીય છે.
એશિયા અને આફ્રિકાના ધણા દેશમાં આદિવાસીઓનુ` પ્રમાણુ "અહુ મેટું છે. આ બંને ખંડની વસતિ પણ ઘણી ગીચ છે નવા દેશામાં ગરીખીને પાર નથી. કેળવણીના અમવં વિશેષ છે. કરાડા લાકા નહિ જેવી જીવન જરૂરિયાતની વસ્તુઓ સાથે પોતાનુ 'જીવન ગુજારે છે. અનેક લકાને રહેવાને પોતાનુ સારુ ઘર નથી. કેટલાય લેાકા ગાય, ભેસ, ખારી વગેરે પોતાના પાળેલા પશુઓની સાથે જ એક આરડામાં રહે છે. કેટલાયને ખેર્યાંય માઇલ દૂરથી પીવાનું પાણી લાવવું પડે છે.
આધુનિક વિશ્વ સાથે દુનિયાના ધણા આદિવાસીઓના સક અહુ ઓછા છે. કેટલાય આધુનિક વૈજ્ઞાનિક સાધતા તેમના સુધી પડેોંચ્યાં નથી. કેટલાંય ગામેમાં પહોંચવા માટે સડક નથી,
ડુંગર કે જંગલમાં ખાડીઅવળી કડીએ ત્યાં પહેોંચાય છે. તેમના વિસ્તારામાં પગે ચાલીને દૂરના ઊંડાણામાં જઈએ ત્યારે તેમના જીવનની વાસ્તવિક ખ્યાલ આવે છે. એકવીસમી સદીના આરે ભાવેલા વિશ્વના માનવી પ્રાગમ તિહાસિક કાળના સ્માદિ માનવનું જીવન હજુ છવી રહ્યો છે એ જોઇ વિસ્મય થાય છે. કેટલાય ગામેની વસતી પાંચ-સાત ઝુંપડાંથી વધારે નથી, જંગલમાં લાકડાં કાપવા અને ખેતી કરવી એ ખે તેમની આજીવિકાના મુખ્ય સાધના છે, વહેમ અને અજ્ઞાનભર્યુ જીવન તે જીવે છે. સદીઓ જૂના કેટલાય રીતિરવાજો માજ દિવસ સુધી તેઓમાં પ્રશ્ચિત છે. અંધશ્રદ્ધાપૂર્વક વદેવીઓની આરાધના થાય છે. પાતાની આસપાસની વનસ્પતિમાંથી બનાવેલા ગામઠી દારૂ પીવાય છે. બાપ જ દીકરાને દારૂ પીતાં શીખવે છે. દારૂની ગામઠી મહેલિ યાય છે. નશાના તાનમાં આવેગભર્યાં ઢા થાય છે. મેલાચાલી, મારામારી, ખૂત વગેરેની તેમામાં નવા નથી.
પશુમાના શિકાર અને માંસાહાર પણ આદિવાસીઓમાં વ્યાપક પ્રમાણમાં છે. સ્વચ્છતાના અભાવના કારણે ચામડીના ગંગા અને બીજા શુાં દર્દો થાય છે. પૂરતા પાષણના અભાવે અથવા ખારાકની વિચિત્ર ટેલેને ક્ષરણે સરેરાશ આયુષ્ય બહુ લાંબુ હતુ` નથી. દામ્પત્ય છત્રનમાં સ્ત્રી – પુરુષની પરસ્પર વાદારીની ભાવના કેટલીક ભાવિાસી જાતિમાં ધણી શિથિલ
ૉય છે.
આવું પ્રાકૃતિક જીવન જીવનાર એશિયા અને આફ્રિકાના કરાડા લેણાનું સરકારે અને ઉજળયાત લકાએ સદીઓથી ઘણુ શેષણુ કયે' રાખ્યુ છે. પરંતુ વે એવી ગિરિત્રનવાસી પ્રજાઓમાં ક્રમે ક્રમે જાગૃતિ આવવા લાગી છે. આપણી સરકાર પણ એ વિષે ઘણું સક્રિય પગલાં લઇ રહી છે. શહેરની નજીકના આદિવાસી વિસ્તારમાં પ્રાથમિક શાળાઓ ઉપરાંત હાઇકું અને કાલેજો થવા લાગી છે. તેનાં રહેઠાણુ માટે ઝુંપતિ બદલે સારા ઘરા બાંધવામાં આવી રહ્યા છે. તેમને પહેરવાને માટે વસ્ત્રો અને પાથરવા – ઓઢવા માટેના સાધના સુલભ થવા લાગ્યાં છે. તબીબી મતે અન્ય રાહત માટે સરકાર તરફથી સારું ક્રાય થઈ રહ્યું છે. તેમને માટે અઢળક નાણાં ખર્ચાય છે, પણ તે માં તેમના સુધી પહોંચતાં નથી, વચમાં ડીક ઠીક ખવસ જાય છે. કેટલીક સામાજિક સસ્થાઓ તરફથી સારુ કાય' તેમની પ્રગતિ માટે થઇ રહ્યું છે. આમ છં! બહુ સતષકારક કા
Y