________________
તા. ૧૬-૧૨-૮૪
-- સ્થિતિ સમજી શકાય કે કેમ એ એક પ્રશ્ન છે. એશિયામાં સૌથી મોટા તાલુકા
એશિયાભરમાં વિસ્તારની દષ્ટિએ સૌથી મોટા આ તાલુકા. તેના વિસ્તાર ૧૬૫૦.૨ ચોરસ માઇલ. જંગલ અને ડુંગરાઆથી આ વિસ્તાર આચ્છાદિત. અહીંની વસતિ ૨,૧૪,૭૧૧ની છે: શ્રી મુખ જૈન યુવક સ ́બની કારોબારી સમિતિના સભ્યાએ તા. ૨૬-૨-૧૯૮૪ના રાજ આ વિસ્તારની મુલાકાત લીધી હતી, ત્યારે આરાગ્ય અને શિક્ષણની સ્થિતિનો ખ્યાલ કરી સંધે આ વિસ્તારના આદિવાસીઓના ભેરુ થવાને સર્વાંતુમતે નિણ ય કર્યાં. આ વિસ્તારની કાયાપલટ માટે દાતાઓ પાસેથી આર્થિ ક સહયાગ મેળવ્યા અને હવે પ્રાયગિક ધારશે થયેલાં કાર્યોના આંખે દેખ્યો અહેવાલ મેળવવા સંધ તા. ૧૫ અને ૧૬, ડિસેમ્બર, ૧૯૮૪ના રાજ મા વિસ્તારની મુલાકાતે જઇ રહ્યો છે. એનાર્ડ' ફાઉન્ડેશનના સહયાગથી મા કા હાથ ધરવામાં આવ્યાં છે; સમગ્ર વહીવટીતંત્ર ફાઉન્ડેશનનું છે.
એનાડ
શિક્ષણ ક્ષેત્રે સ‘ઘનુ' પ્રદાન
સમગ્ર તાલુકામાં ૨૧૫ પ્રાથમિક શાળાઓ છે. એમાંથી ૧૧૨ શાળાઓ ખૂંધ છે. આકીની શાળાઓ પૈકી કેટલી કાગળ પરની ચાજનાના ભાગ છે અને કેટલી ખરેખર કાય રત છે એ સ`શાધનને વિષય છે, એટલે શિક્ષણુનું પ્રમાણુ ન—
ગણ્ય છે.
આ સજોગેમાં મધે આર્થિક રીતે પછાત આદિવાસી વિદ્યાથી આને સ્કૉલરશિપ આપવાનું કામ હાથ ધર્યુ. હાંશિયાર વિદ્યાથીને ઉચ્ચ અભ્યાસ માટે સત્ર ફી, મેધા સાધના અને પુસ્તકા માટે આર્થિક સહાય આપવામાં આવી છે. સ્થાનિક જંગલ સહકારી મંડળી દ્વારા પુસ્તકા અને નેટબુકસનું વિતરણ કરવામાં આવે છે. આરાગ્યક્ષેત્રે સઘનુ` કા`
આરાગ્યની દૃષ્ટિએ જોઈએ તેા સરકારે તાલુકાનાં કુલ
ક્રમ
૧ સ્કોલરશિપ
ગ્ પુસ્તક, નેટપ્રુસ
૩ જનરલ મેડિકલ કેમ્પ
४
ટી. બી. કૅમ્પ
૫
આઇ કૅમ્પ
E
ર
૧૦
શ્રી મુંબઇ જૈન યુવક સત્ર : આદિવાસી વિસ્તારમાં થયેલાં કામે
કાયની વિગત
લાભાથી સરકારી જગલ મડળી- અન્ય સસ્થા સઘની
સહાય
ના ફાળે
ના ફાળે
સહાય
અકસ્માત રાહત
જામ્યુનિટી હેલ્થ પ્રાગ્રામ-વા
}
८ દવાની પેટી, ક્રિટ, ડબ્બી ૨૦ યુનિટ,
}
CHV સર્વિસ ચાર્જ
પ્રેશમ દેખરેખ
go ૨૫
૧૯૧૮
૧૨૫
1
૧
૧૫૦
| | |
।। ।
૧૦૦
૪,૦૦૦
'
THA
પ્રબુદ્ધ જીવન
૪,૫૦૦
૨૩૮ ગામાતે ચાર વિભાગમાં વહેંચી નાખ્યાં છે. દરેક વિભાગ માટે એક આરાગ્યકેન્દ્ર છે. આ વિભાજન પદ્ધતિ એવી વિચિત્ર છે કે સારવાર માટે દરદીએ આરાગ્ય કેન્દ્ર પર પહોંચવા માટે સરેરાશ ૩૦ કિલોમીટરનુ' અંતર કાપવું પડે અને વહીવટીતંત્રની એવી ખલિહારી છે કે આટલે પરિશ્રમ લીધા બાદ દાકતર મળેજ એની ખાતરી નહી'. આ સ’જોગામાં વહેમમાં સબડતા આદિવાસીઓ આવાં પ્રાથમિક આરોગ્ય કેન્દ્રોને લાભ લખ શકે એ વાતમાં ઝાઝો દમ નથી.
