________________
૦, ૧-૧૧-૮૪
પ્રબુદ્ધ જીવન
- - -- વર્ષમાં એક વખત જે જૈન ધર્મ ગ્રંથોત્સવ ઉજવધાર્મિક પુસતકર્મળા : ' વિામાં આવે તે જિજ્ઞાસુમને ઘણું લોભે થાય. સારાં પુરતા
. વેચાય અને પ્રકાશનપ્રવૃત્તિને વેગ મળે જ્ઞાનને પ્રસાર થાય. ૪ ગુલાબ રઢિયા ?
1 : ; ; ઉપલબ્ધ પુસ્તકોનું વેચાણ અને સાથોસાથ અલભ્ય . થોડા સમય પહેલા મુંબઈમાં ગુજરાતી પુસ્તકમેળો
ગ્રંથ અને હસ્તપ્રતેનું પ્રદર્શન ભરવામાં આવે તે
અભ્યાસીઓને વધુ લાભ થાય. એમ કરતાં અપ્રાપ્ય પુસ્તકને વિજાઇ ગયો. અગાઉ શ્રી મહેન્દ્ર મેઘાણીએ આ દિશામાં
ફરી છપાવવા વિચાર પણ ક્રિયાશીલ બની શકે. પ્રદર્શનમ પહેલ કરેલી. આ પ્રયત્નોને સારી સફળતા મળી છે. વધુ
પ્રાચીન ચિત્રો મૂકી શકાય અને આજના સમય પ્રમાણે પુસ્તકો વેચાય તેથી લેખકો અને પ્રકાશકે તે રાજી થાય જ ધાર્મિક કેસેટો અને ધાર્મિક સામયિકે પણ સ્થાન લઈ શકે. વળી ! સાથેસાથ મનગમતાં અને વસવનો જેવાં પુરત કે
આ પુસ્તકમેળામાં ગુણવત્તાના ધોરણે એક હજાર કે એક જ સ્થળેથી ખરીદીને વાચકે પણ રાજી થયા છે. '
વધુ પુસ્તક પસંદ કરીને વેચાણ માટે મૂકવામાં આવે અને - આ પુસ્તકમેળામાં ધાર્મિક અને આધ્યાત્મિક પુસ્તકે તેમને વિષય વાર ગોઠવવામાં આવે તે મુલાકાતીઓને પુરતો તરફની વાચકેની રૂચિની ખાસ નધિ લેવાઈ હતી. જે હવે શોધવામાં સુગમતા રહે. સાથે એ પુસ્તકોની વિગતવાર ગ્રંથમાત્ર ધાર્મિક પુસ્તકમેળે જવામાં કેમ કે તે તે પણ
સૂચિ પણ પ્રસિદ્ધ કરવામાં માને થી ભાવકે પછી પણ સકળતા મળે. સુંદરબાઈ હોલમાં યોજાયેલા પુસ્તકમેળામાં
પુસ્તક મેળવી શકે. સાહિત્યના વિવિધ પ્રકારનાં પુસ્તક મેળામાં હતા, તેમ એક
આ ઉપરાંત મુંબઈમાં જે જે ગ્રંથભંડાગે છે, ત્યાંના કરતાં વધુ ધર્મનાં પુસ્તકનું પ્રદર્શન-વેચાણ કી સાથે થઈ.
પુસ્તકની એક વિરતૃત સંકલિત ગ્રંથસૂચિ તૈયાર કરવામાં
આવે તો અભ્યાસીઓને માહિતી હાથવગી રહે છે, કયે શકે અથવા કોઈ એક ધર્મનાં પુસ્તક પરતું આ કાર્ય
અલભ્ય ગ્રંથ કયાંથી વાંચવા માટે પ્રાપ્ત થઈ શકશે. મર્યાદિત ગ્યામાં આવે તે પણ વધવસ્થિત પ્રયત્ન થઈ શકે.
આ પુસ્તકમેળામાં ધાર્મિક પુસ્તકની ભાષા, છપાઈ, . અહી' હું જૈન ધાર્મિક પુસ્તકમેળાની વાત કરું છું,
બંધણી, ખર્ચ', સંપાદન વગેરે મુદ્દાઓની વિશદ ચર્ચા અન્ય જે અન્ય ધાર્મિક પુસ્તકને પણ અમુક અંશે લાગુ પાડી શકાય.
