________________
* * * 1W 5 * [ ક =
* * *
* - -
- -
-
-
- -
- -
-
-
પ્રથ જીવન પણ જોઈએ દીકરી જેને મનથી વરી ચૂકી હોય તેની પ્રાણ ચાલે છે. કુટુંબમાં, સમાજમાં, દેશમાં અને દુનિયામાં સાથે પરણતાં માબાપ તેને અટકાવે તેં માબાપની જે કંઈ ખરાબ છે તે ઢાંકવાથી લાભ નથી, દબાવી દેવાની એના મન ઉપર સેન્સરશિપ નથી તે બીજું છે? માબાપના પણ લાભ નથી, એને નિકાલ થ જોઈએ. પણ તે દબાણથી દિલમાં પણ સંતાન પ્રત્યે દ્વેષ હોય છે. મા ' કહે: થઈ ન શકે. પ્રેમથી અને આદરથી, સમભાવથી અને સમજણથી અને તે આ છોકરાથી ત્રાસ થઈ જાય છે.” એ છોકરો મોટો વિશ્વાસનું વાતાવરણ નિર્માણ કરવું જોઈએ. સાંભળીએ ત્યારે થયા પછી માબાપથી જુદો રહે, સ્વતંત્ર રહે તેમાં શું આશ્રયં ? ' . ' એ સાચું સાંભળીએ, કહેવું હોય ત્યારે સાચું કહીએ. માબાપને દીકરા-દીકરી ઘણીવાર, પિતાની પસંદગી કરતાં માબાપથી કહું કે તમે તમારા દીકરાને તમારે મિત્ર બને. મિત્ર સમક્ષ પિતે જુદા વિચારના છે, એમ તેમના મન ઉપર ઠસાવવા દિલની વાણી જ નીકળવી જોઈએ. મા દીકરીને પતાની ખાતર જ કંઈક જુદું કરતાં હોય છે. માબાપને અણગમતું બહેનપણી સમજે. મારાં બાને મળવા યુરોપ હું જાઉં છું ત્યારે કિર સંગીત છોકરાં જરૂર સાંભળવાનાં જ. માબાપોએ દીકરાના મારી અંગત વાત, આધ્યાત્મિક અનુભવની વાતે તેમને વતનમાંનાં સંકેતે પારખતાં શીખવું જોઈએ. માબાપે
કહી શકું છું. સાથે બેસીએ છીએ. દિલમાં આત્મીયાને છોકરાઓને વિચાર-વલણ-વર્તન પિતાનાથી સાવ જુદાં જ ,
કારણે શકિત આવે છે. બિનશરતી પ્રેમ, વિશ્વાસ, 'મમતાશા માટે છે તે વિચારીને શોધી કાઢવું જોઈએ. માબાપ
માબાપ તરકથી નહિ મળે તે કોના તરફથી મળશે? સંતાનને સંતાન ઉપર કડક થઈ દાબ બેસાડશે તે પરિણામ, માબાપે
કહે, “દીકરા. અમારામાં વિશ્વાસ મુકી ખુલે દિલે તારી વાત પાયું નહિ હોય એવું જુદું જ આવવાનું. દીકરો દારૂની
કહે. તારી મુશ્કેલી અમને જણાવ” માબાપને કહું કે તમે સુખી લતે ચ હોય તેને માબાપ પ્રેમથી, સમજાવટથી
થાઓ અને સંતાનને સુખી કરે. જીવનના પાયામાં અને જાતે દારૂની લત છોડાવી શકે. કહેવા એ માગું છું કે
છે. મેં તમને આ મારા દિલની વાત કહી છે. મારે માટે આ બેમાંથી કોઈ પણ એક અંતિમ પર જઈને બેસવું તે
ધન્ય પ્રસંગ છે.' કાધર વાલેસની વાણી સોનાથી પણ આ 'માબાપ કે સંતાન કોઈને માટે સારું નથી. વચલે રસ્તે
મૂલની હતી. કાઢવાનું છે. બંને વચ્ચે સમજણને સેતુ રચા જોઇએ.
સેત-નિર્માણની જરુર સેતુ રચવા માટે દીકરા-દીકરીઓ ઉપર માબાપે વિશ્વાસ
પ્રમુખપરથી . કુમારપાળ દેસાઈએ કહ્યું: “આપણા રાખવો જોઈએ.
ભાંગતા વિખુટા પતા કુટુંબના રખેવાળ જેવા કાધર વાલેસ દિલની વાત
આજે ઘણી મોટી વાત કરી. પિતા પુત્ર વચ્ચે છે. કાકાસાહેબ કાલેલકરે “સ્મરણયાત્રા'માં હું મોટ કેવી
બલવન્તરાય ગ્ના શબ્દોમાં કહું તે સોહરાબ સુરતમાં રીતે થયે? તે લખ્યું છે, જે માબાપોએ વાંચવું ઘટે. ઘરમાં ચાલતી હોય છે. યુવાનોમાં અખૂટ શકિત છે. અણશકિ. માબાપ અને સંતાન વચ્ચે સંપકનું વાતાવરણ જોઈએ.