સંઘે આ ક્ષેત્રે કામ હાથ ધર્યું. તેમાં દ્રષ્ટિ એવી રાખી કે ગામડાંના લેકનાં ઘર સુધી આપણે પહેાંચવુ, લેાકાને આપણા કામમાં વિશ્વાસ પડે એ માટે સ્થાનિક કાય કરીને આ કામમાં જોડયા શરૂઆતમાં જંગલ વિસ્તારમાં આવેલાં ૩૦ ગામામાં કામ હાથ ધર્યુ. ચાર ધારણ સુધી અભ્યાસ કરેલા યુવાને આ કામ માટે પસંદ કર્યાં, જેમને સરકારી પ્રાથમિક આરોગ્ય-કેન્દ્રના દાતરે તાલીમ આપે અને સંધે પણ્ તાલીમ આપે એવા નિષ્ણાતોની વ્યવસ્થા કરી. આવી તાલીમ લીધેલ યુવક સી. એચ. વી. તરીકે કામ કરે, એમને જુદા જુદા રાગોની વાતુ એમને ક્રિટ આપવામાં આવ્યું. એટલે યુવક ગામડામાં રહીને સ્થાનિક લેાકાની સારવાર કરે છે. નાણાકીય વ્યવસ્થા એવી છે કે દવા તથા CHV સવિ`મના ૫૦ ટકા શ્રી મુ ંબઇ જૈન યુવક સંધ અને આકીના ૫૦ ટકા પ્રાથમિક આરોગ્ય કેન્દ્ર ભોગવે છે, ડેમિયન *ાઉન્ડેશન કમ્યુનિટી પ્રાગ્રામની ખરેખ રાખે છે અને ખચ' પણ ભગવે છે. જુદી જુદી સસ્થાઓ વચ્ચે સકલન, સહુકાર
આ બધી કામગીરીમાં જુદું જુĒ ગામેાની જ ગલ સહકારી મડળીઓ, રેડક્રોસ સાસાયટી, વલસાડની કાપડિયા હોસ્પિટલ, નવસારીની આંખની હૈસ્પિટલ, ડેમિયન ફ્રાઉન્ડેશન અને સરકારશ્રી તરફથી આર્થિક સહયોગ અને સાકાર મળે છે,. જે નીચેના કાટા પરથી સ્પષ્ટ થાય છેઃ
૧૯,૮૭૪
३,०००
૧,૦૦૦ ૧૦૦
૫૦૦
| | |
૨,૦૦૦
૫૦૦
૨૪,૮૭૪
૫૦૦
૫,૩૦૦
૧,૦૦૦
૧,૫૦૦
७,०००
૩,૦૦૦
૨,૦૦૦
૫૦૦
૨૦૦
२००
૫,૦૦૦
9
૧,૦૦
૩,૦૦૦
કુલ
७,०००
૨૨,૮૭૪
૧૬૧
७,५००
૬,૦૦૦
૧,૨૦૦
૬,૦૦૦
૬,૦૦૦
૧, ૬ ૦ ૦
૩,૦૦૦
૧,૫૦૦
કુલ
૩૬૦૧
૧,૮૦૦
૨૨,૫૦૦૦
૨,૬૭૪
આ રીતે જૈન યુવક સંધના રૂ. ૨૨,૫૦૦/=ના અાર્થિક સહયોગથી ૩૦ ગામામાં રૂ. ૬૨,૭૪/= ના કામે થયાં. આા તાલુકાના બધાં ગામડાઓને આવરી લેવા છે. એ માટે પર્યુષણ પ` દરમિયાન મળેલ આાર્થિક સહયોગથી વિશેષ શહકારની હતાઓ પાસેથી અપેક્ષા રહે તે સ્વાભાવિક છે.