પુસ્તકોની સરખામણીમાં થઈ શકે છપાઇ ! એને બાંધણીની - જૈન ધાર્મિક પુસ્તકોનું નિયમિત પ્રકાશન કરનાર દષ્ટિએ આચાર્ય રજનીશજી અને સ્વામીનારાયણ સંપ્રદાયનાં પ્રમશ ખુબ ઓછા છે. માત્ર ધાર્મિક પુસ્તકે જ્યાંથી મળે પુસ્તકની યાદ આવે છે. એવા જૈન ધર્મના પુસ્તક – વિક્રેતાઓ ને એથી પણ ઓછા છે.
લાભ પાંચમને નાનપાંચમ તરીકે ઉજવતા જેનેએ ગ્રંથવળ જેમણે પુસ્તક પ્રકાશન અને વેચાલુ કર્યું છે અને પૂજન કરી અટકી ન જતાં નાન ભંડારાને દૂર ઉઘાડવી શાનના સીમાડા વિસ્તાય છે એવી ડી ''પ્રકાશન સંસ્થા અને પુસ્તકોને સહેદ રુંધી પહોંચાડવા જૈન ધાર્મિક પુસ્તકઅને વિક્રેતા સંસ્થાના નામનો ઉલ્લેખ મત્રે કરું છું આ
મેળાનું આયોજન કરવા જેવું છે..!! ; ''' : • • • યાદી સંપણ નથી એમાં હજી ઘણાં નામ ઉમેરી શકાય.
. જ્ઞાનત્સવની રાહ જોઈએ ! }._* * ' ! }!"-- 3 લાલભાઈ દલપતભાઈ ભારતીય સંસ્કૃતિ વિદ્યામંદિર– અમદાવાદ, . . . (પાના નં. ૧ી
* સમાજમાં ચાલતા સાજિક તેમજ ધામિક સાઓને
ચાલુ , 1 / 35 _ યાવિજwજી જૈન ગ્રંથમાળા-ભાવનગર. જેન આ માનદ - - - સભા-ભાવનગર. શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલય-મુંબઈ આગોદય , લી મે ૧૬ સન ૧લા સુધારક યુવા આ સ યા સમિતિ-સુરત, શ્રી જૈન શ્વેતામ્બર કેન્ફરન્સ–મુંબઈ, શ્રાવક'
- :: સભ્ય તરીકે જોડાયા અને સાથે સમાજમાં ચાલતા સડા ભીમશી માણેક-મુંબઈ, ગુજર ગ્રન્થરત્ન કાર્યાલય-અમદાવાદ, . . .
| સામે તેમજ બાલદીક્ષા સામે લાલબત્તી ધરી. આ રીતે,
સમાજને જાગૃત કરવામાં સંધના આશ્રયે શ્રી રતિભાઇએ સરસ્વતી પુસ્તક ભંડાર–અમદાવાદ. સારાભાઇ નવા...અમાવાદ
અઝી . ભાગ જે તેને " રવા પમાન દ કાપડિયા અને મેધરાજ જૈન પુસ્તક ભંડાર-મુંબઈ. જૈન પ્રકાશન મંદિર-અમદાવાદ
સ્વ. મણિલાલ મોકમચંદ: શાહ સાથે ખભેખભા મીલાવી સોમચંદ ડી. શાહ-પાલિતાણા. વિશ્વ કુષાણુ પ્રકાશન મંદિર
સમાજને સ્વચછ કરવામાં. આવા ક્રાન્તિકારી પ્રયાસોમાં તેમણે મહેસાણા, જૈન વિશ્વ ભારતી – લાડનું વીરપતન - રાજગૃહી,
મહવને ભાગ ભજવ્યો પાછળથી સ્વ. ચીમનલાલ ચકુભાઈ પાશ્વનાથ શોધ સંસ્થાન-બનાર, વચંદલાલભાઈ ચંદાર શાહના સહયોગી તરીકે પણ કામ કર્યું": ", ''' ફેડ-સુરત, નગીનભાઈ મંછુભાઇ ચંદાર કડ-સુરત, મુંબઈ