કરતાં પણ યુવા શક્તિ મોટી છે. છેલ્લાં વીસ વર્ષોમાં થયેલા વાતચીતને સેતુ હોય તે એ કોઈ પ્રશ્ન નથી જેને કાતિ વારેએ કરી છે. પાન કાન્તિ બે પ્રકારની છે. ઉકેલ ન આવી શકે. :
નિમલન અને સજના યુવાનોએ જુના ભ્રષ્ટાચારને દર રી" - ' યુવાનને હું પૂછું છું કે તમે જે વાત મને કહે છે તે
હરિઝળા ઉગાણાનું જોવા મળતું નથી. તેઓ નવનિમણ. તમે તમારાં માબાપને ન કહી શકે? માબાપ અને દીકરાઓ કરી શકી નથી.કટુંબજીવનમાં માતા-પિતા અને પત્ર જ પરસ્પર પિતાની વાત સંકોચ રાખ્યા વગર કરતાં શીખે. તે જ
ટેન્શન કેટલું બધું પ્રવર્તે છે તેને ડે. કમારપાળે એ અરસ ઈચ્છવા યોગ્ય છે. ઘરની સમસ્યાઓ ઘરમાં જ ઉકલવી જોઇએ.
દાખલો રજુ કર્યા પછી તેમણે કહ્યું : “વડીલે પણ પોતાની રીત. ઘરમાંથી છોકરો ભાગી ગયા કેમ ભાગી ગયે? માબાપને જે ભૂલી શકતા નથી. હકીકત એ છે કે આજના યુવાનને આશા વાત એ જીભથી ન કહી શકાય એ એણે એમને પગથી કહી !
મળે નથી. અને એ કારણે યુવાન મુંઝાય છે. એ જ્યારે
જીવનમાં બહાર જએ છે ત્યારે ખાલી પે જ છે. આજના - “વાત કરવી એક વાત છે. કેદની વાત સાંભળવી એ બીજી
યુવાનની આંખમાં વન નથી. એની પાસે જે છે પણ વાત છે. સાંભળવા ખાતર પણું દીકરાને દીકરીની વાત માબાપે
હાશ નથી. રાજા દિલિપ છી એક દેશ જતી રાજયમસાંભળવી જોઈએ. અને તે પણ મનથી, પ્રેમથી, ધીરજથી, રસથી
વિજ્યોત્સવ મનાવતા ત્યારે સિકંદર દુ:ખી દુ:ખી થઈ જતો. સાંભળવી જોઈએ. વડીલે ઉપર “ધણી મોટી જવાબદારી છે. તેમણે
દ:ખી થવાનું મરણ પુછવામાં આવતાં. એણે કહ્યું: માર. સેભિળવાની કળા કેળવવી જોઈએ. આપણે બહુ ઓછું
પિતા અઇ જતી લેશે તે હું શું છતીશ ?” આજે યુવાનો સાંભળીએ છીએ.' બસમાં બેલા મુસાફરને મેં પૂછયું :
અને વડીલો વચ્ચે ભેદની ખાઈ છે. આપણે તમને - જ બસ અમદાવાદ જાય છે” પેલાએ કહ્યું : “ના સાહેબ,
રાખીને જીવીએ છીએ. ટાગોરે તે કહ્યું જ છે કે ભૂતકાળને સીટ ખાલી છે. તમે મારા મતના થાઓ એમ નહિ, મારા મનમાં
પથરે ફેંકી દેવો જોઈએ. ખરું જોતાં- ખાઈ પૂરવાની જરૂર શું છે તે તમે જાણો–એ વલણ માબાપે કેળવવી જોઈએ.
નથી, સેતુ-નિમણની જરૂર છે.' : ; , બે પેઢી વચ્ચે આક્રમકવૃતિ ઉદ્દભવે તે ઇચ્છવા ચોગ્ય નથી
' , "::આશાવાદી માણસ છું. મને વડીલમાં બંને યુવાનોમાં
* "શ્રી બિદુબહેન કચરાએ આભાર દશનં કય" હતી. શ્રદ્ધા છે. એટલું સમજજો કે સપક નથી ત્યાં સેતું નથી. અને સેતુ નથી ત્યાં સંવાદ નથી, પરસ્પર સાચી સમજ નથી: ' સાંજે દક્ષિણ ગુજરાત ચૅનિવર્સિટીનાં ઉપકુતિ ." ધરમવો ધરમાં જ થવી જોઇએ. માણસના હૃદ્યમાં ઉત્તમ ઉપેન્દ્રરાય બક્ષીના પ્રમુખપદે મળેલી થી બેકના આરે છે ગિણી હૈય, સાથે ખરાબ લાણી પણ હોય. શરીરમાં ચાટેvએકાઉન્ટન્ટ ચંધિતભાઈ સંધવીએમસી શિહીં “હે ઍ એશુષોહી પણું વહે છે. પૂણે મને રંવાગત કરી ર્સમમ પિરિયઅહિતe w -
s 12
ની આવશ્યકતાં ' . '