પ્રથમ સંધ દ્વારા “તરણ જૈન” નામની પત્રિકા પ્રગટ થતી જૈન યુવક મંધ-મં, અભય જૈન ગ્રંથમાળા બિકાનેર, હતી તેના તંત્રી તરીકે. તેમણે ટૂંકા ગાળાની સેવા આપી સાદુલ મસ્ટિટયૂટ-બિકાનેર, ભારતીય જ્ઞાનપીઠ-દિહી, હતી તેમ જ સંધના ઉપપ્રમુખ તરીકે સાત વર્ષ, મંત્રી તરીકે અત્મ જ્ઞાન પ્રસારક મંડળ-મુંબઈ, શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર આશ્રમ સાત વર્ષ અને કષાધ્યક્ષ તરીકે અગિયાર વર્ષ. તેમ જ અગાસ, પ્રજ્ઞા પ્રકાશન મંદિર-મુંબઈ, અને ભારતીય વિદ્યા- સંધની કાર્યવાહક સમિતિમાં લાંબકાળ સુધી રહી: સંધની ભવનની ચિંધી જૈન ગ્રંથમાળા, શ્રી જૈન સાહિત્ય વિકાસ-*
વિકાસયાત્રામાં તેઓ સિમાચિહ્નરૂપ બની ગયા. ..': , * મંડળ-વિલેપાલ વગેરે.
- તેઓશ્રીએ ડાયમન્ડ મરચન્ટ્રસ એસોસીએશન, જૈન માં મોટા ભાગના જૈન ધર્મનાં પુરત સાઇ–માવીએ
શ્વેતાંબર કેન્ફરન્સ, જૈન ઉદ્યોગગૃહ વિગેરે સંસ્થાઓમાં ઉચ્ચ
અધિકારપદે આ સ્ત્ર થઈ લાંબા સમય સુધી સેવા આપી. દ્વારા લખાયેલ હોય છે. તેમનાં શ્રાવક-શ્રાવિકાઓ તે છપાવે
માટુંગા ગુજરાતી કેળવણી મંડળ (અમુલખ છે જે એક મર્યાદિત વજળમાં વહેંચાય છે વેચાય તો
મીચંદ
વિવિધલક્ષી વિદ્યાલય) ની શરૂઆતનાં ત્રણ વર્ષ સુધી જૂજ છે કયારેક એવું બને છે કે જે શ્રાવક પાસે એ પુસ્તક પહોંચે
તેઓએ મંત્રી તરીકે સેવા આપી હતી ''જૈન સોસાયટી છે તેની પાસે એ વાંચવાની ચિશકિત નથી અને સામે છે. જેમને
તથા ગુજરાત સોસાયટી, સાયન, તેમણે ઉભી કરી. એ પુસ્તક વાંચવા વસાવવોંની ઈચ્છા છે તેમને ખબર નથી _ મુંબઈ મહાનગરપાલિકાના કેપેરેટર તરીકે પણ તેમણે પડતી. તે કયારેક એ પુસ્તક લખનાર કોણ છે, કયા ગછ કે સેવા આપી હતી. મુંબઈ જૈન યુવક સંઘના રથાપકસભ્યોમાંથી સંપ્રદાયના છે, એટલી પૂછપરછ કરીને જ અટકી જવાય છે.
તેઓ અંતિમ સભ્ય હતા Tદર વર્ષે નામેટાં શહેરમાંથી અનેક જૈન ધર્મગ્રંથો પ્રસિદ્ધ
_નિડરતા, સ્પષ્ટ વિચારસરણી, આચારની સ્પષ્ટતા,
નિકિપણું, કાન્તિકારી વિચાર- આવા અનેક ગુણોથી ભર થતા રહે છે, જેમાં જૈન ધર્મને ઊંડાણથી તાત્વિક ખ્યાલ એવાં
તેમનું વ્યકિતત્વ હતું. પસ્તકામાં કયારેક જ મળે છે. એનું વેચાણ કેન્દ્ર ન હોવાથી , પરમકૃપાળુ પરમાત્મા તેને આત્માને શાશ્વત શાંત બક્ષે ઉત્તમ પુસ્તકે પણ વેચાયા વગર વર્ષ સુધી ક્યાંક પડયા રહે છે. એવી આપણે સૌ પ્રાર્થના કરીએ. કે . . .. '